Tiếp tay cho hàng xóm xấu!

Báo Dân tộc và Phát triển điện tử ra ngày 3/4/2021 đăng tải bài viết: “Bắc Ninh: Phải chăng “con kiến đi kiện củ khoai”?”. Bài báo phản ánh hành trình gian nan gần 14 năm mà 3 hộ nghèo ở xã Tam Sơn, thị xã Từ Sơn đã trải qua để khiếu nại, khiếu kiện diện tích đất ở bị chính quyền địa phương thu hồi không đúng quy định của pháp luật.

Vụ việc này đã được Báo Dân tộc và Phát triển phản ánh từ năm 2015 đến nay; qua nhiều bài báo đã nêu lên được những góc khuất, trong việc thu hồi đất của UBND thị xã Từ Sơn đối với 3 hộ nghèo này.

Trở lại vụ việc, năm 2006, gia đình ông Nguyễn Tiến Dũng được chính quyền cấp đất ở theo diện chính sách ở xóm Núi, xã Tam Sơn, huyện Từ Sơn (nay là thị xã Từ Sơn), tỉnh Bắc Ninh. Ông Dũng thành hàng xóm của ông Nghiêm Đình Thuần, sinh năm 1951, người đã sinh sống ổn định tại đây từ trước những năm 1990, cùng gia đình chị gái và 3 người con gái của ông.

Nhưng không phải là hàng xóm tốt, ông Dũng đã lấn sang đất của ông Thuần hơn 40m2 đất; ông Thuần đã làm đơn khiếu kiện về hành vi lấn chiếm đất của ông Dũng, nhưng chẳng được cơ quan nào xem xét giải quyết.

Ngược lại, ông Dũng quay lại tố cáo gia đình ông Thuần lấn chiếm đất công. Chủ tịch UBND huyện Từ Sơn (nay là thị xã Từ Sơn) thụ lý, giao cho Thanh tra huyện xem xét, giải quyết đơn tố cáo này.

Ngày 29/10/2007, ông Ngô Quốc Dự, Phó Chánh Thanh tra huyện Từ Sơn (sau lên làm Chánh Thanh tra rồi nghỉ hưu theo chế độ) ký Kết luận số 24/KL về việc giải quyết đơn tố cáo của ông Dũng. Theo đó, Thanh tra huyện Từ Sơn xác định, gia đình ông Thuần (gồm ông Thuần cùng gia đình chị gái và 03 người con gái) đang sử dụng 1.800m2 đất ở xóm Núi, xã Tam Sơn; nguồn gốc sử dụng đất là từ trước năm 1985.

Nhưng Thanh tra huyện Từ Sơn xác định, diện tích mà gia đình ông Thuần đang sử dụng đo đạc thực tế chênh lệch 420m2 so với tổng diện tích thể hiện trên bản đồ. Cho rằng, diện tích đất thừa ra này là đất lấn chiếm, Thanh tra huyện đã tham mưu để Chủ tịch UBND huyện Từ Sơn ban hành Quyết định số 574/QĐ-UBND ngày 12/12/2007 thu hồi 420m2 đất của gia đình ông Thuần.

Cơ sở pháp lý để huyện Từ Sơn thu hồi đất, là căn cứ vào Quyết định số 82/QĐ-CT, ngày 2/2/2000, về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để giao đất ở cho Nhân dân xã Tam Sơn của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh (QĐ 82). Tuy nhiên, trong các bài báo trước, Báo Dân tộc và Phát triển đã làm rõ, căn cứ pháp lý của việc thu hồi 420m2 đất của gia đình ông Thuần (tức là QĐ 82) đã bị sửa chữa trái pháp luật.

Cụ thể, trong QĐ 82 (bản gốc, lưu tại Chi cục Văn thư – Lưu trữ tỉnh Bắc Ninh) mà phóng viên thu thập được, thì Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo chuyển đổi đất nông nghiệp và đất ao ở các vị trí: Dộc Chúc, Đồng Đình, Dộc Tự, rìa làng xóm Chi, sau làng xóm Tây,… thuộc xã Tam Sơn. Nhưng trong QĐ 82 (bản phô tô, do Thanh tra thị xã Từ Sơn cung cấp cho phóng viên), chữ “Chi” trong cụm từ “rìa làng xóm Chi” đã bị gạch đi, thay bằng chữ “Núi”, thành “rìa làng xóm Núi” (phần chữ “Chi” bị gạch thay bằng chữ “Núi” viết tay, không đóng dấu treo – pv).

Xử không xét?

Khi quyết định giả mạo trên của ông Ngô Quốc Dự sử dụng bị phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển phát hiện, đăng tải; sau rất nhiều lá đơn khiếu nại, kêu oan, tố cáo của ông Thuần, bà Hải và bà Luận gửi đi, ngày 12/7/2019, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh mới ban hành Quyết định số 1052/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại cho ông Thuần. Tuy nhiên, trong quyết định này, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đồng ý trả lại cho ông Thuần, bà Hải và bà Luận 283,5m2 vì đã nộp tiền năm 2009, còn 135m2 nữa, lại đưa ra đấu giá.

Không đồng ý với nội dung Quyết định số 1052/QĐ-UBND, sau nhiều lần gửi đơn khiếu nại tới Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, nhưng không nhận được phúc đáp, ngày 24/6/2020, ông Thuần và bà Hải đã ký đơn khởi kiện vụ án hành chính ra TAND tỉnh Bắc Ninh. Người bị kiện là Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh.

Ngày 26/3/2021, TAND tỉnh Bắc Ninh đã mở phiên tòa hành chính sơ thẩm xét xử vụ kiện hành chính này. Theo triệu tập của Tòa, các đương sự bên bị đơn tham gia tố tụng bao gồm: Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, ông Đàm Đình Định – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Bắc Ninh, ông Nguyễn Mạnh Cường – Phó Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn (được Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn ủy quyền tham gia tố tụng) và đại diện Thanh tra tỉnh Bắc Ninh.

Tuy nhiên, các đương sự bên bị đơn đều vắng mặt, chỉ duy nhất có đại diện Thanh tra tỉnh. Trước việc các đương sự bên bị đơn vắng mặt, đã ảnh hưởng đến quá trình bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình nên ông Thuần, bà Hải đã đề nghị hoãn phiên tòa.

Phiên tòa sơ thẩm được TAND tỉnh Bắc Ninh mở lại ngày 15/4/2021. Trong các đương sự bên bị đơn chỉ có duy nhất ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn tham gia phiên tòa, theo giấy ủy quyền số 14/UQ-CT ngày 19/1/2021 của Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn. Được biết, ông Nguyễn Mạnh Cường đã đồng hành với Thanh tra Từ Sơn giải quyết vụ việc này từ khi còn là cán bộ của phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Từ Sơn.

Tại phiên tòa, ông Cường giữ vai trò chính, gần như thay mặt các đương sự bên bị đơn để để trả lời những câu hỏi của Hội đồng xét xử về vụ án. Liên quan đến những câu hỏi về việc sửa chữa QĐ 82 trái pháp luật, ông Cường khẳng định rằng, QĐ 82 mà huyện Từ Sơn cung cấp cho báo chí là hợp pháp; việc tẩy xóa, sửa chữa trong văn bản này chỉ là “lỗi kỹ thuật” ?!.

Đáng chú ý nhất tại phiên tòa là câu hỏi của ông Vũ Viết Tuấn - Kiểm sát viên, đại diện VKSND tỉnh Bắc Ninh đối với nguyên đơn (ông Nghiêm Đình Thuần). Ông Tuấn nêu vấn đề: “Theo ông, việc sửa chữa, tẩy xóa địa danh thu hồi đất từ xóm Chi thành xóm Núi trong quyết định số 82/QĐ-CT ngày 02/2/2000 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh có gây ra hậu quả gì không?”.

Không cần tranh luận mà cứ nhìn vào hành trình gần 14 năm đi khiếu nại, khiếu kiện của gia đình ông Nghiệm Đình Thuần, cũng đủ để trả lời cho câu hỏi này của ông Tuấn. Nếu Thanh tra huyện Từ Sơn không sử dụng bản QĐ 82 có dấu hiệu tẩy xóa, sửa chữa trái pháp luật nói trên, thì chắc chắn không có lý do gì để thu hồi 420m2 đất của gia đình ông Thuần từ năm 2007. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, cả 3 gia đình nghèo không phải “đội đơn” kêu cứu khắp nơi trong chừng ấy năm.

Nguyên nhân gây ra vụ án hành chính này là vậy, chứng cứ vụ án đã được nêu rất rõ ràng; thế nhưng, Hội đồng xét xử phiên sơ thẩm vụ án hành chính này vẫn tuyên: “Bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Nghiêm Đình Thuần và bà Nghiêm Thị Hải”.

Không đồng tình với phán quyết của TAND tỉnh Bắc Ninh, ông Nghiêm Đình Thuần cùng bà Nghiêm Thị Hải đã kháng cáo. Được biết, vụ án đã được TAND Cấp cao tại Hà Nội thụ lý giải quyết theo trình tự phúc thẩm, sẽ đưa ra xét xử trong thời gian tới đây.

Báo Dân tộc và Phát triển sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.