Theo dự thảo báo cáo Tổng kết thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn I của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021- 2025, mặc dù Chương trình mới được đưa vào tổ chức tại thực tiễn địa phương từ nửa cuối năm 2022, tuy nhiên bằng sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân, trong 9 nhóm mục tiêu cụ thể được Quốc hội giao tại Nghị quyết số 120/2020/QH14, có 06 nhóm mục tiêu cơ bản đạt và vượt mục tiêu đề ra. 

Đó là mục tiêu về tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS đạt bình quân 3,4%, dự kiến cả giai đoạn đạt 3,2% (đạt so với mức trên 3% mục tiêu kế hoạch giao). Mục tiêu thu nhập bình quân của người DTTS đạt bình quân 43,4 triệu đồng, tăng 3,1 lần so với năm 2020; dự kiến hết giai đoạn đạt 45,9 triệu đồng, tăng 3,3 lần so năm 2020 (mục tiêu tăng trên 2 lần).

Các nhóm mục tiêu khác đạt và vượt kế hoạch như: Nhóm mục tiêu về công tác giáo dục; lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề; bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc; tăng cường công tác y tế để đồng bào DTTS được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, tiếp tục khống chế, tiến tới loại bỏ dịch bệnh ở vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Chương trình MTQG 1719 Chương trình MTQG rất đặc biệt và đặc thù, được tích hợp từ 118 chính sách, nội dung chính sách dân tộc, vùng đồng bào DTTS và miền núi có hiệu lực trước năm 2020 và một số chính sách mới với 10 dự án, 14 tiểu dự án và 36 nội dung thành phần”.

Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr

Chia sẻ với phóng viên trước thềm Hội nghị Tổng kết Chương trình MTQG 1719 giai đoạn I, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr cho biết: Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi là Chương trình rất đặc biệt và đặc thù, được tích hợp từ 118 chính sách, nội dung chính sách dân tộc vùng đồng bào DTTS và miền núi có hiệu lực trước năm 2020 và một số chính sách mới với 10 dự án, 14 tiểu dự án và 36 nội dung thành phần.

Đây cũng là Chương trình MTQG được thực hiện lần đầu trên phạm vi địa bàn rộng, đối tượng đa dạng tại 49 tỉnh, thành phố có đồng bào DTTS, vùng DTTS và miền núi. Đồng thời lần đầu tiên, Uỷ ban Dân tộc nay là Bộ Dân tộc và Tôn giáo là cơ quan thường trực của Chương trình với sự tham gia của 24 bộ, ban, ngành ở Trung ương; khối lượng ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn tổ chức thực hiện lớn, có những quy định liên quan trực tiếp tại cơ sở, do đó trong giai đoạn đầu đã gặp các khó khăn, vướng mắc cả về quy định, cũng như tổ chức thực hiện tại các địa phương.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG, Uỷ ban Dân tộc trước đây, nay là Bộ Dân tộc Tôn giáo đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương nỗ lực tham mưu, tháo gỡ cả về thể chế, hướng dẫn các giải pháp cụ thể.

“Chương trình giai đoạn II tiếp tục quyết tâm, nỗ lực hành động và sáng tạo nhằm giải quyết đồng bộ nhóm vấn đề “5 nhất” vẫn còn tính thời sự cao tại địa bàn vùng đồng bào DTTS và miền núi, đó là: Cơ sở hạ tầng kỹ thuật – xã hội còn khó khăn nhất; Tiếp cận dịch vụ thiết yếu, cơ bản còn hạn chế nhất; Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao nhất; Chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất; Kinh tế - xã hội phát triển chậm nhất”, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Y Vinh Tơr nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng Y Vinh Tơr, từ các bài học kinh nghiệm của giai đoạn I, giai đoạn II của Chương trình tập trung việc chủ động tham mưu ban hành đầy đủ các quy định, chính sách, hướng dẫn theo thẩm quyền của Trung ương, địa phương phù hợp với cơ cấu, tổ chức bộ máy từ Trung ương đến địa phương và chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó, cơ cấu lại các dự án, tiểu dự án của Chương trình để tập trung nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm; phân quyền cho các địa phương quyết định lựa chọn nội dung thực hiện sát với đặc thù của địa phương, của nhóm cộng đồng DTTS. Nghiên cứu và tham mưu theo hướng thu gọn các dự án, tiểu dự án và nội dung thành phần để ưu tiên tập trung nguồn lực, nhân lực để thực hiện có hiệu quả chiều sâu, bền vững...

Đồng thời, tiếp tục thực hiện hiệu quả các vấn đề cấp thiết, cấp bách về giải quyết đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; bố trí, sắp xếp dân cư phù hợp với quy hoạch và thực tế của địa phương; các biện pháp hỗ trợ phát triển sản xuất, tạo việc làm và sinh kế bền vững cho người dân. Tăng cường đầu tư, cung cấp kịp thời, đầy đủ và nâng cao chất lượng dịch vụ cơ bản, nhất là y tế, giáo dục… Có chính sách đặc thù, phù hợp với một số nhóm DTTS sinh sống ở khu vực biên giới, các nhóm DTTS còn gặp nhiều khó khăn, dân tộc có khó khăn đặc thù. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, truyền thông.

Cùng với đó, thực hiện hiệu quả công tác chuyển đổi số, hệ thống thông tin, giám sát trong quản lý, tổ chức triển khai thực hiện Chương trình nói riêng và các chính sách dân tộc nói chung để liên tục cập nhật, bám sát thực tiễn và kịp thời điều chỉnh phù hợp bối cảnh tình hình mới.

Với quyết tâm cao, theo định hướng nguyên tắc xuyên suốt của Chương trình MTQG 1719 giai đoạn II là các bộ, cơ quan Trung ương chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý mục tiêu chung, các địa phương chủ động hoàn toàn trong việc lập kế hoạch, huy động và phân bổ nguồn lực, tổ chức thực hiện theo quan điểm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, Chương trình MTQG 1719 sẽ tiếp tục góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS và miền núi.