Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27
CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI
VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI
GIAI ĐOẠN 2021 - 2030

Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển Kinh tế - Xã hội vùng Đồng bào DTTS và Miền núi

Rừng lim quý ở Đá Húc

Đông Khánh - 18:59, 05/09/2021

Thôn Nghè Mản, xã Bình Sơn, huyện Lục Nam (Bắc Giang) có một khu rừng lim xanh cổ thụ quý hiếm (khoảng 4 ha) với khoảng 200 cây, do đồng bào Cao Lan (thuộc dân tộc Sán Chay) quản lý. Rừng có những cây lim từ 100 đến 200 năm tuổi, cao vài chục mét, có thân cây vài người ôm không xuể. Hàng trăm năm qua, đồng bào luôn xem rừng lim là báu vật của làng nên ra sức bảo vệ nghiêm ngặt.

Rừng lim Đá Húc
Rừng lim Đá Húc

Men theo con đường rừng khúc khuỷu, gập ghềnh, mãi gần trưa chúng tôi mới tìm được khu rừng lim cổ thụ Đá Húc. Đây được xem là khu rừng thiêng, vì có đình thờ trong rừng. Nhiều đời nay, rừng lim được người dân nơi đây bảo vệ, gìn giữ nghiêm ngặt, được xem như biểu tượng của bản làng.

Bao quanh khu vực rừng lim xanh là đồng bào người Cao Lan sinh sống. Anh Tơ Văn Thành, một người dân trong thôn Nghè Mản cho biết, từ xa xưa, người Cao Lan đã đưa ra những quy định nghiêm ngặt để bảo vệ khu rừng như: Không được chặt cây, lấy củi, săn bắt thú, làm việc xấu trong khu rừng. Rừng có nhiều cây gỗ dù để khô nhưng không ai dám lấy về. Trẻ em cũng được ông bà, bố mẹ khuyên dạy rất kỹ, tuyệt đối không vi phạm những điều cấm kỵ để bảo vệ rừng xanh. Người dân trước khi vào rừng phải đến đình làm lễ thông báo với thần rừng. Đặc biệt là khi vào rừng không được đốt lửa. Nhười dân có thể khai thác lấy mật ong rừng nhưng không được bắt ong già, ong chúa để chúng sinh sôi phát triển...

Lim xanh là loài gỗ quý nên luôn là mục tiêu nhòm ngó của bọn lâm tặc. Nhưng nhờ có sự đoàn kết canh giữ, bảo vệ khu rừng của đồng bào Cao Lan nên khu rừng không bị lâm tặc xâm hại.

Đình Đá Húc nằm bên rừng lim cổ thụ
Đình Đá Húc nằm bên rừng lim cổ thụ

 Những người cao tuổi trong thôn kể rằng: Rừng lim thiêng lắm, vì nó gắn liền với ngôi đình cổ nơi thờ thần Cao Sơn, thờ Thần Rừng và thờ Cô Bé cửa rừng. Đồng bào còn lưu truyền nhiều câu chuyện ly kỳ về khu rừng này và từng có một số cá nhân đã vi phạm vào điều cấm kỵ, bị Thần Rừng trừng phạt.

Rừng là cuộc sống, rừng che chở, đùm bọc biết bao thế hệ người dân trong vùng. Đồng bào vẫn còn truyền tai nhau câu chuyện vào năm 2003, bọn lâm tặc sau nhiều lần ngã giá với Trưởng bản để mua rừng lim nhưng không được, chúng bày mưu đi cưa rễ những cây lim xanh để những cây lim sẽ bị chết. Giữa đêm 30 Tết, lâm tặc cho một nhóm người vào cưa rễ cây lim to nhất. Trong lúc đang hành sự thì bị đồng bào phát hiện, kẻ gian liền bỏ trốn. Địa phương báo cho chính quyền xã và cho dân quân tự vệ vào canh giữ rừng lim. Nhóm lâm tặc kia cũng là những người ở gần bản, sau này cuộc sống gia đình họ gặp nhiều điều đen đủi nên tự họ phải lên đình Đá Húc làm lễ sám hối. 

Theo quan niệm của đồng bào Cao Lan, mỗi một bản làng đều có các vị thần ngày đêm che chở, bảo vệ cuộc sống của họ. Khu rừng thiêng không chỉ là nơi các vị thần trú ngụ, mà còn là nơi hội tụ linh khí của làng. Bao đời nay, vào ngày 15/3 âm lịch hằng năm là ngày lễ hội truyền thống của làng, đồng bào Cao Lan ở Nghè Mản đều lên quét dọn đình, phát cây cỏ dại để chăm sóc cho rừng lim mãi mãi xanh tươi. Mỗi khi có việc đại sự của gia đình, dòng họ, đồng bào thường mang lễ vật đến làm lễ ở đình để cầu Thần Rừng cho may mắn, bình an.

Những cây lim cổ thụ ở Đá Húc.
Những cây lim cổ thụ ở Đá Húc.

Điều đáng lo ngại là thời gian gần đây, rừng lim đang bị loài sâu róm gây hại tàn phá nghiêm trọng. Cụ thể thể là vào tháng 3 vừa qua, sâu hại đã ăn trụi hết lá các cây lim. Trước sự việc sâu gây hại trên, người dân đã báo cáo đến các cấp chính quyền đề nghị hỗ trợ diệt sâu bảo vệ rừng. Ông Phạm Văn Phúc, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Sơn cho biết: Đây không phải là lần đầu tiên người dân chứng kiến rừng lim bị sâu róm ăn trụi lá. Rất may là không lâu sau đó các mầm lá cây lim đã bật xanh trở lại, trả lại nét đẹp sinh thái vốn có cho khu rừng. 

Tin cùng chuyên mục
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình: Rà soát, lựa chọn các dự án đầu tư có trọng tâm thúc đấy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình: Rà soát, lựa chọn các dự án đầu tư có trọng tâm thúc đấy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS

Sáng 9/11, tại Tp. Pleiku, tỉnh Gia Lai, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương và các địa phương tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719) khu vực miền Trung - Tây Nguyên và đề xuất nội dung Chương trình MTQG 1719 giai đoạn II từ năm 2026 - 2030.