Trao "cần câu" cho người dân thoát nghèo

Nghỉ chân sau một khúc cua dài ngoắt ngoéo, thu vào tầm mắt toàn cảnh của xã Túng Sán, Phó Trưởng phòng Dân tộc huyện Hoàng Su Phì Lù Kim Triệu kể: “Túng Sán nằm cách trung tâm huyện 22km, với 8 thôn, trong đó Phìn Sư là vùng đất sinh sống lâu đời của 54 hộ đồng bào dân tộc Cơ Lao với 274 nhân khẩu, chiếm hơn 91% số nhân khẩu của toàn thôn. Nhiều năm qua, phần lớn người dân vẫn chỉ biết canh tác, chăn nuôi theo tập quán, sự được mất của mùa màng đều được quyết định bởi… trời! Thiếu tính chuyên canh tập trung nên cây trồng, vật nuôi đều không thể trở thành hàng hoá. Thế nên, bài toán để đưa Phìn Sư thoát nghèo khiến chính quyền các cấp của huyện Hoàng Su Phì trăn trở suốt nhiều năm qua! Những năm gần đây, nhờ nguồn lực hỗ trợ từ các Chương trình mục tiêu quốc gia: Nông thôn mới; Giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) mà đời sống văn hoá, tinh thần, kinh tế của người Cơ Lao ở Phìn Sư có nhiều chuyển biến tích cực”.

Sau hai năm thực hiện Tiểu dự án 1, Dự án 9: “Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, dân tộc có khó khăn đặc thù” thuộc Chương trình MTQG 1719, thôn Phìn Sư có 54 hộ gia đình đã được hỗ trợ trâu nhằm giải bài toán thoát nghèo. Trước khi quyết định lựa chọn phương án đối ứng đối với khoản hỗ trợ trâu cho hộ nghèo, huyện Hoàng Su Phì đã tổ chức nhiều cuộc họp bàn để đi đến thống nhất cách thức triển khai.

Như muốn tôi hiểu rõ hơn anh giải thích, làm theo hình thức đối ứng tức là người dân phải trả tiền chênh lệch vượt định mức hỗ trợ. Thực tế cho thấy, cách làm này đảm bảo được hai yếu tố quan trọng là thiết thực và hiệu quả! Do giá cả thị trường biến đổi liên tục nên với mức hỗ trợ của Nhà nước, chỉ có thể mua được con trâu nhỏ, chứ không mua được con trâu to hơn. Trong quá trình thực hiện Tiểu dự án, việc cùng lúc tìm được một số lượng lớn con giống có trọng lượng như nhau là không thể thực hiện được. Mặt khác khi người dân phải trả phần chênh lệch giá trực tiếp cho đơn vị cung ứng con giống thì sẽ lựa chọn được con giống cho chất lượng tốt hơn, phù hợp với điều kiện kinh tế gia đình và nâng cao tinh thần trách nhiệm của người dân. Tại Phìn Sư, 100% số hộ nằm trong diện hỗ trợ đều làm chuồng trại nuôi nhốt đảm bảo, chủ động phòng tránh giá rét và dịch bệnh cho đàn trâu của gia đình mình.

Trước khi lên đường tiếp tục hành trình, Phó Trưởng phòng Dân tộc huyện Hoàng Su Phì Lù Kim Triệu khẳng định: “Việc triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách đối với nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn gặp nhiều khó khăn trên địa bàn huyện, giảm dần sự chênh lệch về khoảng cách phát triển với các dân tộc khác trong vùng... góp phần phát triển kinh tế, giữ gìn bản sắc văn hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc”.

Vững tin ở tương lai

Đầu giờ chiều, Phìn Sư đổ mưa, ngồi bên chậu than hồng nhà Min Seo Thế rất lạ là ai cũng tự nhiên xoè rộng hai bàn tay, để cảm nhận sự râm ran ấm nóng của lửa than đem lại.

Trưởng thôn Cáo Sào Sẻng giới thiệu, Min Seo Thế sinh năm 1992, năm 2014 kết hôn cùng Trương Thị Đường sinh năm 1995. Năm 2016 sinh cháu lớn Min Seo Vận hiện đang học tại trường bán trú dưới trung tâm xã, năm 2022 sinh cháu Min Thị Vấn. Thuộc hộ nghèo nên hai vợ chồng được hỗ trợ con giống để làm kinh tế. Từ ngày nhận trâu về chăm sóc, muốn tìm gặp khó lắm, có khi ra tận khu vực con suối ở cuối thôn cách đây hơn nửa tiếng đi bộ để cắt cỏ đem về.

Min Seo Thế thật thà, hai vợ chồng em không có việc làm, chỉ làm nương nên nhà nghèo. Hết việc nương thì ở nhà! Mấy lần định xuống dưới xuôi xin làm trong các khu công nghiệp nhưng rồi lại thôi phần vì thương con còn nhỏ, phần vì cả hai vợ chồng đều chưa đi xa bao giờ. Hôm biết tin gia đình mình được hỗ trợ tiền mua trâu vợ chồng em vui lắm, phải nhờ anh em dựng luôn chuồng trâu. Cán bộ Triệu cũng tuyên truyền phải có chuồng thì chăn nuôi mới bảo đảm. Bây giờ, ngoài chiếc xe máy hai vợ chồng vay mượn để mua từ hồi cưới nhau thì con trâu là tài sản lớn nhất trong nhà.

Khi được hỏi về dự định trong tương lai, chàng trai người Cơ Lao sôi nổi: “Sau này khi trâu lớn hai vợ chồng sẽ bán đi để mua con trâu nhỏ hơn làm vốn, số còn lại sẽ dành nuôi thêm lợn, thêm gà. Phòng chống dịch bệnh thì có cán bộ thú y ở xã hỗ trợ. Hai vợ chồng cũng phải để dành tiền cho con đi học, cái Vấn sắp đi học mầm non được rồi”.

Buổi tối hôm ấy, tôi cùng dự bữa cơm thân mật với gia đình theo lệ hiếu khách của người Cơ Lao. Bên bếp lửa hồng tí tách, cháu Vấn vẫn ríu rít sau lưng mẹ. Tôi lắng tai nghe tiếng Min Seo Thế bàn với vợ chuyện làm kinh tế mà lòng ấm lạ. Giọng anh rộn ràng, ngày mai phải xẻ thêm mấy tấm ván, rồi xuống chợ mua thêm mấy tấm bạt để thưng lại chuồng trâu cho ấm, phòng khi có thêm mấy đợt rét đại hàn… Những chính sách hỗ trợ thiết thực từ nhà nước không chỉ thay đổi nếp sống, nếp nghĩ của người Cơ Lao ở Phìn Sư xa xôi kịt cùng này, mà còn gợi mở cả những ước mơ về một cuộc sống ấm no, đổi khác.