Dệt lanh là nghề thủ công có từ rất lâu đời của người Mông, không chỉ phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân mà còn là sản phẩm được bán rộng rãi ở các địa phương trong và ngoài tỉnh. Vài năm trở lại đây, các sản phẩm lanh của huyện Quản Bạ đã dần được thị trường đón nhận và vươn xa ra thế giới như Pháp, Malaysia... Từ những cây lanh thô ráp, người phụ nữ Mông đã khéo léo may thành vỏ chăn, gối, khăn trải bàn, khăn trang trí, túi xách… được dùng ở nhiều nhà hàng, khách sạn, khu nghỉ dưỡng sang trọng và lịch sự.
Khôi phục nghề truyền thống không những bảo tồn được giá trị văn hóa của dân tộc mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Nhận thức được điều này, huyện Quản Bạ đã có nhiều chính sách hỗ trợ, khôi phục và phát triển nghề dệt lanh truyền thống của dân tộc Mông. Năm 2018, khi tỉnh có chủ trương triển khai Chương trình OCOP, sản phẩm lanh đã được huyện đưa vào chương trình, giúp đỡ các hợp tác xã (HTX) dệt lanh đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của bộ tiêu chí đánh giá.
Trong quá trình bảo tồn và phát huy nghề dệt lanh đã xuất hiện điểm sáng như HTX Lanh Cán Tỷ, xã Cán Tỷ, huyện Quản Bạ. Đã từng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức của cơ chế thị trường và sự giao thoa văn hóa làm cho nghề dệt lanh của địa phương đứng trước nguy cơ mai một, nhưng với lòng đam mê, tâm huyết với giá trị truyền thống, chị Giàng Thị Say đã đứng ra thành lập HTX Lanh Cán Tỷ.
“HTX có 28 thành viên, đã hoạt động hơn 14 năm nay. Qua đó đã tạo việc làm cho nhiều chị em phụ nữ trong xã và phụ nữ đi lao động ở Trung Quốc về. Tùy từng công đoạn và độ khéo tay mà người lao động sẽ được trả tiền công tương xứng, trung bình 3 - 5 triệu đồng/tháng. Sản phẩm của HTX đã có mặt ở hầu hết các lễ hội, hội chợ thương mại và dành được sự quan tâm đặc biệt của du khách và người tiêu dùng”, Giám đốc HTX lanh Cán Tỷ Giàng Thị Say cho biết.
Không chỉ phát triển các sản phẩm lanh, HTX còn tìm cách bảo tồn thông qua việc dạy cho thế hệ trẻ nghề dệt lanh truyền thống của dân tộc. Em Giàng Thị Mơ, 17 tuổi ở thôn Hợp Tiến, xã Lùng Tám, chia sẻ: “Em học dệt vải lanh từ khi học lớp 6, mỗi năm cứ đến dịp hè là em lại tham gia học lớp dệt vải lanh và làm sản phẩm lanh. Đến nay em đã có thể tự làm tất cả các khâu để làm ra sản phẩm lanh và giúp mẹ làm việc mỗi khi có thời gian rảnh”.
Phó Chủ tịch UBND huyện Quản Bạ, ông Sèn Thăng Long cho biết: Để phát triển nghề dệt lanh truyền thống của dân tộc Mông, huyện đã tổ chức lễ hội nghề thêu, dệt lanh, mở rộng làng nghề ra 12 xã trên địa bàn huyện đều có nghệ nhân tham gia làm sản phẩm lanh bán cho HTX.
Quản Bạ chủ trương kết hợp du lịch với làng nghề. Du khách đến thăm quan làng nghề được trực tiếp làm vài công đoạn sản xuất sản phẩm. Đây là việc làm có ý nghĩa trong phát triển KT-XH, văn hóa và giải quyết việc làm tại địa phương.
Ông Sèn Thăng Long, Phó Chủ tịch UBND huyện Quản Bạ