Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội được thành lập từ năm 2008, nhằm trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao, thấm đượm tình yêu Hà Nội.
Diễn ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến rất phức tạp; nhưng giải thưởng năm nay tiếp tục có một vụ mùa bội thu. Từ 35 “ứng viên” ban đầu, qua các vòng sơ khảo, chung khảo, Hội đồng giám khảo đã thông qua danh sách đề cử chính thức của Giải thưởng năm nay gồm 11 đề cử, trong đó có đề cử "Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội".
Giải thưởng Lớn là hạng mục quan trọng nhất của Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội, được trao hàng năm cho người có những cống hiến suốt đời cho Hà Nội bằng các tác phẩm, ý tưởng, việc làm xuất sắc, bằng sự gắn bó máu thịt với Hà Nội trong cả cuộc đời và sự nghiệp của mình.
Năm nay, Giải thưởng Lớn - Vì tình yêu Hà Nội lần thứ 14 - 2021 được trao cho nhạc sĩ Hồng Đăng vì đã có những cống hiến xuất sắc cho nền âm nhạc Thủ đô, trong đó có các tác phẩm đã thành biểu tượng về Hà Nội như "Hoa sữa", "Kỷ niệm thành phố tuổi thơ"...Bên cạnh đó, ông còn có nhiều đóng góp ở lĩnh vực đào tạo những thế hệ sau ở Trường Âm nhạc Việt Nam sau đổi là Nhạc viện Hà Nội và bây giờ là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.
Cùng với "Giải thưởng Lớn", Ban Tổ chức cũng đã chọn ra những giải thưởng rất xứng đáng ở mỗi hạng mục.
Giải "Tác phẩm - Vì tình yêu Hà Nội" đã được trao cho Triển lãm ảnh và cuốn sách Hà Nội 1967 - 1975 của nhiếp ảnh gia người Đức Thomas Billhardt. Được tổ chức vào tháng 10/2020, triển lãm ảnh Hà Nội 1967 - 1975 do Viện Goethe Việt Nam, Camera Work, Manzi Art Space tổ chức đã thu hút sự quan tâm của đông đảo công chúng về hình ảnh một Hà Nội thời chiến do nhiếp ảnh gia Đức Thomas Billhardt chụp trong giai đoạn lịch sử nói trên. Cùng với triển lãm, cuốn sách ảnh cùng tên cũng đã được NXB Thế giới và Công ty Nhã Nam ấn hành.
Giải "Ý tưởng - Vì tình yêu Hà Nội" được trao cho hai đề cử bằng phiếu: Đó là "Đồ án Quy hoạch phân khu đô thị sông Hồng" do Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội nghiên cứu, xây dựng với sự chỉ đạo của TP. Hà Nội, sự phối hợp với các ban ngành liên quan và đề xuất "Xây dựng hầm ngầm chống ngập kết hợp cao tốc ngầm và cải tạo sông Tô Lịch thành công viên Lịch sử - Văn hóa - Tâm linh" do Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt JVE (JVE Group) và đối tác Nhật Bản đề xuất lập quy hoạch.
Giải "Việc làm - Vì tình yêu Hà Nội" được trao cho “Chiến dịch tiêm vaccine tại Hà Nội đạt đúng tiến độ cùng với những nỗ lực của lực lượng phòng, chống dịch COVID-19 đã giúp Thủ đô vững vàng trong đại dịch”.
Trải qua 13 mùa giải, đã có những tên tuổi sau được nhận Giải thưởng Lớn: Nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc (2009), nhà văn Tô Hoài (2010), Giáo sư Phan Huy Lê (2011), nghệ sĩ guitar Văn Vượng (2012), nhà nhiếp ảnh Quang Phùng (2013), nhà nghiên cứu Vũ Tuân Sán (2014), nhà nghiên cứu Giang Quân (2015), nhà nhiếp ảnh Lê Vượng (2016), nhà nghiên cứu Hữu Ngọc (2017), nhà nghiên cứu Nguyễn Bá Đạm (2018), nhà nghiên cứu Nguyễn Thừa Hỷ (2019), và gần đây nhất, năm 2020 là nhạc sĩ Phú Quang.