Các chính sách sáng tạo riêng có

Quảng Ninh là một trong số ít địa phương có nghị quyết riêng về công tác dân tộc. Cụ thể ngày 29/5/2013, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết 07 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về công tác dân tộc trong sự nghiệp phát triển kinh tế nhanh và bền vững, gắn với bảo đảm quốc phòng an ninh trên địa bàn Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”. Nghị quyết 07 có ý nghĩa mở đường các đề án, chương trình, với cơ chế, cách làm sáng tạo riêng tạo đột phá trong thực hiện công tác dân tộc ở địa phương này.

Từ Nghị quyết 07, UBND tỉnh đã thể chế hóa chiến lược công tác dân tộc bằng các cơ chế, chính sách cụ thể để chỉ đạo thực hiện, xây dựng kế hoạch, trình HĐND tỉnh ban hành các cơ chế, chính sách phát triển đối với vùng DTTS&MN và trong đồng bào DTTS trên các lĩnh vực y tế, giáo dục, dân số, phát triển nhân lực DTTS, công tác giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, trong đó chú trọng địa bàn các xã, thôn đặc biệt khó khăn (ĐBKK).

Điển hình là UBND tỉnh xây dựng đề án, báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy, trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 50/2016/NQ-HĐND ngày 27/12/2016 về bố trí nguồn lực đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 giai đoạn 2017 - 2020. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 196/QĐ-UBND ngày 17/1/2017 (Đề án 196) phê duyệt nhiệm vụ và giải pháp đưa các xã, thôn ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 giai đoạn 2017 - 2020 trên địa bàn tỉnh. Đề án 196 khẳng định sự sáng tạo và cách làm riêng của Quảng Ninh trong thực hiện Chương trình 135, tạo cơ chế, nguồn lực cụ thể để thúc đẩy phát triển KT-XH, thực hiện mục tiêu giảm nghèo vùng ĐBKK.

Đột phá công tác giảm nghèo

Nghị quyết 07 có một cơ chế, hằng năm tỉnh dành 30% nguồn kinh phí từ Chương trình xây dựng Nông thôn mới, để đầu tư cho vùng ĐBKK.

Từ nguồn lực này, cộng với sự vào cuộc điều hành chỉ đạo quyết liệt của cả hệ thống chính trị, vùng ĐBKK của Quảng Ninh thay đổi bứt phá rõ rệt về kết cấu hạ tầng, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS không ngừng được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS&MN, vùng ĐBKK giảm nhanh. Sau 3 năm (2016 - 2018), thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, đến hết năm 2018: Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn tỉnh giảm xuống còn 1,2% (4.248 hộ); tỷ lệ hộ cận nghèo giảm xuống còn 2,42% (8.532 hộ).

Đối với 113 xã, phường, thị trấn vùng DTTS&MN tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, hiện có 3.179 hộ nghèo, chiếm 1,99%, giảm bình quân 2%/năm; số hộ cận nghèo là 5.656 hộ, chiếm 3,54%. Tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm từ 8.717 hộ năm 2015 (26,4% tổng số hộ DTTS, chiếm 56,83%) xuống còn 2.125 hộ năm 2018 (chiếm 5,6% tổng số hộ DTTS, chiếm 50,02% tổng số hộ nghèo toàn tỉnh).

Sau 5 năm (2014 - 2019), thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH, kết cấu hạ tầng KT-XH, đặc biệt là kết cấu hạ tầng vùng DTTS&MN bằng các nguồn lực đầu tư từ Chương trình 135, nông thôn mới và các nguồn lực khác cũng đã tạo chuyển biến rõ rệt...

Hoàn thành Chương trình 135 trước 1 năm

Quảng Ninh đã dành cơ chế, nguồn lực ưu tiên đặc biệt, riêng có của tỉnh để thực hiện một số chính sách dân tộc trên địa bàn, nhất là thông qua thực hiện Chương trình 135, Đề án 196, Chương trình xây dựng Nông thôn mới.

Từ đó, kinh tế vùng DTTS&MN có sự chuyển biến tích cực; sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp được duy trì và phát huy hiệu quả, chú trọng đầu tư phát triển sản xuất theo hướng hàng hoá, bước đầu đáp ứng nhu cầu thị trường và có giá trị kinh tế cao. Công tác giao đất, giao rừng; Đề án hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cũng được thực hiện tốt, tạo điều kiện cho người dân các xã ĐBKK, đồng bào DTTS có quỹ đất để phát triển sản xuất. Nhiều mô hình phát triển sản xuất có hiệu quả được nhân rộng và thực hiện có hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống người dân vùng DTTS&MN.

Công tác quy hoạch, đào tạo, quản lý, bố trí sử dụng cán bộ người DTTS được chú trọng; đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào DTTS được cải thiện; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội vùng DTTS&MN được đảm bảo, chủ quyền an ninh biên giới được bảo vệ vững chắc.

Tỷ lệ hộ nghèo năm 2018 tại các xã vùng DTTS&MN giảm 6,0% so với năm 2015. Thu nhập bình quân đầu người vùng DTTS&MN năm 2018 tăng 2 lần so với năm 2014. Có 18 xã vùng khó khăn đạt chuẩn nông thôn mới.

Quảng Ninh phấn đấu hết năm 2019, cả 17/17 xã khu vực III (xã ĐBKK) của tỉnh đủ điều kiện ra khỏi diện ĐBKK, hoàn thành Chương trình 135 về sớm trước lộ trình 1 năm.