Với 127 hộ dân và gần 600 nhân khẩu, thôn Quán Thanh hiện có 3 dân tộc cùng sinh sống là Nùng, Tày, Kinh. Người dân nơi đây chủ yếu phát triển kinh tế từ các mô hình trồng cây ăn quả và kinh doanh.

Năm 2017, chúng tôi đã có dịp ghé thăm thôn Quán Thanh, đây là thôn điểm về xây dựng nông thôn mới (NTM), sau khi đư­ợc tuyên truyền, Nhân dân trong thôn đồng tình ủng hộ, nhiệt tình tham gia xây dựng, thực hiện hoàn thành các tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM. Trong năm 2017, thôn Quán Thanh đã được xã, huyện, tỉnh chọn để xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Gần 6 năm, khi quay trở lại, điều chúng tôi cảm thấy bất ngờ, bởi những đổi thay rõ nét ở thôn Quán Thanh, trong đó điển hình là việc xây dựng mô hình chăm sóc cây ăn quả tự động... Ông Nguyễn Văn Dũng, người dân thôn Quán Thanh cho biết: “Năm 2022, với sự hỗ trợ một phần nguồn lực của Nhà nước, gia đình tôi cùng một số hộ trên địa bàn đã xây dựng mô hình tưới, chăm sóc cây na, cây bưởi tự động. Theo đó, các hộ thực hiện mô hình này, chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh để điều khiển chạy máy tưới nước, bón phân đến từng gốc cây. Việc ứng dụng công nghệ vào quá trình chăm sóc giúp tiết giảm nhiều thời gian, công sức cho người dân”.

Mô hình "Thôn thông minh" là 1 trong 4 tiêu chí của xã NTM kiểu mẫu. Để đạt tiêu chí này, thôn cần có ít nhất một mô hình "thôn thông minh" ứng dụng chuyển đổi số để sản xuất hàng hóa, ứng dụng quản lý tự động hóa. Trong đó, thôn có tổ công nghệ số cộng đồng; đại diện thôn có ứng dụng các nền tảng số để thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin, tiếp nhận và xử lý kịp thời phản ánh kiến nghị của người dân trong cộng đồng thôn; nhà văn hóa thôn được trang bị mạng Wifi miễn phí; 100% trụ sở cơ quan, tổ chức và hộ dân trong thôn được gắn địa chỉ số trên nền tảng địa chỉ số Việt Nam (Vpostcode); 100% sản phẩm OCOP của địa phương được đưa lên sàn thương mại điện tử; có ít nhất 1 mô hình ứng dụng chuyển đổi số vào một trong các lĩnh vực.

Ông Nguyễn Văn Cường - Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Quán Thanh cho biết: Trước đây, mỗi khi có thông tin gì liên quan đến “việc làng, việc nước”, trưởng thôn phải thông báo trên loa truyền thanh hoặc tìm đến từng hộ dân để báo tin. Từ 3 năm trở lại đây, thôn đã thành lập nhóm Zalo, với sự tham gia của đại diện tất cả các hộ. Mọi thông tin được tuyên truyền, phổ biến đến người dân nhanh chóng. Từ đó, giúp việc thực hiện các nhiệm vụ, công việc chung của thôn được triển khai kịp thời, thuận lợi.

Không dừng lại ở đó, việc triển khai xây dựng "Thôn thông minh" còn góp phần không nhỏ vào đổi thay ở nhiều mặt đời sống của người dân trên địa bàn thôn Quán Thanh. Cụ thể, tháng 4/2022, thôn đã thành lập tổ công nghệ số cộng đồng để tổ chức triển khai phát triển cửa hàng số, tài khoản thanh toán điện tử, hỗ trợ các hộ dân đăng ký cửa hàng số; lắp đặt mạng Wifi miễn phí ở nhà văn hóa thôn phục vụ cho các cuộc hội họp, sinh hoạt của người dân; sản phẩm na được đưa lên bán tại các sàn thương mại điện tử; lắp đặt hệ thống Camera an ninh giám sát tại 4 điểm khu vực công cộng, tuyến đường trục chính để quản lý trật tự an toàn xã hội; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng gồm 40 bóng đèn ứng dụng công nghệ số để bật, tắt tự động…

Ông Trần Minh Tuấn - Chủ tịch UBND xã Chi Lăng cho biết: Để hỗ trợ thôn Quán Thanh xây dựng mô hình "Thôn thông minh", năm 2022, nguồn lực Nhà nước hỗ trợ 300 triệu đồng, người dân trong thôn đóng góp hơn 150 triệu đồng. Mặc dù năm 2022, UBND xã mới chính thức triển khai xây dựng mô hình "Thôn thông minh" theo hướng dẫn của cấp trên, song trên thực tế ngay từ những năm trước đó, với sự hỗ trợ của Nhà nước và sự chung sức của Nhân dân, UBND xã đã hướng dẫn người dân trên địa bàn thôn Quán Thanh từng bước thực hiện các chỉ tiêu của tiêu chí "Thôn thông minh" như: Lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, phát triển các cửa hàng số, xây dựng các mô hình sản xuất… trị giá hàng trăm triệu đồng

Việc hoàn thành xây dựng "Thôn thông minh" ở Quán Thanh không chỉ góp phần vào việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, mà còn góp phần quan trọng vào việc giúp xã Chi Lăng được công nhận đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu năm 2022.