Ưu tiên bảo tồn văn hóa

Lai Châu là tỉnh miền núi với 20 dân tộc anh em, chiếm hơn 86% dân số là người dân tộc thiểu số. Một số nền văn hóa đặc sắc của các đồng bào dân tộc được thể hiện qua nghệ thuật hát Then, các điệu xòe độc đáo, và lễ hội truyền thống như Then Kin Pang, Nàng Han, Gầu Tào, và Cấp sắc. Ngoài ra, Lai Châu còn là một địa phương có những di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh nổi bật, trong đó có hàng chục di tích văn hóa, lịch sử đã được xếp hạng.

Những giá trị văn hóa này không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng mà còn là biểu tượng đặc trưng của vùng miền. Sự đa dạng văn hóa tại Lai Châu không chỉ là tài sản của dân tộc mà còn là nguồn động viên cho sự phát triển bền vững trong thời đại đòi hỏi sự giao thoa và tôn trọng đa dạng về văn hóa. 

Những năm gần đây, chính quyền địa phương tỉnh Lai Châu luôn chú trọng và đặt lên hàng đầu việc phát triển kinh tế, gắn bảo tồn và thúc đẩy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc. Sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV ngày 17/2/2021, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/TU nhằm đề xuất chiến lược bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, đặc biệt kết hợp với phát triển du lịch trong giai đoạn 2021-2025 và hướng tới năm 2030.

Dưới sự đồng lòng của hệ thống chính trị và Nhân dân các dân tộc, Nghị quyết 04-NQ/TU đã chứng minh sức mạnh của nỗ lực đồng lòng trong hơn 2 năm triển khai tích cực. Các mục tiêu và nhiệm vụ trong Nghị quyết đã được hiện thực hóa một cách cụ thể, với 5/6 mục tiêu đã được triển khai và đạt được kết quả khả quan. Việc chọn lựa và xác định giá trị văn hóa độc đáo của 13 dân tộc thiểu số, đặc biệt là những cộng đồng có dân số đông, đã làm nổi bật và bảo tồn những giá trị này tại từng địa điểm.

Triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ bảo tồn, phát huy các di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tỉnh đã xây dựng 2 hồ sơ khoa học văn hóa phi vật thể quốc gia đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Xây dựng 30 bộ sưu tập hiện vật của 10 dân tộc cư trú thành cộng đồng. 

Nhằm phục vụ trưng bày chuyên đề gắn với phát triển du lịch, tỉnh chỉ đạo xây dựng 1 bộ phim tư liệu về vùng văn hóa dân tộc Thái. Lựa chọn, định hướng, hỗ trợ xây dựng 5 sản phẩm du lịch đặc trưng gắn với phát triển du lịch cộng đồng của các dân tộc Thái, Mông, Dao, Giáy, Lự. Bản du lịch cộng đồng Sin Suối Hồ đạt sản phẩm du lịch OCOP 3 sao và “Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN lần thứ 3” do khối ASEAN vinh danh tại Diễn đàn Du lịch ASEAN (ATF) 2023 tại Indonesia.

Tỉnh đã chú trọng các hoạt động hợp tác về văn hóa, du lịch với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, 3 tỉnh Bắc Lào và liên kết hợp tác phát triển du lịch với 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng, thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, các vùng Trung - Nam Bộ thông qua các sự kiện. 

Nhiều sự kiện văn hóa quy mô khu vực, toàn quốc được tổ chức thành công đã góp phần quảng bá thế mạnh phát triển cũng như hình ảnh đẹp về vùng đất và con người Lai Châu, từng bước đưa Lai Châu trở thành điểm đầu tư hấp dẫn, nhiều tiềm năng. Đến nay, tốc độ tăng trưởng khách du lịch bình quân đạt 39,6%/năm; tổng doanh thu ước đạt 1.207 tỷ đồng.

 Nghị quyết của Đảng chắp cánh cho du lịch

Để đạt được những kết quả tích cực trên, Lai Châu đã dành nguồn lực đáng kể cho công tác bảo tồn và phát huy văn hóa các dân tộc. Từ năm 2021-2023, tỉnh đã phân bổ 72,8 tỷ đồng từ nguồn kinh phí sự nghiệp và gần 140 tỷ đồng từ nguồn đầu tư công trung hạn cho lĩnh vực văn hóa. Ngoài ra, tỉnh cũng lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia khác để huy động thêm nguồn lực cho văn hóa. Trong đó, đã huy động 57,5 tỷ đồng từ các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Những nỗ lực của tỉnh trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa các dân tộc nhằm khai thác tiềm năng du lịch đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Sau một nửa chặng đường triển khai Nghị quyết, các mục tiêu cụ thể đã được chú trọng và tiến triển tích cực. Đa số chỉ tiêu vượt qua ngưỡng 50%, và một số chỉ tiêu đặc biệt nổi bật, ví dụ như bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đạt 100%, cũng như việc xây dựng bản du lịch cộng đồng ASEAN cũng đạt 100%.

Trong giai đoạn 2021-2023, ngành du lịch của tỉnh đã có sự phát triển nổi trội với gần 2 triệu lượt khách ghé thăm, tốc độ tăng trưởng bình quân lên đến 39,6%/năm, vượt xa mục tiêu đề ra ban đầu là 19,6%. Về tổng doanh thu, từ năm 2021 đến 6 tháng đầu năm 2023 đạt trên 51%, vượt qua mục tiêu mà Nghị quyết đã đề ra. Dự kiến trong năm 2023 này, ngành du lịch tỉnh Lai Châu sẽ thu hút khoảng 820 nghìn lượt khách.

Sự thành công này là kết quả của sự vào cuộc mạnh mẽ từ cấp ủy, chính quyền, và hệ thống chính trị ở mọi cấp, cùng với sự đồng thuận và ủng hộ từ cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân. Nó đã chứng minh rằng, chủ trương của Đảng bộ tỉnh Lai Châu về bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc, đặc biệt là liên quan đến phát triển du lịch. Bằng cách này, văn hóa truyền thống của các dân tộc không chỉ được bảo tồn mà còn trở thành động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh, đặc biệt là trong lĩnh vực du lịch, góp phần đáng kể vào hiệu quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV.