Được thành lập cuối năm 2019, đến nay, mô hình “Chi hội phụ nữ nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” tại Tổ dân phố Bon Đưng I, thị trấn Lạc Dương đã phát huy hiệu quả trong việc đẩy lùi tình trạng tảo hôn trên địa bàn. Ban đầu, mô hình có 50 thành viên, nhưng đến nay đã phát triển với 94 thành viên tham gia.

Chị Nguyễn Thị Hạnh, Chủ tịch Hội LHPN thị trấn Lạc Dương chia sẻ: Trước đây, tại Tổ dân phố Bon Đưng I, tình trạng tảo hôn diễn ra rất nhiều. Trước thực trạng này, Hội LHPN thị trấn đã xây dựng mô hình “Chi hội phụ nữ nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”. Mô hình thu hút trên 70% hội viên phụ nữ là đồng bào DTTS tham gia. Thông qua mô hình, đã tuyên truyền, vận động người dân trong tổ nói không với tảo hôn và kết hôn cận huyết thống. Đến nay, trên địa bàn không còn trường hợp tảo hôn, nam nữ đến tuổi lập gia đình đều tự giác đến UBND thị trấn đăng ký kết hôn theo đúng pháp luật. Ban Chủ nhiệm mô hình đã vận động tất cả các thành viên ký cam kết không vi phạm về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Ngoài ra, Hội xây dựng “Quỹ phụ nữ giúp nhau”, mỗi chị góp 150 nghìn đồng/người/năm, số tiền tiết kiệm được xoay vòng giúp cho những chị em có hoàn cảnh khó khăn để làm vốn đầu tư mua cây giống, phân bón, phát triển kinh tế gia đình. Đến nay, quỹ đã tiết kiệm được 70 triệu đồng, giúp cho 15 chị vay không tính lãi. Nhờ vậy, nhận thức của bà con trong tổ dân phố đã thay đổi rõ rệt, các hủ tục dần được xóa bỏ, đời sống vật chất và tinh thần dần được cải thiện và nâng cao.

Tương tự, CLB “Phụ nữ nói không với tảo hôn” tại Chi hội Phụ nữ thôn Lán Tranh, xã Đưng K’Nớ đã thu hút hơn 30 hội viên tham gia sinh hoạt. Đều đặn hàng tháng, CLB lại tổ chức sinh hoạt một lần để Ban Chủ nhiệm tuyên truyền, phổ biến đến các thành viên chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước liên quan đến lĩnh vực hôn nhân và gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, thực hiện kế hoạch hóa gia đình, cách nuôi con khỏe - dạy con ngoan...; đặc biệt là hậu quả của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Không chỉ tuyên truyền miệng, Ban Chủ nhiệm còn đa dạng hình thức tuyên truyền thông qua hình ảnh trực quan sinh động, cả bằng tiếng Cơ Ho để hội viên dễ hiểu, dễ nắm bắt.

“Thông qua việc tuyên truyền và sinh hoạt CLB, những năm gần đây, các cháu thiếu niên trong thôn đến trường đầy đủ, không còn tình trạng bỏ học để lấy vợ, lấy chồng. Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống có chiều hướng giảm mạnh”, chị Ka Thiên, Chủ nhiệm CLB “Phụ nữ nói không với tảo hôn” của Chi hội Phụ nữ thôn Lán Tranh cho hay.

Theo chị Trần Thị Thuyên, Chủ tịch Hội LHPN huyện Lạc Dương, là địa phương có gần 70% đồng bào DTTS, một số phong tục, tập quán lạc hậu đã tác động trực tiếp và ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân vùng DTTS trên địa bàn huyện. 

Đó cũng là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống diễn ra khá phổ biến. Với chế độ mẫu hệ, người phụ nữ DTTS có tiếng nói và vai trò trong gia đình. Do vậy, Hội LHPN huyện đã xây dựng các CLB, mô hình “Phụ nữ nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” để từ chính hội viên phụ nữ nâng cao công tác tuyên truyền, vận động người dân không tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Hiện nay, tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đều có ít nhất một CLB hay mô hình “Phụ nữ nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, chủ yếu được xây dựng ở các thôn, tổ dân phố có đông đồng bào DTTS. Thông qua các mô đã nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi trong hôn nhân, gia đình, từng bước hạn chế tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn, góp phần nâng cao chất lượng dân số và chất lượng nguồn nhân lực.