Sau hơn 20 năm thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TU, ngày 5/10/1998 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh (khóa XIV) về xây dựng và phát triển văn hóa Hà Tĩnh theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) và các chủ trương, nghị quyết khác của Trung ương, của tỉnh về lĩnh vực văn hóa, Hà Tĩnh đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Hiện, hầu hết các tổ chức cơ sở đảng đã xây dựng chương trình hành động; các huyện, thành, thị ủy đều ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển văn hóa gắn với thực hiện các nhiệm vụ chính trị của tỉnh và các địa phương, đơn vị; công tác tuyên truyền về nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa tiếp tục được đẩy mạnh.

Những nội dung định hướng về xây dựng con người được xác định trong Nghị quyết Trung ương 5 (khóa VIII) đã được cụ thể hóa thành chương trình hành động phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, từng đơn vị và từng đối tượng bằng các phong trào thi đua yêu nước thiết thực, hiệu quả. Từ đó, góp phần xây dựng con người Hà Tĩnh cốt cách thủy chung, nhân nghĩa, cần cù, hiếu học, trọng nghĩa tình, đoàn kết, tương thân, tương ái.

Thời gian qua, nhiệm vụ xây dựng và phát triển văn hóa ở Hà Tĩnh đã được gắn chặt với phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện các mũi đột phá, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh đưa phong trào tỉnh nhà có những bước phát triển toàn diện.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với phong trào xây dựng Nông thôn mới được đẩy mạnh. Cuối năm 2021, toàn tỉnh có trên 92% gia đình, thôn, tổ dân phố văn hóa. Phong trào thể thao quần chúng ngày càng phát triển, liên tục nằm trong 10 tỉnh dẫn đầu toàn quốc; thể thao thành tích cao giành nhiều kết quả nổi bật. Việc xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đạt kết quả thiết thực. Nhiều lễ hội truyền thống được khôi phục, phát huy.

Các thiết chế văn hóa được đầu tư khá quy mô, phát huy hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội. Đến nay, 100% làng văn hóa, khối phố văn hóa trên toàn tỉnh xây dựng nhà văn hóa với diện tích 100 - 250 m2.

Là địa phương có bề dày về hệ thống di tích với hơn 1.800 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, Hà Tĩnh luôn quan tâm bảo tồn và phát huy các di sản gắn với phát triển du lịch. Công tác nghiên cứu, khai quật khảo cổ học được quan tâm triển khai. Văn hóa phi vật thể và các hình thức sinh hoạt cộng đồng được quan tâm, phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng. Nhiều lễ hội truyền thống được bảo tồn và phát huy.

Hà Tĩnh hiện có khoảng 30 DTTS cùng chung sống. Việc bảo tồn, phát huy và phát triển văn hóa các DTTS luôn được tỉnh quan tâm. Nhờ đó, nhận thức và trình độ hiểu biết của đồng bào các dân tộc ngày càng được nâng lên, đa số đều đã biết đọc, biết viết tiếng phổ thông. Đồng bào dân tộc Chứt ở xã Hương Liên (Hương Khê) đã thành lập được chi bộ Đảng.

Bên cạnh đó, hệ thống thông tin đại chúng phát triển nhanh từ tỉnh đến cơ sở. Hạ tầng viễn thông và công nghệ thông tin tiếp tục được đầu tư phát triển, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Đội ngũ văn nghệ sĩ của tỉnh luôn sáng tạo, say mê cống hiến, tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị.

Các chính sách văn hóa đối với tôn giáo và hợp tác quốc tế đạt nhiều kết quả. Thông qua các cuộc giao lưu đã mở ra nhiều cơ hội tiếp cận, tiếp thu tinh hoa văn hóa của các vùng miền, khu vực và góp phần quảng bá, giới thiệu mảnh đất, con người và văn hóa Hà Tĩnh với bạn bè quốc tế.Thiết chế văn hóa được xây dựng, củng cố và ngày càng hoàn thiện.

Giai đoạn mới, Hà Tĩnh xác định mục tiêu chung trong phát triển văn hóa là: Xây dựng và phát triển văn hóa của tỉnh tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phù hợp với xu thế thời đại, yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chăm lo xây dựng con người Hà Tĩnh có nhân cách, lối sống tốt đẹp, yêu nước, đoàn kết, dũng cảm, năng động, cần cù, sáng tạo, nhân ái, nghĩa tình, hòa hiếu, khoan dung.

Xây dựng đồng bộ môi trường văn hóa, chú trọng vai trò của gia đình, cộng đồng. Phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa. Phát huy sức mạnh của hệ thống chính trị, nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các cấp, các ngành tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của Nhân dân. Xây dựng và ban hành Nghị quyết mới của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về văn hóa trong năm 2023.

Hà Tĩnh cũng phấn đấu đến năm 2030, có các thiết chế văn hóa cấp tỉnh gồm: Bảo tàng tỉnh, Nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh; 100% huyện, thị xã, thành phố và xã, phường, thị trấn có trung tâm văn hóa - thể thao; 100% các xã, phường, thị trấn trong tỉnh có câu lạc bộ dân ca ví, giặm Nghệ - Tĩnh; bảo đảm 90% người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, 100% các xã miền núi được hưởng thụ và tham gia các hoạt động văn hóa, nghe, xem các kênh truyền hình, phát thanh của quốc gia và địa phương…