Những mô sản xuất theo chuỗi có hiệu quả

Hợp tác xã nuôi ong (HTX) nuôi ong Phong Thổ được thành lập từ năm 2013, do ông Trần Xuân Phong làm Giám đốc. Trong những năm qua, 25 thành viên trong HTX là những hộ nuôi ong trên địa bàn xã Thái Bình, huyện Yên Sơn đã thống nhất triển khai mô hình nuôi ong lấy mật gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Để thực hiện hiệu quả các khâu liên kết, HTX đã cung ứng giống, vật tư chăn nuôi, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc, đồng thời ký hợp đồng tiêu thụ toàn bộ sản phẩm mật ong cho các hộ dân theo giá thị trường.

Ông Trần Xuân Phong, Giám đốc HTX cho biết, để có được sản phẩm mật ong nguyên chất, sữa ong chúa, phấn hoa đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao, HTX đã tuân thủ nghiêm ngặt, chặt chẽ từng quy trình từ khi cho ong đi thụ phấn hoa đến giai đoạn khai thác mật. Vào từng thời gian nhất định, HTX đã cử người trực tiếp quản lý đàn ong để hỗ trợ ong thụ phấn tất cả các loại hoa trên khắp đất nước. Cụ thể, tháng 2 thì cho đàn ong vào Gia Lai để hưởng hoa cà phê; tháng 3 quay về Bắc Giang để hưởng hoa vải, sau đó chuyển về đón hoa nhãn ở Hưng Yên; tháng 7, ong được di chuyển lên tỉnh Sơn La đón hoa càng cua; tháng 10, 11, ong được di chuyển lên Hà Giang để đón hoa bạc hà; tháng 12, ong được di chuyển vào Bình Phước để đón hoa điều.

Nhờ nuôi ong theo quy trình VietGap nên đàn ong của HTX ngày càng phát triển, số lượng lên đến 10.000 đàn. Mỗi năm, các đàn ong cho thu hoạch 4 vụ, sản lượng 150 tấn mật ong các loại, sữa ong chúa và phấn hoa. Doanh thu bình quân của các hộ thành viên HTX đạt trên 130 triệu đồng/hộ/năm.

Ông Nguyễn Tiến Hưng ở thôn 4, xã Thái Bình tham gia nuôi ong theo chuỗi liên kết của HTX. Gia đình ông có vườn mẫu của khoảng 5.000m2, được phân chia các khu vực trồng cây ăn quả, rau xanh, chuồng trại chăn nuôi và nuôi ong. Tham gia chuỗi liên kết, được HTX hỗ trợ bao tiêu sản phẩm, hướng dẫn kỹ thuật nên thu nhập từ nuôi ong của gia đình ông tăng lên nhiều. Trước đây, bình quân 5 triệu đồng/tháng, đến nay đã tăng lên gần 20 triệu đồng/tháng.

Còn HTX Nông nghiệp và dịch vụ Tâm Hương thuộc thôn Hồng Ba, xã Hồng Thái, huyện Na Hang đã xây dựng thành công mô hình sản xuất thực phẩm an toàn khép kín từ khâu nuôi, trồng đến chế biến, theo hướng từ trang trại đến bàn ăn. Ông Nguyễn Đình Tâm, Giám đốc HTX Nông nghiệp và dịch vụ Tâm Hương, cho biết: Liên kết với người nông dân, chúng tôi sẽ cung ứng đầu vào, có hợp đồng bao tiêu sản phẩm, đảm bảo đầu ra. Hiện tại, HTX có 3 cửa hàng giới thiệu và bán hơn 400 sản phẩm OCOP là nông sản đặc trưng của các địa phương. Đặc biệt, các sản phẩm trong tỉnh đều do HTX trực tiếp liên kết với bà con để sản xuất và tiêu thụ. Cũng nhờ thực hiện việc liên kết, nguồn hàng của HTX luôn ổn định, đảm bảo chất lượng để cung cấp cho đối tác trong và ngoài tỉnh.

Tạo cơ chế, chính sách hỗ trợ cho người dân

HTX nuôi ong Phong Thổ hay HTX Nông nghiệp và dịch vụ Tâm Hương chỉ là 2 trong 120 liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đang được triển khai nhân rộng trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Đây cũng là định hướng sản xuất đang được tỉnh Tuyên Quang khuyến khích và hỗ trợ người dân thông qua các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước được cụ thể hóa trong các dự án, tiểu dự án thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), như: Xây dựng nông thôn mới; giảm nghèo bền vững hay Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ 2021-2025 (gọi tắt là CT MTQG 1719).

Bà Nguyễn Thị Kim, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang cho biết, tỉnh luôn khuyến khích các doanh nghiệp, người dân tham gia liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, phát triển HTX, xây dựng sản xuất tập trung…; quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ các HTX được tiếp cận các chính sách liên quan về vốn, khoa học - kỹ thuật, lồng ghép các nguồn kinh phí hoạt động khoa học công nghệ, sự nghiệp nông nghiệp, khuyến công, khuyến nông thực hiện các mô hình gắn với điều kiện hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX.

Khi tham gia liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, Nhà nước sẽ hỗ trợ xây dựng hệ thống hạ tầng, tập huấn kỹ thuật, vốn cho nông dân, doanh nghiệp. Ngoài ra, các đơn vị, địa phương cũng đã tìm các doanh nghiệp tiềm năng cùng phối hợp với nông dân trên địa bàn thực hiện các chuỗi liên kết hiệu quả.

Triển khai Nội dung 1, Tiểu dự án 2, Dự án 3 "Hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị” thuộc Chương trình MTQG 1719, từ năm 2023, HĐND tỉnh Tuyên Quang đã ban hành Nghị quyết số 10/2023/NQ-HĐND Quy định mức hỗ trợ thực hiện Dự án phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, Dự án phát triển sản xuất cộng đồng thuộc các Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021 - 2025.

Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định 282/QĐ-UBND ngày 27/7/2023 về phê duyệt các danh mục định hướng các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị theo Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn tỉnh đến năm 2025.

Theo đó, danh mục định hướng các dự án do UBND tỉnh Tuyên Quang phê duyệt là 7 dự án (2 dự án lĩnh vực chăn nuôi; 5 dự án lĩnh vực trồng trọt); đối với cấp huyện có 67 dự án thuộc danh mục định hướng. Cụ thể như huyện Na Hang đăng ký 10 dự án, trong đó 4 dự án chăn nuôi liên kết theo chuỗi giá trị theo từng cụm xã: gà, lợn, dê bò; 6 dự án về trồng trọt liên kết theo chuỗi giá trị gồm: trồng nấm, trồng chè Shan tuyết, hồng không hạt, lúa nếp, rau và ngô thương phẩm.

Huyện Chiêm Hóa đăng ký danh mục định hướng gồm 12 dự án liên kết chuỗi giá trị gồm: 4 dự án chăn nuôi trâu, bò, dê, gà, lợn; 8 dự án về trồng trọt và tiêu thụ sản phẩm: Ớt, dưa chuột, chanh leo, gấc, cà chua, ngô ngọt và đậu đen xanh lòng. Trong đó, xã Kim Bình tham gia vào các dự án nhiều nhất với 6 dự án. Dự án phát triển sản xuất đậu đen, gắn với sản xuất và chế biến trà đậu đen xanh lòng liên kết theo chuỗi giá trị trên địa bàn xã Kim Bình đang nhận được sự quan tâm của nhân dân, đồng bào DTTS của xã. Dự án có tính khả thi, thành công cao bởi thực tế sản phẩm trà túi lọc đậu đen xanh lòng Chiêm Hóa được HTX Nông nghiệp Hữu cơ Hồng Phát đứng chân trên địa bàn xã liên kết trồng, chăm sóc và kiểm soát nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn hữu cơ. Sản phẩm được chế biến theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015, đạt sản phẩm OCOP 4 sao.

Tính đến thời điểm này, phần lớn các dự án theo danh mục định hướng cấp tỉnh, cấp huyện đang trong giai đoạn triển khai, thực hiện. Riêng năm 2024, tỉnh Tuyên Quang đang hỗ trợ 40 dự án từ nguồn vốn của các chương trình MTQG với số vốn trên 130 tỷ đồng.

Mới đây, UBND tỉnh Tuyên Quang vừa ban hành Kế hoạch Khuyến nông năm 2025 với mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp bền vững, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến và thúc đẩy liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị kinh tế cho người dân.

Với những mục tiêu cụ thể từ Kế hoạch Khuyến nông năm 2025 và nguồn vốn hỗ trợ từ các Chương trình MTQG, tin rằng, sẽ có nhiều chuỗi liên kết sản xuất được hình thành, phát huy hiệu quả tại vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, nâng cao thu nhập, mang lại cuộc sống ấm no cho người làm nông nghiệp dân trên chính quê hương mình.