Thời gian qua, tình hình dịch COVID -19 diễn biến phức tạp trên phạm vi cả nước, đặc biệt tại TP Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh phía Nam. Bên cạnh những nỗ lực không ngừng nghỉ của các cấp đảng, chính quyền, của đội ngũ y tế, lực lượng vũ trang sát cánh cùng nhân dân thì trên không gian mạng, một số cá nhân, tổ chức lại cố tình phớt lờ những công sức đó, tìm cách xuyên tạc, bịa đặt nhằm gây phức tạp tình hình, tạo cớ chống phá Đảng, Nhà nước.

Một số cá nhân, tổ chức, bên cạnh những tài khoản hiện có, đã tiến hành xây dựng hệ thống kênh tin truyền thông trải đều trên các nền tảng mạng xã hội như you tobe, face book, blog, instagram… với lượt người theo dõi và tương tác lớn như BBC Tiếng Việt, VOA Tiếng Việt, RFI Tiếng Việt, Chân trời mới, Việt Tân…

Đi liền với đó là tập hợp các đối tượng chống đối, bất mãn, một số cá nhân có tư tưởng, nhận thức sai lệch, gom vào các group, hội, nhóm kín như “Công dân - góc nhìn báo chí”; “Đấu trường dân chủ”… để cung cấp tin, hình ảnh, đưa ra các bài viết, bình luận, lan truyền chia sẻ những thông tin sai sự thật về tình hình dịch COVID -19 tại Việt Nam.

Nhiều người trong và ngoài nước đã thông qua các tin bài trong group để đưa lên các các trang cá nhân, diễn đàn với sự đa dạng về nội dung và đối tượng tiếp cận như nhân danh chuyên gia y tế, chia sẻ kinh nghiệm, tâm sự của người trong khu cách ly, quan điểm của người được cho là nổi tiếng, nghệ sĩ, trí thức… Từ đó, họ mở rộng các góc độ tiếp cận cho người đọc để tiến hành xuyên tạc, bịa đặt, thổi phồng các số liệu về tình hình phòng, chống dịch COVID - 19 ở Việt Nam.

Thông qua hệ thống các trang tin trên, một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước đã không ngừng đăng tải các thông tin, nội dung xuyên tạc sự thật lên mạng xã hội theo hiệu ứng “sóng nước”, tạo thành một làn sóng thông tin sai lệch tràn ngập, gây hoang mang cho người dân. Đây được coi là phương thức phổ biến và nguy hiểm mà các đối tượng xấu lợi dụng, dễ kích động người dân trong việc tuyên truyền, xuyên tạc thông tin trên mạng internet.

Trong khi đó, công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động trên không gian mạng ở nước ta hiện nay vẫn còn nhiều kẽ hở, dẫn đến việc một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước “lách luật”.

Các loại hình tội phạm mới trên không gian mạng đã lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Đặc biệt là việc tận dụng nền tảng mạng xã hội có máy chủ đặt ở ngoài nước như Facebook, Youtobe, Tik Tok… sẽ dẫn đến khó khăn trong việc quản lý và áp các chế tài xử phạt theo quy định của pháp luật Việt Nam đối với các tài khoản người dùng có hoạt động tuyên truyền, đưa tin sai sự thật và xâm phạm an ninh Quốc gia, vi phạm pháp luật Việt Nam.

Có thể kể đến như hoạt động lợi dụng kẽ hở trong việc quản lý và sử dụng tên miền của các web trên không gian mạng để lập các trang web giả của cơ quan, tổ chức Nhà nước để tiến hành đăng tải các nội dung tuyên truyền, thông tin sai sự thật về tình hình phòng, chống dịch COVID -19 khiến cho người đọc khi truy cập khó phân biệt được đâu là trang tin thật, đâu là trang tin giả.

Hoặc một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước lợi dụng để đưa ra quan điểm, phát ngôn thiếu chuẩn mực với mục đích kích động khiến người dân hiểu sai về công tác phòng, chống dịch, đưa ra lời lẽ mang tính chia rẽ, kỳ thị, phân biệt vùng miền, các bài viết gợi lại về “những giá trị” của chế độ ngụy quyền trước 1975.

Ngoài ra, các đối tượng còn tiến hành tổ chức các cuộc thi tìm hiểu với giải thưởng có giá trị về vật chất trên không gian mạng như cuộc thi viết bài về tình hình thời sự, chính trị, xã hội trong nước trong bối cảnh dịch COVID-19 do nhóm “Tuổi trẻ Việt Nam và đất nước” phát động, với phần thưởng là máy tính xách tay macbook air, ipad, iphone, qua đó đã thu hút sự chú ý và tham gia của nhiều người, nhất là học sinh, sinh viên tại Việt Nam.

Việc tổ chức các cuộc thi này chỉ là cái cớ nhằm lấy giá trị tiền bạc của giải thưởng để che giấu ý đồ thu thập thông tin, cũng như âm mưu tuyên truyền các thông tin sai sự thật trên không gian mạng, tạo cơ hội để các đối tượng xấu viết bài đả phá chế độ.

Qua đó, các cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước thu được nhiều tin tức về tình hình chính trị, xã hội của Việt Nam, đồng thời còn tác động đến nhận thức của những người tham gia viết bài, gây hiểu sai về chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta đối với công tác phòng, chống dịch COVID -19.

Do cuộc thi được tổ chức trên mạng xã hội, người đoạt giải được nhận giải qua đường bưu điện, chuyển khoản qua ngân hàng hoặc dưới các dạng hỗ trợ, khen thưởng khác nên gây khó khăn cho công tác quản lý của nhà nước, nhất là khi các đối tượng sử dụng các tài khoản nặc danh, ẩn danh để đưa tin, bài, che giấu nhân thân, mã hóa thông tin.

Nhìn lại các cuộc “cách mạng màu” bạo loạn lật đổ ở nhiều quốc gia trên thế giới trong những năm qua như Lybia, Sirya, Ukaraina, Hồng Kông - Trung Quốc, không khó để nhận thấy các đối tượng cầm đầu và các đối tượng ở nước ngoài đã sử dụng không gian mạng như một phương thức lợi hại nhất để tuyên truyền, xuyên tạc, kích động, tiến tới tập hợp những người có quan điểm, tư tưởng chống đối Nhà nước, từ đó chỉ huy, điều hành các cuộc biểu tình, gây rối an ninh, trật tự.

Tại Việt Nam, phương thức xuyên tạc, kêu gọi tụ tập biểu tình trên các nền tảng mạng xã hội không còn mới mẻ mà đã được các đối tượng triệt để lợi dụng trong các vụ việc biểu tình, gây rối an ninh trước đây như biểu tình, gây rối tại Bình Dương và Hà Tĩnh (năm 2014) khi Trung Quốc đưa giàn khoan HD - 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam; lợi dụng biểu tình, gây rối sau vụ FOMOSA xả thải gây ô nhiễm và vụ bạo loạn tại Phan Rí Cửa, tỉnh Bình Thuận liên quan đến việc phản đối Luật Đặc khu…

Việc sử dụng mạng xã hội khi xảy ra các vụ việc nhạy cảm, phức tạp hay các vấn đề thu hút sự chú ý của người dân như công tác phòng, chống dịch COVID - 19 để xuyên tạc, bịa đặt, tiến tới kích động luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa đến tình hình an ninh, trật tự và hiệu quả của các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

Việt Nam là một trong những quốc gia mà các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước âm mưu tiến hành các bước chuyển hóa “cách mạng màu” trong chiến lược “Diến biến hòa bình” nhằm biến thành một quốc gia bất ổn, tiến tới xóa bỏ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, hướng lái Việt Nam theo quỹ đạo tư bản chủ nghĩa.

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, sự đa dạng các nền tảng mạng xã hội đã biến không gian mạng thành một thế giới ảo rộng lớn, nơi con người ở quốc gia này có thể gặp gỡ giao lưu với con người ở quốc gia khác mà không cần phải di chuyển hay lo về ngôn ngữ bất đồng. Đây cũng là môi trường để một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước triệt để lợi dụng với những phương thức và thủ đoạn ngày càng tinh vi, cũng như không theo các quy luật truyền thống như thay vì các đối tượng phải sang một nước thứ ba để tập huấn về bất bạo động, nhận hỗ trợ tài chính và dễ dàng bị lộ, bị bắt khi về nước thì ngày nay, thông qua mạng xã hội, các đối tượng dễ dàng nhận tài liệu, tham gia các lớp tập huấn, nhận nhiệm vụ tại các nhóm kín có tính bảo mật cao…

Từ đó nhận chỉ thị về việc đăng tải các nội dung sai sự thật về công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam với sự lan tỏa rộng rãi, tạo nên sự hoài nghi, sự hoang mang trong người dân về tình hình dịch bệnh, hướng tới các hoạt động gây khó khăn cho các công tác phòng, chống dịch, tiến tới kích động người dân tụ tập biểu tình, gây mất an ninh, trật tự.

Do đó, việc nhận diện âm mưu, thủ đoạn, ý đồ của một số cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước xuyên tạc, bịa đặt về tình hình phòng, chống dịch COVID -19 tại Việt Nam, góp phần nâng cao cảnh giác, ý thức trách nhiệm của người dân trong thời gian dịch bệnh diễn biến phức tạp là điều hết sức cần thiết.