Theo thống kê của Cục Việc làm (Bộ LĐTB&XH) cho thấy, số lượng người tham gia và đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) liên tục tăng qua các năm. Tổng số tiền thu BHTN tính đến thời điểm năm 2018, bình quân tiền đóng BHTN hằng tháng của người lao động là 4,9 triệu đồng, tăng 9,94% so với bình quân năm 2017; tổng số tiền thu BHTN năm 2018 là 15.531 tỷ đồng.

Theo quy định, người lao động tham gia BHTN sẽ được hưởng đầy đủ bốn chế độ gồm: trợ cấp thất nghiệp; tư vấn giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề đối với đối tượng tham gia BHTN từ đủ chín tháng trở lên; hỗ trợ đào tạo cho doanh nghiệp để bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề, duy trì việc làm cho người lao động.

Phát tài liệu tuyên truyền về chính sách BHXH cho đồng bào ở huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.

Kết quả thực hiện BHTN vừa qua tại các vùng địa lý cho thấy số người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tập trung phần lớn tại vùng Đông Nam bộ. Các vùng Trung du, miền núi phía Bắc và Tây Nguyên có tỷ lệ nộp hồ sơ ít nhất trong cả nước, bởi đây là những vùng có địa bàn rộng, giao thông không thuận lợi nên người lao động thất nghiệp gặp nhiều khó khăn để tiếp cận các điểm tiếp nhận hồ sơ.

Công tác tư vấn, giới thiệu việc làm được đặc biệt quan tâm, số lượng và hiệu quả người được tư vấn, giới thiệu việc làm tăng theo từng năm và chiếm trên 96,8% so với số người hưởng trợ cấp thất nghiệp. Công tác hỗ trợ học nghề đã có những chuyển biến tích cực, số người được hỗ trợ học nghề có xu hướng tăng. Đến nay đã có trên 180.000 người thất nghiệp được hỗ trợ học nghề, nhiều người thất nghiệp sau khi tham gia các khóa học nghề đã có việc làm và ổn định cuộc sống. Một số địa phương có số người được hỗ trợ học nghề cao như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Bình Dương...

Đánh giá về việc thực hiện chính sách BHTN trong 10 năm qua, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp cho rằng, chính sách BHTN đã đi vào cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động và người lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Việc thực hiện BHTN thực sự đã đảm bảo nguyên tắc chia sẻ, đóng-hưởng và an toàn Quỹ, thể hiện sự hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp nhỏ; chia sẻ hỗ trợ lẫn nhau của những người lao động, giữa người có nguy cơ mất việc làm thấp với người có nguy cơ mất việc làm cao, thể hiện tính nhân văn và thúc đẩy gắn kết xã hội.

Bên cạnh đó, qua 10 năm thực hiện BHTN cũng còn không ít những tồn tại. Chính sách BHTN vẫn nặng về giải quyết hậu quả mà nhẹ về các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu việc sa thải hoặc duy trì việc làm cho người lao động.

“Khi người lao động thất nghiệp, chúng ta giải quyết trợ cấp thất nghiệp, tư vấn đào tạo, giới thiệu việc làm nhưng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp để duy trì việc làm còn quá khắt khe thành ra hầu như chưa có doanh nghiệp nào có thể nhận được hỗ trợ từ Quỹ BHTN. Kết dư của Quỹ BHTN còn khá cao, chính sách BHTN cũng chưa thực sự hỗ trợ được việc thực hiện các chính sách khác, vẫn còn những hạn chế về tổ chức bộ máy thực hiện chính sách BHTN cả về tài chính và cán bộ…”, ông Doãn Mậu Diệp nhấn mạnh.

Mục tiêu đặt ra đến năm 2021, phấn đấu đạt khoảng 28% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHTN; đến năm 2025 đạt 35% và năm 2031 đạt 45%. Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ thực hiện một số giải pháp: tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung chính sách BHTN tại Luật Việc làm vào năm 2021 - 2022 theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động duy trì việc làm, bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người lao động, khắc phục tình trạng gian lận, trục lợi BHTN...

LAN ANH