Nông dân Đinh Văn Mỹ ở xã vùng cao Canh Liên, huyện Vân Canh chia sẻ: Gia đình mình có 8 sào rẫy, làm theo hướng dẫn của cán bộ, mình trồng lúa nương xen canh với mì (sắn). Nhờ đó, nhà mình không còn lo thiếu lương thực như trước nữa. Củ mì nhổ lên thì nấu rượu cần bán, thừa thì cho con bò, con lợn ăn... Mỗi năm tiền bán bò, bán lợn, bán rượu cần gia đình mình còn lãi được từ 30-50 triệu đồng. Sau nhiều năm dành dụm, mình vừa sửa chữa lại nhà ở, lại còn sắm được máy cày, máy cắt chồi để phục vụ sản xuất.
Tương tự, theo nông dân Zuôn Nam ở xã Canh Thuận, mô hình trồng xen nhiều loại cây trồng trên cùng diện tích mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với nương rẫy trồng chỉ 1 loại cây như trước đây. Nếu sản xuất xen canh lúa, đu đủ, chuối, sả, ớt trên 1ha nương rẫy thì riêng cây lúa mỗi vụ thu hoạch được 20-30 bao. “Lúa rẫy bán được 200.000-300.000đồng/bao; đu đủ vào những ngày lễ, tết bán được giá từ 15.000-20.000đồng/quả... Ngày nào nhà mình cũng lên rẫy thu hoạch mỗi thứ một ít mang đi chợ bán. Cả lúa và đu đủ cho thu hoạch gấp 2-3 lần so với trước đây”, ông Zuôn Nam bộc bạch.
Được biết, trước đây đồng bào DTTS ở huyện miền núi Vân Canh sản xuất theo kiểu du canh, phát rẫy chỉ làm 1 mùa rồi bỏ, hiệu quả kinh tế rất thấp. Gần 10 năm trở lại đây, nhằm giúp đồng bào DTTS ổn định đời sống, nâng cao thu nhập, chính quyền huyện Vân Canh đã chỉ đạo các xã Canh Liên, Canh Hiệp, Canh Thuận, Canh Hòa… tổ chức tuyên truyền, vận động bà con bỏ tập quán du canh, sản xuất ổn định trên một diện tích nương rẫy.
Đồng thời, chính quyền huyện cũng cử cán bộ kỹ thuật “bám rẫy” để hướng dẫn nông dân kỹ thuật trồng xen canh nhiều loại cây trồng trên 1 diện tích nương rẫy để đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.
Theo đó, cứ đến tháng 6 dương lịch hằng năm, bà con nông dân bắt tay vào phát dọn rẫy, làm đất, rắc vôi, đào hố, bón phân lót… theo đúng quy trình kỹ thuật. Đến tháng 9 bà con bắt đầu trỉa lúa, xuống giống các loại cây đu đủ, dứa, ớt, sả… Đến tháng 11 thì bắt đầu thu hoạch lúa, ớt, sả trồng thay vào đó cây chuối, cứ thế xoay vòng, mùa nào thức ấy.
Nói về công tác khuyến nông, phát triển sản xuất ở địa phương, bà Nguyễn Thị Tố Trân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư Bình Định cho biết: Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư Bình Định luôn ưu tiên xây dựng các mô hình, điểm trình diễn tại các xã miền núi, vùng cao. Các mô hình xen canh này giúp đồng bào dân tộc thiểu số nắm bắt được các tiến bộ khoa học, kỹ thuật mới để phát triển sản xuất, tăng hiệu quả kinh tế… Với cách trồng xen canh như trên, đời sống của người dân các huyện miền núi đã ngày càng ổn định hơn.
DƯƠNG LAM