Bản Lòm là nơi sinh sống của 99 hộ đồng bào Chứt. Từ bao đời nay, đồng bào dựng nhà ở yên bình ngay bên bờ suối. Những năm gần đây, tình trạng sạt lở ở suối bản Lòm bắt đầu xuất hiện. Đặc biệt, đến trận mưa cuối năm 2024, tình trạng sạt lở ở suối bản Lòm đã trở nên nghiêm trọng. Bờ suối đã lở vào sát nhà đồng bào, có hộ chỉ cách suối 0,5m.

Theo quan sát của phóng viên, dòng suối bản Lòm có độ dốc cao, lưu vực lớn. Đoạn chạy qua bản Lòm có chiều dài khoảng 400m, với khoảng 10 hộ có nhà nằm sát bờ suối. Tại thời điểm hiện tại, có đoạn suối sạt lở chỉ cách nhà dân 0,5m. Hiện trạng lòng suối lơ chơ lỏng chỏng đá, những viên đá to như những ngôi nhà tầng nằm la liệt. Bên phía bản Lòm, đá từ trên núi trôi về cũng xếp thành nhiều lớp, nằm như đàn voi mẹp.

Chia sẻ với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Hồ Biên, Trưởng bản Lòm cho biết: “Từ bao đời nay dân bản đã làm nhà ở sát bờ suối ổn định. Thế nhưng những năm gần đây tình trạng lở đất bắt đầu xuất hiện, cuối năm 2024 thì bờ suối đã vào sát nhà dân”.

Lở đất ở suối bản Lòm đã vào sát nhà chị Hồ May. Để đảm bảo an toàn, gia đình chị May đã di dời lên vị trí cao hơn. Không riêng gì gia đình chị May, ở bản Lòm hiện có các hộ gia đình Hồ Hai; Hồ Đồng; Hồ Hải; Hồ Thị Thon; Hồ Đóc; Hồ Bằng nằm trong vùng nguy hiểm.

Chia sẻ với phóng viên, anh Hồ Đóc cho biết: “Gia đình tôi ở đây từ lâu. Thế nhưng 2 năm trở lại đây bờ suối đã lở vào nhà. Mỗi lần có mưa là Bộ đội Biên phòng và cán bộ xã lại kêu gọi gia đình chuyển lên nhà văn hóa cộng đồng để ở”

Gia đình chị Hồ Thon đã chăm chỉ lao động để tích góp xây dựng nhà kiên cố. Thế nhưng, khi ngôi nhà mới làm xong phần móng, đổ xong trụ thì chính quyền địa phương vận động gia đình tạm dừng thi công do tình trạng sạt lở bờ suối. Công trình đành bỏ dở, tiền bạc tích góp bỏ ra giờ phơi mưa phơi nắng.

Có mặt tại bản Lòm, ông Hồ Bát, Phó Chủ tịch UBND xã Trọng Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) chia sẻ: “Đối với gia đình chị Hồ Thị Thon, chính quyền đã vận động dừng xây dựng nhà vì lở suối đã đến sát công trình. Hiện UBND xã đã có tờ trình, đề xuất xin kinh phí để kè bờ suối bản Lòm”.

Theo tờ trình của UBND xã Trọng Hóa, phần kinh phí để xây kè bờ suối bản Lòm dự kiến khoảng hơn 7 tỷ đồng. Đây là khoản tiền lớn, vượt quá sức của chính quyền cấp xã. Tuy nhiên nếu không kè suối hoặc có phương án chỉnh dòng suối kịp thời, thì bản Lòm có nguy cơ bị “xóa sổ”. Thiết nghĩ, các cơ quan cấp huyện, cấp tỉnh ở Quảng Bình cần sớm có phương án để đồng bào Chứt ở bản Lòm sớm thoát khỏi cảnh bất an trong mùa mưa bão.