NSƯT Hải Yến không phải là “con nhà nòi” nghệ thuật nhưng chị được trời phú cho giọng hát trong trẻo, ngọt ngào. Năm 1995, cô bé theo nhóm bạn đi thi hát và may mắn trúng tuyển vào Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật Quân đội - Hà Nội.

Bước vào môi trường nghệ thuật chuyên nghiệp, được sự dìu dắt ân cần, chu đáo của cô giáo-NSƯT Ma Bích Việt, cô học trò Hải Yến đã chăm chỉ học tập, luyện rèn để tích lũy vốn kiến thức cơ bản làm hành trang khi bước chân vào đời.

Sau khi tốt nghiệp ra trường, Hải Yến trở về công tác tại Nhà hát ca, múa nhạc dân tộc tỉnh Sơn La. 26 năm gắn bó với ánh đèn sân khấu nghệ thuật, chị trở thành một trong những ca sĩ chủ lực của Nhà hát. Để mang những lời ca, tiếng hát phục vụ đông đảo khán giả là bà con người DTTS, chị cùng các diễn viên, nghệ sĩ của Nhà hát đi đến khắp các bản làng xa xôi, vùng cao biên giới. Ở đâu có bà con là nơi đó có “sân khấu” biểu diễn.

NSƯT Hải yến kể, có những chuyến đi lưu diễn ở bản làng vùng cao, cả đoàn phải cuốc bộ hơn chục km trên đường mòn khúc khuỷu trên sườn núi để vào bản. Đến xẩm tối tới nơi thì đã thấy rất đông bà con tập trung tại điểm biểu diễn háo hức đón xem chương trình nghệ thuật. Vậy là cả đoàn vội vàng hóa trang, thay trang phục và bước lên sân khấu để được "cháy hết mình"…

Nhiều năm qua, khán giả ở vùng Tây Bắc nói chung, tỉnh Sơn La nói riêng đã quen thuộc với hình ảnh cô ca sĩ nhỏ nhắn hóa thân thành cô gái Thái, cô gái Mông, cô gái Dao, cô gái Khơ Mú.... cất lên giọng hát trong trẻo, ngọt ngào trong các MV ca nhạc trên sóng Đài Truyền hình địa phương. Với phong cách biểu diễn đằm thắm, nhẹ nhàng, giàu nữ tính, NSƯT Hải Yến đã làm lay động trái tim bao khán giả khi thể hiện các ca khúc mang âm hưởng dân ca, dân tộc như: “Tây Bắc năm xưa đón Bác Hồ”, “Tình ca Tây Bắc”, “Đón xuân”, “Ru đêm”, “Em hái hoa”, “Bức tranh xuân”...

NSƯT Hải Yến chia sẻ: “Dân ca không dễ hát, để thể hiện được cái hồn của dân ca thì ca sĩ phải bỏ công sức và thời gian tìm hiểu rất kỹ về ca từ, ngôn ngữ đặc trưng của từng dân tộc, cách phát âm sao cho chuẩn. Đặc biệt, trái tim người nghệ sĩ phải thực sự rung cảm khi nhập tâm vào giai điệu, ngôn từ bài hát thì mới mang đến cảm xúc chân thực nhất cho khán giả”.

Bằng những nỗ lực và sự nghiêm túc trong lao động nghệ thuật, qua 26 năm gắn bó với ánh đèn sân khấu, NSƯT Hải Yến đã được ghi nhận bằng 4 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc qua các kỳ hội diễn ca, múa, nhạc chuyên nghiệp toàn quốc; Giải nghệ sĩ cống hiến năm 2019. Chị vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu NSƯT năm 2015 khi bước vào tuổi 38... Nhưng “niềm vinh dự, tự hào lớn nhất đối với người nghệ sĩ là được mang lời ca, tiếng hát để trọn đời phục vụ khán giả vùng cao”, Hải Yến tâm sự.