Đội K93 được thành lập ngày 23/11/2000. Thấm thoắt đã 20 năm, những chuyến đi tìm đồng đội cứ nối tiếp nhau, chẳng bao giờ ngơi nghỉ. Họ miệt mài đi tìm dấu tích còn sót lại của đồng đội mình. Vừa cải táng xong đợt hài cốt này, họ lại sẵn sàng cho chuyến đi mới.
Đã thành thông lệ, mỗi năm, 8 tháng Đội qua Campuchia, 2 tháng tìm kiếm ở nội địa. Thời gian 2 tháng còn lại là dành để học tập chính trị, rèn luyện, gặp gỡ gia đình, ăn tết...
Thiếu tá Phan Ngọc Yên, thành viên trong Đội cho hay, năm 2020, do phòng, chống dịch Covid-19, Đội không tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Campuchia như kế hoạch, mà tập trung tìm ở 2 huyện Tri Tôn và Tịnh Biên. Từng thành viên luôn xác định đã tham gia Đội phải chấp nhận mọi vất vả, cực nhọc.
“Thế hệ đi trước chấp nhận hy sinh cho thế hệ mai sau có độc lập, tự do. Các anh, các chú đối mặt với khó khăn, gian khổ 10 phần, thì hôm nay Đội K93 đi tìm họ, vất vả chỉ xem như 2 - 3 phần mà thôi. Các anh em trong Đội luôn động viên nhau, sự vất vả của mình đã mang lại hạnh phúc cho gia đình các liệt sĩ”, Thiếu tá Yên chia sẻ.
Là người tình nguyện gia nhập Đội K93, khi đang có một vị trí công tác thuận lợi tại Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Đại tá Đinh Văn Cứng đã hơn 10 năm nay sát cánh cùng đồng đội trên hành trình đặc biệt. Anh chưa phút giây nào hối hận vì quyết định tham gia Đội.
“Đất nước đã hòa bình, bản thân có được thành công như ngày hôm nay là nhờ sự hy sinh xương máu của các thế hệ cha anh đi trước. Đi tìm các anh về vừa là trách nhiệm, vừa là để tri ân”, Đại tá Cứng tâm sự.
Ngoài khó khăn liên quan đến nhiệm vụ, Đội còn gặp rất nhiều bất tiện trong ăn ở, sinh hoạt trong thời gian tìm kiếm hài cốt, như: Che lều bạt ngủ giữa đồng, nắng cháy da giữa mùa hè, phải đối mặt với côn trùng nguy hiểm, với bệnh sốt rét rừng… Thời điểm này, khu vực Tây Nam Bộ vào mùa mưa, có hôm cơm canh của các anh chan đầy nước mưa.
Trong chuyến đến thăm, động viên cán bộ, chiến sĩ Đội K93 đang làm nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ khu vực chiến trường Bảy Núi (thuộc 2 huyện Tri Tôn và Tịnh Biên) vào cuối tháng 5/2020, Đại tá Nguyễn Thúc Linh, Phó Chính ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh An Giang nhận định: Tinh thần trách nhiệm của Đội K93 trong việc khắc phục khó khăn, liên tục nhiều ngày liền đào hàng trăm hố đất, khai quật hàng trăm mét khối đá trên núi cao để tìm kiếm hài cốt liệt sĩ đã chứng minh cho việc tình sâu nghĩa nặng, thể hiện rõ sự tri ân với gia đình các liệt sĩ. với tinh thần này, tôi tin rằng các đồng chí sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ theo kế hoạch đã đề ra.
Từ khi thành lập đến nay, Đội K93 đã quy tập được 3.147 hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia và trong nước; trong đó có 2.800 hài cốt khuyết danh.