Mô hình trồng dưa chuột tại các hộ dân ở miền núi tại Quảng Ngãi cho hiệu quả kinh tế cao.

Hiệu quả bước đầu

Theo Quyết định số 536/QĐ-UBND, ngày 2/8/2017 của UBND tỉnh Quảng Ngãi, Đề án thí điểm được triển khai tại 2 huyện miền núi Sơn Tây và Tây Trà từ đầu năm 2018. Qua 1 năm triển khai, toàn huyện Sơn Tây có trên 2.000 hộ nghèo đăng ký tham gia, với nhiều phương án sản xuất, kinh doanh được các hộ đăng ký thực hiện là trồng keo, trồng mì, trồng chuối, chăn nuôi bò, nuôi heo địa phương… để tăng thu nhập, phát triển kinh tế gia đình.

Người dân đã dần dần thay đổi nhận thức phát triển sản xuất, biết tính toán kinh doanh để tạo ra nhiều sản phẩm tăng thu nhập, vươn lên thoát nghèo. Theo báo cáo của huyện Sơn Tây, những hộ nghèo đăng ký tham gia thực hiện Đề án, thu nhập bình quân của mỗi hộ đều tăng, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện từ 49,48% đầu năm 2018; giảm xuống còn 43,31% cuối năm 2018.

Ông Hà Phải, Chủ tịch UBND xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây cho biết: Cái được lớn nhất của Đề án khi triển khai trên địa bàn huyện nói chung và địa bàn xã Sơn Mùa nói riêng là nhận thức của người dân về giảm nghèo có chuyển biến tích cực. Những hộ nghèo nhận ra được việc mình đang làm là để giúp chính gia đình mình vượt qua khó khăn chứ không thể thụ động chờ sự hỗ trợ của Nhà nước mãi được.

Còn tại huyện miền núi Tây Trà, sau khi Đề án được triển khai đã có 2.706 hộ/3.130 hộ nghèo của huyện đăng ký tham gia. Qua 1 năm thực hiện Đề án, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện giảm xuống 0,94%. Cuối năm 2018, số hộ nghèo đăng ký tham gia Đề án thoát nghèo là 44 hộ, trong tổng số 312 hộ thoát nghèo. Hiện tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện cuối năm 2018 giảm xuống còn 64,15%...

Tiếp tục thí điểm

Tuy đã có những kết quả khả quan nhưng việc thực hiện Đề án cũng bộc lộ những tồn tại, khó khăn như: Phần lớn hộ nghèo chưa tự giác, tự nguyện đăng ký tham gia Đề án. Việc tham gia của các hộ còn mang tính ràng buộc, nên không ít hộ khi tham gia Đề án chưa tích cực lao động, sản xuất. Chỉ tính riêng địa bàn huyện Tây Trà, trong năm 2018, số hộ nghèo tích cực lao động sản xuất, tăng thu nhập sau đăng ký tham gia Đề án chỉ có 515 hộ/2.706 hộ. Trong khi đó, có 235 hộ nghèo/2.706 hộ không tích cực sản xuất khi tham gia Đề án.

Theo quy định của Đề án, mỗi hộ nghèo khi đăng ký tham gia phải xây dựng kế hoạch hoặc phương án sản xuất kinh doanh được UBND xã thẩm định. Song cái khó là, hầu hết hộ nghèo có trình độ văn hóa thấp, lúng túng trong việc xác định thế mạnh về thực lực của hộ để định hướng nội dung sản xuất, tạo sản phẩm, tăng thu nhập. Do vậy, trong quá trình thực hiện nội dung phương án sản xuất của nhiều hộ nghèo còn sơ sài, tính hiệu quả chưa cao.

Ông Nguyễn Tăng Bính, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, kết quả của việc thực hiện Đề án là rất đáng mừng, nhưng để nhân rộng trên địa bàn 6 huyện miền núi là chưa đảm bảo cơ sở. Do vậy, Phó Chủ tịch tỉnh cũng đề xuất nên tiếp tục thí điểm thực hiện Đề án trên địa bàn 2 huyện Sơn Tây và Tây Trà trong năm 2019 để có phân tích, đánh giá rõ hơn về hiệu quả của Đề án.

Hiện tại, UBND tỉnh đã có văn bản đề nghị Thường trực HĐND tỉnh sửa đổi, bổ sung một số nội dung Đề án cho phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Cụ thể năm 2019, không lấy tất cả các hộ nghèo đăng ký tham gia theo quy định như Đề án năm 2018, mà chỉ lựa chọn từ 25-30% trong số hộ nghèo đăng ký có quyết tâm cao và có điều kiện hơn về sản xuất, kinh doanh để thực hiện Đề án.

Quy định thêm điều kiện hộ tham gia Đề án, đến cuối năm có mức thu nhập bình quân tối thiểu từ 20 triệu đồng/người/năm trở lên theo tiêu chí mức thu nhập bình quân đầu người thuộc Chương trình xây dựng NTM đối với xã nông thôn miền núi... ông Bính cho biết thêm.

THÀNH NHÂN