Thầy giáo áo xanh
Do điều kiện khó khăn nên một bộ phận đồng bào dân tộc thiểu số tại vùng biên tỉnh Sơn La không được đi học, thậm chí có người chưa biết chữ. Người nơi xa đến bản hỏi đường bằng tiếng phổ thông, bà con chỉ biết cười rồi ngại ngùng lắc đầu hoặc nói hai tiếng “chi pâu” (nghĩa là "không biết").
Xuất phát từ thực tiễn đó, lớp học xóa mù chữ do Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La cùng với Sở GD&ĐT phối hợp tổ chức chính thức được thành lập với 60 học viên đủ mọi lứa tuổi từ nam, nữ, già, trẻ.
Chia sẻ thông tin về lớp học, Đại úy Vũ Triết Học, Chính trị viên phó Đồn biên phòng Nậm Lạnh, xã Nậm Lạnh nói: Khi lực lượng biên phòng đến bản tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhưng do bà con không biết chữ nên rất khó khăn. Để có thể tiếp cận được các văn bản, bà con đã tự đề xuất được tham gia học chữ và chính bộ đội biên phòng trở thành thầy giáo.
Để bà con tham gia xóa mù chữ, anh em biên phòng phải bám bản và trực tiếp đến nhiều lần vào buổi tối để tuyên truyền, giải thích. Thậm chí còn lấy cả ví dụ về những cán bộ là người dân tộc Mông đã thành đạt nhờ chịu khó học tập, giúp bà con hiểu và bỏ qua mặc cảm để đến với lớp học xóa mù chữ.
PGS.TS Nguyễn Huy Hoàng, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La, khẳng định: Qua 3 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng xã hội học tập vùng biên giới, đã giảm đáng kể tỷ lệ học sinh bỏ học, nâng cao chất lượng xóa mù chữ, nhất là trong cộng đồng các dân tộc thiểu số. Đến nay đã mở được 31 lớp xóa mù chữ tại các xã vùng biên cho gần 1.000 học viên với 100% là đồng bào dân tộc; 100% trường học vùng biên giới đã kết nghĩa với các đồn biên phòng.
Nâng bước em đến trường
Trong ba năm qua, ngoài việc giúp đồng bào các dân tộc vùng biên được quay trở lại lớp học để học chữ, học cách áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.., Chương trình còn giúp cho nhiều học sinh khó khăn được đi học. Và một trong nhiều nội dung đang được đánh giá cao, tạo sự đồng thuận trong nhân dân chính là “Chương trình nâng bước em tới trường và con nuôi đồn biên phòng”- là một trong những nội dung thuộc Chương trình xây dựng xã hội học tập vùng biên giới.
Từ năm 2016 đến nay, Bộ đội Biên phòng tỉnh đã đỡ đầu gần 100 học sinh học từ tiểu học cho đến hết THPT ở khu vực biên giới. Trong đó, có 10 cháu là con nuôi do chính các đồn biên phòng trực tiếp nuôi dạy. Đây đều là học sinh có hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa, mồ côi cha mẹ và là con, cháu gia đình chính sách…
Cùng với đó, lực lượng biên phòng còn đỡ đầu cho 10 học sinh nước bạn Lào có hoàn cảnh khó khăn, mỗi tháng hỗ trợ 500.000 đồng/tháng/cháu. Đồng thời, vận động cán bộ, chiến sỹ trích lương, khẩu phần ăn hằng ngày để duy trì bữa ăn sáng cho 75 học sinh khó khăn tại điểm trường Puốc Pát và PTDT bán trú tiều học-THCS xã Lóng Sập, huyện Mộc Châu.
Vùng biên giới Sơn La có gần 27.000 người thuộc 286 bản của 6 huyện, trong đó chủ yếu là đồng bào các dân tộc Thái, Mường, H’Mông, Khơ Mú, Xinh Mun, Tày và Lào cùng sinh sống. Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030” trên địa bàn tỉnh Sơn La đã góp phần đưa “con chữ” đến với đồng bào, từng bước nâng cao đời sống của người dân.
Đại tá Cà Văn Lập, Chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La, thông tin: Chương trình phối hợp giữa Sở GD&ĐT với Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng trong ba năm qua được triển khai rất hiệu quả và thiết thực. Các đồn biên phòng đã phối hợp tốt với phòng GD&ĐT các huyện biên giới, các xã, các đơn vị trường học tuyên truyền, vận động được hàng trăm học sinh bỏ học tiếp tục đến trường, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn được đi học. Tuyên truyền đến các bậc phụ huynh đưa con em đi học đúng độ tuổi và cam kết không bỏ học.
Từ năm 2020 đến nay, Bộ đội Biên phòng đã kêu gọi các tổ chức, cá nhân đồng hành xây dựng được 14 phòng học và nhà công vụ tại vùng biên giới, trị giá trên 3 tỷ đồng. Qua đó, đã góp phần thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, xây dựng thế trận lòng dân vững chắc.
Ông Lò Minh Hùng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Sơn La, cho biết: Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La đánh giá rất cao hiệu quả của Chương trình phối hợp đẩy mạnh công tác xây dựng xã hội học tập của Bộ đội Biên phòng và Sở GD&ĐT Sơn La. Đây là một trong những hoạt động mang tính nhân văn, tạo được sự đồng thuận từ nhiều phía. Chương trình đã củng cố thêm niềm tin của đồng bào các dân tộc vùng biên vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và cấp ủy, chính quyền các cấp. Bản thân ông Hùng đã ủng hộ Chương trình khi trực tiếp đỡ đầu hai cháu học sinh nghèo vùng biên giới học hết THPT. Hành động nhân văn của ông chính là tấm gương, là tiền đề để Đề án “Xây dựng xã hội học tập” được triển khai đúng nghĩa.