Từ mạch nguồn Sê Pôn
Sông Sê Pôn chạy dọc Trường Sơn đi qua tỉnh Quảng Trị trở thành biên giới giữa 2 nước Việt Nam - Lào. Đồng bào dù sinh sống 2 bên biên giới nhưng đồng điệu văn hóa, phong tục tập quán đã gắn kết họ lại với nhau. Đặc biệt, từ khi 2 nước láng giềng xây dựng mô hình kết nghĩa bản - bản, đồng bào thường qua lại thăm thân, mối thân tình giữa 2 dân tộc, 2 đất nước anh em thêm thắm đượm. Người dân hai bên biên giới cùng nhau đoàn kết, bảo vệ biên giới, bảo vệ cột mốc, giúp nhau làm nương rẫy, phát triển kinh tế, đời sống ngày càng nâng lên.
Mô hình kết nghĩa bản - bản được triển khai từ năm 2005, đến nay đã có 25 cặp bản kết nghĩa giữa tỉnh Quảng Trị, Việt Nam với 2 tỉnh Savanakhet và Salavan Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Nơi biên giới, cư dân ở hai quốc gia Việt Nam và Lào cùng chia sẻ mạch nước mát của dòng Sê Pôn, cùng sinh sống thuận hòa.
Thôn Long Thành, xã Tân Long, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, Việt Nam và bản Ma Hạt, cụm bản Ka Túp - Ma Hạt, huyện Sê Pôn, tỉnh Savanakhet, Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào đã tổ chức kết nghĩa bản - bản hai bên biên giới vào tháng 4/2009. Sau 15 năm kết nghĩa, tình đoàn kết giữa hai thôn, bản đã nâng lên tầm cao mới, sâu sắc và toàn diện hơn. Ngày 02/5/2024 vừa qua, các địa phương hai bên biên giới đã phối hợp tổ chức sơ kết 15 năm kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới tại thôn Long Thành, xã Tân Long. Đại diện lãnh đạo UBND huyện Hướng Hóa, UBND huyện Sê Pôn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, chính quyền địa phương và đông đảo Nhân dân hai thôn, bản cũng đều có mặt. Gặp lại những người láng giềng, những người anh em kết nghĩa, ai cũng tay bắt mặt mừng.
Tương tự, đã 17 năm nay, người dân bản La Lay A Sói, huyện Sa Muồi, tỉnh Salavan, Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và bản La Lay, xã A Ngo, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, Việt Nam luôn gắn bó mật thiết với nhau thông qua kết nghĩa bản - bản.
Ông Hồ Văn Thủy, Trưởng thôn La Lay, xã A Ngo, huyện Đakrông cho biết: “Sau khi kết nghĩa, 2 cặp bản thường xuyên giúp đỡ nhau trong phát triển kinh tế - xã hội. Hai bên đã trao tặng cây giống, con giống, hỗ trợ nhau kỹ thuật nuôi, trồng. Mỗi khi có việc, các già làng hay các vị chức sắc của hai bản lại gặp gỡ, xử lý những việc xảy ra nơi vùng biên giới. Những tranh chấp lớn nhỏ được phân xử rạch ròi, làm rõ trước sự đồng thuận của đôi bên”.
Vun đắp mối quan hệ hữu nghị bền chặt
Mô hình kết nghĩa bản - bản được triển khai từ năm 2005, đến nay đã có 25 cặp bản kết nghĩa giữa tỉnh Quảng Trị, Việt Nam với 2 tỉnh Savanakhet và Salavan Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Nơi biên giới, cư dân ở hai quốc gia Việt Nam và Lào cùng chia sẻ mạch nước mát của dòng Sê Pôn, cùng sinh sống thuận hòa. Họ đùm bọc nhau qua chiến tranh, cùng rũ bùn đứng dậy qua những trận lũ rừng. Tình cảm giữa người dân đôi bờ cứ thế mà nảy sinh, bồi đắp, bền chặt.
Khi đã “kết nghĩa”, mối quan hệ đoàn kết giữa Nhân dân hai bản và hai nước càng thêm mặn nồng. Họ cùng phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, động viên nhau giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa từng dân tộc, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, xây dựng biên giới hòa bình hữu nghị.
Ông Phạm Trọng Hổ, Phó Chủ tịch UBND huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị cho biết, Quảng Trị là tỉnh đầu tiên trong cả nước triển khai xây dựng mô hình “Kết nghĩa bản - bản” từ sáng kiến của Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị. Đến nay, dọc tuyến biên giới tỉnh Quảng Trị với Lào có 25 cặp bản đối diện hai bên biên giới tổ chức kết nghĩa.
Sơ kết việc thực hiện kết nghĩa vừa qua giữa các cặp bản ở tỉnh Quảng Trị, Việt Nam và tỉnh Savanakhet, nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào đã khẳng định: Mô hình kết nghĩa bản - bản của tỉnh Quảng Trị là cách làm sáng tạo trong chính sách đối ngoại Nhân dân của Đảng ta. Hằng năm, tỉnh Quảng Trị sử dụng ngân sách địa phương để hỗ trợ xây dựng một số dự án như: trường học; trạm xá; công trình điện, nước; cung cấp cây, con giống; khảo sát các dự án trồng rừng, cây công nghiệp như cà phê, sắn nguyên liệu, cao su, hồ tiêu và một số dự án trong lĩnh vực công nghệ thông tin; tổ chức lớp dạy tiếng Việt cho người Lào các bản giáp biên giới.
Việc kết nghĩa bản - bản hai bên biên giới không chỉ góp phần ổn định chính trị, bảo đảm được tình hình an ninh trật tự mà còn phát triển kinh tế - xã hội, khơi dậy truyền thống đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt - Lào, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định lâu dài, hợp tác hai nước cùng phát triển là việc làm có ý nghĩa hết sức quan trọng. Dòng Sê Pôn tuy là biên giới tự nhiên, nhưng chẳng thể nào chia cắt được nghĩa tình của hai bản, hai nước đã kết nghĩa cùng nhau.