Tăng cường tuyên truyền

Mới đây, người dân thôn 1, xã Quảng Khê (Đắk Glong, Đắk Nông) phát hiện nhóm người lạ mang theo gà đến một hộ gia đình trong thôn. Nghi ngờ hai gia đình đang tính chuyện cưới xin cho con cái, người dân đã thông báo với chính quyền địa phương để kịp thời can thiệp.

Ngay khi nhận được tin báo của người dân địa phương, Tổ tuyên truyền về pháp luật hôn nhân gia đình xã Quảng Khê đã kịp thời có mặt để vận động hai bên gia đình. Tại đây, cán bộ tư pháp, các đoàn thể cùng với trưởng bon đã phân tích, khuyên bảo 2 gia đình không nên để con cháu kết hôn khi chưa đủ tuổi. Sau quá trình vận động, gia đình nhà trai đã đồng ý mang lễ vật về, 2 cháu nhỏ tiếp tục đến trường và không còn giữ liên hệ với nhau.

Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Đắk Nông đang mở đợt cao điểm truyền thông, nói chuyện chuyên đề phổ biến kiến thức về dân số - kế hoạch hóa gia đình vùng đồng bào dân tộc thiểu số năm 2023. Các buổi truyền thông lần lượt được tổ chức tại các huyện Đắk G’Long, Tuy Đức, Đắk Song, Đắk Mil, Đắk R’Lấp.

Tại các buổi truyền thông, cán bộ dân số - kế hoạch hóa gia đình chia sẻ với bà con các nội dụng về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình; chăm sóc sức khỏe sinh sản… Đặc biệt, các cán bộ dành nhiều thời gian nói về vấn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống đã và đang xảy ra trong đời sống bà con các dân tộc thiểu số ở Đắk Nông.

Việc lấy vợ, lấy chồng sớm khiến nhiều bạn trẻ mất đi cơ hội học tập, tìm việc làm tốt, dẫn đến nghèo đói luẩn quẩn. Trong khi đó, hôn nhân cận huyết thống là nguyên nhân khiến nhiều đứa trẻ mắc bệnh hiểm nghèo, đặc biệt là những bệnh bẩm sinh liên quan đến di truyền, khiến cho các gia đình quanh năm lo việc chạy chữa…

Tại huyện Đắk Glong, Chi cục Dân số đã tổ chức truyền thông tại 2 xã Đắk Plao và Đắk Ha - nơi tập trung nhiều bà con dân tộc thiểu số với nhiều phong tục lạc hậu, trình độ dân trí còn hạn chế, điều kiện kinh tế khó khăn, vẫn còn tình trạng tảo hôn và kết hôn cận huyết thống.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Lâm - Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cho biết: “Việc triển khai các hình thức truyền thông trực tiếp đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã giúp nhiều người dân nâng cao kiến thức cũng như thay đổi hành vi trong chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình. Qua đó, từng bước giúp bà con thực hiện tốt các chính sách về dân số - kế hoạch hóa gia đình nói chung, ngăn chặn nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống nói riêng”.

Ngoài hoạt động của Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình, các ngành, các địa phương khác trên địa bàn Đắk Nông cũng khẩn trương vào cuộc. Huyện Cư Jút là một trong những địa bàn các hoạt động truyền thông diễn ra sôi nổi với sự tham gia của Phòng Dân tộc, Hội liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… Mặt trận Tổ quốc cũng đồng hành với nhân dân trong ngăn chặn, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các ban, ngành, đoàn thể, các trường học và Người có uy tín trong thôn đã tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân nhất là đồng bào dân tộc thiểu số về vấn đề hôn nhân, gia đình, hậu quả của việc tảo hôn và kết hôn nhân cận huyết thống. Song song với đó, còn kết hợp những biện pháp răn đe, xử phạt đối với những trường hợp cố tình vi phạm. Việc kết hợp các biện pháp tuyên truyền, răn đe khiến nhiều bạn trẻ đã thay đổi ý định kết hôn sớm, góp phần kiềm chế tảo hôn.

Nhiều giải pháp ngăn chặn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Ngày 25/1/2021, tỉnh Đắk Nông ban hành Kế hoạch số 46/KH-UBND triển khai thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021 - 2025 (giai đoạn II)”.

Thực hiện Kế hoạch, thời gian qua, các cơ quan, ban, ngành của tỉnh đã tổ chức nhiều buổi truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS. Các tài liệu, tờ rơi, khẩu hiệu, đăng bài trên báo, đài phát thanh - truyền hình… có nội dung liên quan đến Luật Hôn nhân và Gia đình, phụ nữ, trẻ em, bình đẳng giới, dân số để tuyên truyền Đề án một cách hiệu quả.

Tỉnh Đắk Nông phấn đấu, 100% trường DTNT, bán trú và các xã có đông đồng bào DTTS sinh sống được tuyên truyền, cung cấp thông tin, kiến thức pháp luật liên quan về lĩnh vực hôn nhân gia đình; về tác hại, hệ lụy của việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống bằng nội dung, hình thức phù hợp. Bình quân mỗi năm giảm 2%-3% số cặp tảo hôn và 3% - 5% số cặp kết hôn cận huyết thống đối với địa bàn DTTS. Đến năm 2025, cơ bản ngăn chặn hoặc hạn chế tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS.

Ông Quách Công Ban, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đắk Nông cho biết, thời gian tới, Ban sẽ tổ chức kiểm tra tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn các huyện, thành phố năm 2023. Đây là nội dung của Tiểu dự án 2, Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021-2025. Trong đó, tập trung việc triển khai thực hiện của chính quyền xã trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, cách thức, nội dung triển khai thực hiện các biện pháp nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Ban kiểm tra công tác truyền thông, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS. Qua đó, chỉ đạo các xã duy trì, triển khai nhân rộng mô hình điểm và các mô hình chuyên đề “Can thiệp làm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”.