Thực hiện Nghị quyết số 88/2019/QH14 và Nghị quyết số 120/2020/QH14, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 về Phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Sau đây gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Trong đó, tại Tiểu dự án 1, Dự án 9 có nội dung “Đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo cơ sở hạ tầng tại các thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù, có tỷ lệ hộ nghèo cao; ưu tiên đầu tư các thôn đặc biệt khó khăn”.

Tuy nhiên, đến nay chưa có văn bản của cấp có thẩm quyền về Tiêu chí xác định thôn có đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù, có tỷ lệ hộ nghèo cao, làm cơ sở để phê duyệt đối tượng đầu tư tại các địa phương. Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nêu trên, Ủy ban Dân tộc (UBDT) được Chính phủ giao khẩn trương xây dựng Đề án về tiêu chí xác định thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn dặc thù, có tỷ lệ hộ nghèo cao, trình Chính phủ. Qua đó, UBDT đã yêu cầu các địa phương rà soát, báo cáo tổng số hộ dân sinh sống trên địa bàn, thực trạng, đời sống các DTTS có khó khăn đặc thù; xác định mức độ khó khăn của thôn có hộ DTTS có khó khăn đặc thù làm căn cứ để xây dựng Đề án.

Đến thời điểm hiện tại, sau khi hoàn thiện Dự thảo Đề án, qua các bước lấy ý kiến góp ý của các địa phương và bộ, ngành liên quan, UBDT đã hoàn thiện Dự thảo Tờ trình Chính phủ. Để bảo đảm nguyên tắc, cuộc họp là bước lấy ý kiến các địa phương lần cuối trước khi trình Chính phủ phê duyệt.

Tại cuộc họp, bên cạnh việc đại biểu các tỉnh đã trao đổi về những băn khoăn, tham gia nhiều ý kiến đối với dự thảo Đề án, Tờ trình về tiêu chí xác định thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù, có tỷ lệ hộ nghèo cao và dự thảo báo cáo phương án xử lý vướng mắc đối với nội dung hỗ trợ đầu tư có thu hồi vốn theo hộ hoặc theo cộng đồng chăn nuôi, phát triển sản xuất thông qua vay vốn tín dụng chính sách với lãi suất ưu đãi đặc biệt thuộc Tiểu dự án 1, Dự án 9 Chương trình MTQG DTTS.

Đối với các tiêu chí xác định thôn tập trung đông đồng bào có khó khăn đặc thù, tỷ lệ hộ nghèo cao, các đại biểu đã cho nhiều ý kiến đối với những nội dung còn băn khoăn, trao đổi, phân tích về cách tính tỷ lệ phần trăm (%) đồng bào khó khăn/tổng dân số của thôn sao cho bảo đảm sát với các quy định và yêu cầu xuất phát từ thực tế. Do đặc thù chia cắt của vùng miền núi, vốn ngân sách địa phương lại hạn chế, đề nghị Chính phủ cân nhắc tăng lượng vốn đầu tư; các địa phương hiện đã dự thảo kế hoạch cụ thể để sẵn sàng triển khai, ngay sau khi có Quyết định của Thủ tướng về xác định tiêu chí. Bên cạnh đó, các địa phương cũng mong muốn Thông tư hướng dẫn thực hiện Chương trình MTQG DTTS cần sát thực tế, dễ hiểu, dễ triển khai…

Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến, đóng góp của các đại biểu tại cuộc họp. Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh đề nghị Vụ Chính sách dân tộc (UBDT) tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện dự thảo Tờ trình Chính phủ; đồng thời phối hợp, bám sát hướng dẫn của Văn phòng Chính phủ chuẩn bị nội dung cuộc họp với Chính phủ.

Đối với những vấn đề liên quan đến giải đáp, giải thích thuộc phạm vi của UBDT, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Hầu A Lềnh giao Văn phòng Điều phối Chương trình 1719 và Vụ Chính sách dân tộc rà soát lại các văn bản của UBDT để giải đáp cho địa phương.