Nâng tầm vị thế của Việt Nam với các đối tác quốc tế

Những năm qua, để tăng cường các mối quan hệ quốc tế nhằm thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc; cũng như tranh thủ sự trợ giúp về kỹ thuật để thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi, Ủy ban Dân tộc đã tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế. 

Theo đó, Lãnh đạo Ủy ban Dân tộc đã có nhiều chuyến thăm, làm việc với các quốc gia trong khu vực và quốc tế. Từ các chuyến thăm làm việc, Ủy ban Dân tộc đã có nhiều đề xuất ký kết nhiều thỏa thuận với nhiều quốc gia, thúc đẩy quan hệ ngoại giao, hợp tác hữu nghị và chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc...

Chỉ tính trong năm 2022, Ủy ban Dân tộc đã định hướng triển khai Thỏa thuận Hợp tác đã ký với Lào, Campuchia, Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan và nghiên cứu, đề xuất hợp tác với các đối tác khác như Bắc Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc; chủ trì xây dựng Đề án “Bảo vệ Báo cáo quốc gia lần thứ 5 của Việt Nam thực thi Công ước quốc tế về xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc” (Công ước CERD); công tác Nhân quyền và thực hiện Công ước, Điều ước, Pháp luật quốc tế;…

Trong các chuyến thăm và làm việc của lãnh đạo Ủy ban Dân tộc đối với các quốc gia trong khu vực và quốc tế, nổi bật nhất là chuyến thăm và làm việc do Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh làm Trưởng đoàn tại Australia. Chuyến thăm và làm việc nhằm nghiên cứu, khảo sát, tạo nền tảng cho hợp tác phát triển, trong đó có lĩnh vực về công tác dân tộc giữa Việt Nam và Australia.

Trong thời gian công tác tại Australia, Đoàn đã tham dự 13 cuộc làm việc và chào xã giao. Chuyến thăm đã đặt nền tảng cho hợp tác giữa hai bên trong thời gian tới, đặc biệt là trong các lĩnh vực như giáo dục - đào tạo, lao động - việc làm, phát triển nông nghiệp, du lịch cộng đồng và đầu tư.

Tại cuộc làm việc giữa Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Hầu A Lềnh và bà Linda Burney, Bộ trưởng Bản địa Australia (ngày 17/10/2022), hai bên đã trao đổi về Dự thảo “Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Ủy ban Dân tộc và Cơ quan Quốc gia về người Bản địa Australia”. Chuyến thăm đã củng cố, tăng cường hiệu quả thiết thực các cơ quan làm công tác dân tộc, thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước đi vào chiều sâu.

Bộ trưởng Bản địa Australia Linda Burney, rất ấn tượng trước sự phát triển của cộng đồng các DTTS tại Việt Nam, trong đó có việc đông đảo đại diện tham gia vào Quốc hội. Với sự đa dạng về cộng đồng và chính sách đối với người bản địa và người DTTS, Bộ trưởng Linda Burney tin tưởng, Việt Nam và Australia có nhiều kinh nghiệm có thể trao đổi và chia sẻ để phát triển cộng đồng người DTTS và bản địa ở mỗi nước. Bộ trưởng Linda Burney cũng ủng hộ việc tổ chức thêm nhiều hoạt động trao đổi, giao lưu văn hóa giữa hai bên và mong muốn trong năm 2023, khi hai nước kỷ niệm 50 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao sẽ có các hoạt động giao lưu giữa người bản địa của Australia với người DTTS của Việt Nam.

Thúc đẩy phát triển vùng DTTS và miền núi

Bên cạnh các chuyến thăm, làm việc của các đoàn cấp cao, Ủy ban Dân tộc cũng đã chủ động chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng, hoàn thiện; đồng thời tuyên truyền, phổ biến, đôn đốc, báo cáo việc triển khai các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về các Điều ước Quốc tế, Thỏa thuận Quốc tế tại vùng DTTS và miền núi.

Ủy ban Dân tộc thường xuyên trao đổi, làm việc với các Tổ chức quốc tế tại Việt Nam như Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)… nhằm kêu gọi các đối tác hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Từ các hoạt động đối ngoại ở trong và ngoài nước, nhiều tổ chức quốc tế đã cam kết cung cấp nhiều gói viện trợ không hoàn lại có giá trị lớn hỗ trợ vùng DTTS và miền núi như: Dự án Tổ chức xã hội thúc đẩy cải thiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ và thanh niên DTTS; Dự án Tăng cường khả năng tiếp cận thông tin dành cho phụ nữ DTTS; Dự án Thúc đẩy tiếp cận công lý về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình cùng cộng đồng người nghèo và DTTS tỉnh Quảng Bình...

Minh chứng như, đối với tổ chức Liên hợp quốc, trong những năm qua đã luôn hỗ trợ Ủy ban Dân tộc triển khai những nhiệm vụ Chính phủ giao trong việc nâng cao vai trò của Việt Nam với cộng đồng quốc tế, cụ thể hơn là, công tác nhân quyền; vấn đề bình đẳng giới và phát huy vai trò của phụ nữ… Bên cạnh đó, là các chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội mang tầm quốc tế có liên quan đến người DTTS của Việt Nam.

Bà Ramla Khalidi - Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam khẳng định, Ủy ban Dân tộc là đối tác trọng tâm, chiến lược của UNDP nhiều năm qua, với nhiều chương trình hành động mà UNDP đã triển khai ở vùng đồng bào DTTS của Việt Nam.

Bà Ramla Khalidi khẳng định, hệ thống chính sách dân tộc mà Chính phủ Việt Nam triển khai trong giai đoạn mới có nhiều tính ưu việt, đặc biệt là Chương trình MTQG cho vùng đồng bào DTTS với cách tiếp cận toàn diện đồng bộ, mục tiêu rõ ràng trong việc thu hẹp khoảng cách phát triển, bà Ramla Khalidi cam kết, UNDP sẽ đồng hành cùng Ủy ban Dân tộc nói riêng, Chính phủ Việt Nam nói chung trong thực hiện Chương trình MTQG và các chương trình, chính sách khác, vì sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của Việt Nam.

Bên cạnh đó, để nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS, Ủy ban Dân tộc còn tăng cường hợp tác với UNICEF tại Việt Nam. Các dự án hợp phần của Chương trình MTQG có các mục tiêu và nội dung liên quan tới mục tiêu của Chương trình hợp tác quốc gia giữa Việt Nam và UNICEF giai đoạn 2022 - 2026 bao gồm: Dự án 5 “Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực”; Dự án 7 “Chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em DTTS” ; Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em DTTS”; Dự án 1 “Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt”.

Bà Rana Flowers, Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực của Ủy ban Dân tộc trong xây dựng và triển khai Chương trình MTQG và phối hợp triển khai cuộc Điều tra thực trạng KT-XH 53 DTTS. Bà Rana Flowers đã chia sẻ về việc thực hiện các ưu tiên cho trẻ em các nhóm dân tộc trong thời gian 5 năm tiếp theo, và các dự định trợ giúp kỹ thuật của UNICEF với các bộ, ngành liên quan đến Chương trình MTQG.

Sự chủ động trong hợp tác quốc tế của Ủy ban Dân tộc đã góp phần bảo vệ, gìn giữ, phát huy mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa các bên. Thông qua những chuyến thăm của Ủy ban Dân tộc với các đối tác, đã góp phần tăng cường trao đổi về chính sách dân tộc, thắt chặt hơn tình cảm hữu nghị, hợp tác.

Đặc biệt, Ủy ban Dân tộc đã xây dựng được các chương trình hành động, ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ để tận dụng nguồn lực nhằm thúc đẩy phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi.