Khi nhắc đến “Tứ đại đỉnh đèo” miền Tây Bắc là nhắc đến những con đèo vừa quen thuộc vừa gợi lên cảm giác về những địa danh xa xôi, có phần hoang vu, heo hút. Đó là đèo Ô Quý Hồ (thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai), đèo Khau Phạ (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái), đèo Pha Đin (tỉnh Điện Biên), đèo Mã Pì Lèng (huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang).

“Vua đèo” miền Tây Bắc

Từ phố núi Sa Pa (Lào Cai), theo Quốc lộ 279 hướng đi Lai Châu, bạn sẽ có cơ hội dừng chân ở đỉnh đèo vốn được coi là “Vua đèo” miền Tây Bắc. Đó là đèo Ô Quý Hồ, con đèo ở độ cao hơn 2.000m, cắt ngang dãy Fan Xi Păng hùng vĩ và thơ mộng. Đứng ở mỏm núi bên này nhìn ngang mới thấy đèo Ô Quy Hồ tựa như con rắn khổng lồ uốn lượn vắt mình ngang ngọn núi Hoàng Liên cao sừng sững, khi ấy mới thấy hết vẻ đẹp hùng vĩ và hiểm trở vào bậc nhất của nó.

Đứng trên đèo Ô Quý Hồ mà chiêm ngưỡng cảnh vật nơi đây thì thật là lý tưởng. Phía trên và dưới đèo là những cánh rừng già xanh thẳm đến ngút ngàn. Còn xa xa là Thác Bạc với dòng thác đẹp như một dải lụa chảy từ trên đỉnh núi xuống và những thửa ruộng bậc thang đẹp đến nao lòng. Trên đỉnh đèo, bạn cũng có thể chiêm ngưỡng những giàn su su khổng lồ của cư dân địa phương và cả một biển mây bao phủ khiến cho không gian tựa như chốn bồng lai tiên cảnh.

Vào mùa hoa đỗ quyên, dừng chân ở đỉnh đèo Ô Quý Hồ, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng muôn màu sắc của những loài hoa đỗ quyên cổ thụ đua nở trên những cánh rừng đại ngàn. Tiết trời ở đỉnh đèo Ô Quý Hồ quanh năm mát lạnh khiến cho con người khi đến đây có cảm giác dễ chịu.

Nơi có bốn mùa một ngày

Muốn được sống ở không gian với bốn mùa trong ngày, bạn hãy dừng chân ở đỉnh đèo Khau Phạ (tỉnh Yên Bái). Đỉnh đèo này được đánh giá là hùng vĩ thứ hai sau đỉnh đèo Ô Quý Hồ. Đèo vắt ngang đỉnh núi Khau Phạ, ở độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển, nối liền hai địa danh hết sức thơ mộng là Tú Lệ và Mù Cang Chải. Ở nơi đỉnh đèo, tiết trời biến đổi theo ngày. Có sự ấm áp của mùa Xuân, có giá buốt của mùa Đông, có cái nắng nóng oi ả của mùa Hè và dịu nhẹ của mùa Thu.

Khi về chiều, càng lên cao, mây càng dày đặc, bao phủ khắp không gian đỉnh đèo. Thời điểm này, đứng trên đỉnh đèo mà ngắm những biển mây bồng bềnh khắp núi rừng thì lý tưởng biết bao nhiêu. Đặc biệt, từ đỉnh đèo Khau Phạ, phóng tầm mắt ra xa là cả một thiên đường ruộng bậc thang của đồng bào Thái ở Tú Lệ.

Vào mùa nước đổ, mùa lúa chín, những sóng lúa bậc thang uốn lượn quanh triền núi khiến cho không gian trở nên thơ mộng, hữu tình. Vì vậy, đỉnh đèo Khau Phạ là nơi xuất phát cho trò chơi đầy thú vị đối với du khách, đó là trò chơi dù lượn ngắm ruộng bậc thang.

Pha Đin huyền thoại

Đỉnh đèo gắn liền với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp với những chiến công huyền thoại của quân và dân ta, đó là đèo Pha Đin, nằm trên Quốc lộ 6, nối liền hai tỉnh Điện Biên và Sơn La với độ cao trên 1.500m và dài hơn 40 km. Dừng chân ở đèo Pha Đin, bạn sẽ có những trải nghiệm về sự hiểm trở với những cung đường cua gấp khúc quanh triền núi cao sừng sững tận đến mây trời.

Đồng bào dân tộc Thái nơi đây quan niệm, Phạ (Trời), Đin (Đất), nghĩa là con đèo này là nơi giao nhau giữa đất và trời. Vẻ đẹp thơ mộng của đèo Pha Đin là khi đứng trên đỉnh đèo, bạn có thể hòa mình vào mây trời để chiêm ngưỡng không gian vô cùng kỳ vĩ của núi non, rừng già, những thửa ruộng bậc thang uốn lượn quanh những triền núi và những bản làng của người Thái nằm dưới những thung lũng.

Về chiều, đèo Pha Đin đẹp tựa chốn thiên đường khi mây trắng sà xuống bao lấy những cánh rừng khiến cho không gian bồng bềnh như những biển mây. Đặc biệt, một đặc sản của đèo Pha Đin làm nức lòng du khách, đó là hoa dã quỳ. Vào mùa hoa nở, dã quỳ nhiều đến vô kể dọc hai bên đèo, hoa nở rực vàng khiến cho không gian trở nên thơ mộng, đẹp lộng lẫy.

Đỉnh đèo của xứ sở đá núi

Đèo Mã Pì Lèng là đỉnh đèo của xứ sở đá núi nối liền thành phố Hà Giang, Đồng Văn và thị trấn Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang. Người Mông ở đây vẫn thường hay gọi nghĩa của từ Mã Pì Lèng, đỉnh đèo hùng vĩ và hiểm trở bậc nhất, là “sống mũi con ngựa” hay “sống mũi con mèo”. Mỗi ai đặt chân đến đây, thoạt đầu, nếu yếu tim có lẽ sẽ cảm thấy bàng hoàng, thảng thốt trước cảnh thiên tạo của Mã Pì Lèng.

Đứng trên mỏm đá cao của đèo, thả hồn mình xuống khoảng không bao la vô tận của những vực thẳm, của những bức tường đá sừng sững và xa xa là những dãy núi nhấp nhô trùng điệp. Đứng trên đỉnh đèo, nhìn xuống vực sâu thẳm là dòng sông Nho Quế đang cuộn chảy như xẻ đôi vách đá Mã Pì Lèng thành hai nửa. Dòng sông mùa nào nước cũng trong xanh, soi bóng đỉnh đèo sững sững dưới đáy sâu. Những ngọn núi như những chiếc bát úp sừng sững bên lưng đèo Mã Pì Lèng mang đến cho không gian một vẻ đẹp hùng vĩ và thơ mộng.

Cả bốn đỉnh đèo này đều gắn liền với những địa danh nổi tiếng của vùng Tây Bắc xa xôi, là điểm dừng chân lý tưởng của du khách mọi miền khi khám phá Tây Bắc. Mỗi đỉnh đèo mang một vẻ đẹp riêng, tạo nên sức hút kỳ diệu đối với những ai có khát khao khám phá những cung đường Tây Bắc vô cùng hiểm trở và tươi đẹp.