Chiều 2/11, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte dự phiên toàn thể cấp cao của Diễn đàn Kinh tế xanh 2023 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) tổ chức với chủ đề "Hợp tác châu Âu - Việt Nam thúc đẩy các sáng kiến xanh".

Tham dự diễn đàn có Phó Chủ tịch Điều hành Ủy ban Châu Âu Valdis Dombrovskis, Chủ tịch EuroCham Gabor Fluit, lãnh đạo các bộ, ngành của Việt Nam, các đại sứ, các hiệp hội và doanh nghiệp EU và Việt Nam.

Tại diễn đàn, lãnh đạo EU, EuroCham… đều đánh giá rất cao những thành tựu phát triển và tiềm năng to lớn của Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, tuần hoàn, công nghệ cao.

Theo các đại biểu, thế giới đang diễn biến khó lường, xung đột địa chính trị diễn ra gay gắt, khủng hoảng do biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên đang đặt ra nhiều thách thức, nhưng đồng thời cũng mở ra các cơ hội mới đối với phát triển kinh tế-xã hội của từng quốc gia. Trong bối cảnh đó, phát triển kinh tế xanh và bền vững là chìa khóa và là hướng đi bắt buộc của các quốc gia trên toàn cầu. 

Thời gian qua, EU đã phát huy vai trò tiên phong trong thúc đẩy xây dựng một nền kinh tế toàn cầu xanh và tuần hoàn, góp phần xoay chuyển những thách thức hiện nay thành các cơ hội cho phát triển, với các chiến lược và sáng kiến quan trọng, những bước đi cụ thể trong các lĩnh vực, như phát triển cơ sở hạ tầng, năng lượng hydrogen xanh, kết nối số và huy động nguồn tài chính xanh cho phát triển.

Các ý kiến cũng đánh giá cao cam kết, nỗ lực và các giải pháp của Việt Nam nhằm hợp tác với các đối tác EU trong đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng xanh, phát triển năng lượng tái tạo, hydrogen xanh, như việc tham gia ký kết Tuyên bố Chính trị thiết lập đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) với nhóm G7 và các đối tác quốc tế, trong đó có EU.

Việt Nam đã đạt tốc độ tăng trưởng thần kỳ

Thủ tướng Hà Lan nhắc lại đây là thời điểm đặc biệt trong quan hệ Việt Nam và Hà Lan khi hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023). Hai nước có mối quan hệ lâu đời hơn thế, khi các thương thuyền của Hà Lan cập cảng Hội An hơn 400 năm trước.

"Việc tiếp xúc khi đó có thể không dễ dàng, nhưng tất cả mọi thứ đã thay đổi rồi. Ngày hôm nay, Hà Lan là nhà đầu tư lớn nhất của châu Âu tại Việt Nam và 60% hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu đi qua cửa ngõ cảng Rotterdam của Hà Lan", ông nói.

Thủ tướng Hà Lan cũng cho rằng, Việt Nam đã đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế thần kỳ và rất ít người tưởng tượng được rằng Việt Nam lại có thể biến những điều như vậy thành hiện thực.

Tuy nhiên, Thủ tướng Hà Lan cho rằng cả hai nước đều đang đối mặt những thách thức về môi trường, đòi hỏi sự chung tay của tất cả các chủ thể liên quan, song trước hết cần có sự đóng góp của cộng đồng doanh nhiệp. "Các chính phủ ban hành các quy định, song khu vực tư nhân lại quyết định sự thành công của các chính sách đó", ông nói.

Thủ tướng Hà Lan nhắc lại tại Diễn đàn Kinh tế xanh 2022 được tổ chức ở TPHCM, có tới 44 doanh nghiệp Hà Lan tham gia, cho thấy sự quan tâm của các doanh nghiệp Hà Lan trong việc hợp tác với các đối tác quốc tế để xử lý các thách thức toàn cầu.

Thủ tướng Hà Lan lưu ý rằng các doanh nghiệp sản xuất và các nhà cung ứng cần phải tuân thủ các quy định mới của Liên minh châu Âu về sản xuất bền vững; đề nghị các doanh nghiệp Hà Lan hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thực hiện điều này.

"Chúng ta có mặt ở diễn đàn này vì chúng ta tin rằng tăng trưởng xanh chính là tương lai của chúng ta và cùng nhau, ta có thể biến khát vọng thành hiện thực, để Việt Nam xứng danh với tên gọi của mảnh đất của "rồng bay lên", mảnh đất của những cơ hội. Chúng ta có thể cùng hợp tác để Việt Nam và Hà Lan cùng trở thành "rồng xanh", tận dụng mọi cơ hội mới đang diễn ra trươc mắt chúng ta", Thủ tướng Hà Lan chia sẻ.

Việt Nam hướng tới sản xuất xanh, xuất khẩu xanh và năng lượng xanh

Về phần mình, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng sau Diễn đàn Kinh tế xanh năm 2023, các đối tác của Việt Nam và EU đã làm được một số việc. Diễn đàn năm nay tiếp tục khẳng định quyết tâm và sự ủng hộ của châu Âu với sự phát triển xanh của Việt Nam.

Thủ tướng đánh giá quan hệ Việt Nam và châu Âu đang rất tốt đẹp, đạt nhiều bước tiến lớn về hợp tác trên mọi lĩnh vực. Đặc biệt, quan hệ thương mại-đầu tư Việt Nam-EU phục hồi và tăng trưởng tốt bất chấp khó khăn do COVID-19 và đứt gãy chuỗi cung ứng; tính bổ trợ, đan xen lợi ích ngày càng chặt chẽ, nhất là từ khi Hiệp định EVFTA đi vào thực thi.

EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 (sau Trung Quốc, Hoa Kỳ, Hàn Quốc), thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 và thị trường nhập khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam. Còn Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của EU tại ASEAN (thương mại hai chiều năm 2022 đạt 62,4 tỷ USD). EU cũng là nhà đầu tư lớn thứ 6 của Việt Nam với 2.535 dự án đang hoạt động với vốn đăng ký hơn 29 tỷ USD tính đến tháng 9/2023.

Thủ tướng Chính phủ khẳng định, Việt Nam luôn coi EU là một trong những đối tác tin cậy, quan trọng nhất trong chính sách đối ngoại của mình.

Thủ tướng một lần nữa nhắc lại các định hướng lớn trong chính sách phát triển, đối ngoại và quốc phòng của Việt Nam, những nét lớn về môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, đặc biệt là Việt Nam cam kết sẽ luôn bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của nhà đầu tư nước ngoài trong bất kỳ trường hợp nào.

Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam xác định phát triển nhanh nhưng bền vững, bao trùm, không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần. Việt Nam hướng tới sản xuất xanh, xuất khẩu xanh và năng lượng xanh để các nhà đầu tư hoạt động hiệu quả, bền vững, lâu dài. Đơn cử, nhà máy trị giá 1 tỷ USD của Tập đoàn Lego (Đan Mạch) tại Bình Dương đã mở ra xu hướng đầu tư xanh tại Việt Nam.

Thủ tướng cho rằng, phát triển kinh tế xanh và kinh tế số có mối quan hệ gắn bó mật thiết, chặt chẽ, thúc đẩy lẫn nhau, muốn phát triển xanh thì phải phát triển kinh tế số và ngược lại. Đây cũng là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của Việt Nam.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ các chiến lược, sáng kiến và chính sách của EU trong phát triển xanh, trong đó có các quy định về sản xuất xanh và Việt Nam sẽ thực hiện nghiêm túc các quy định này.

Tuy nhiên, Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, còn nhiều khó khăn, do đó Thủ tướng mong EU tiếp tục chia sẻ, giúp đỡ Việt Nam trên tinh thần cùng thắng trong xây dựng cơ chế, chính sách, chuyển giao công nghệ, thu xếp nguồn tài chính, đào tạo nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng lực quản trị… để thúc đẩy phát triển xanh.

Nhân dịp này, Thủ tướng cũng đề nghị các đại biểu có tiếng nói thúc đẩy các nước EU tiếp tục phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA), Ủy ban châu Âu sớm gỡ thẻ vàng IUU với Việt Nam…

Đặc biệt, Thủ tướng đánh giá cao quan điểm của Thủ tướng Hà Lan "coi Đồng bằng sông Cửu Long như là một phần của Hà Lan". Theo Thủ tướng, vùng đất này đang đối diện với những nguy cơ đe dọa như sụt lún, sạt lở, hạn hán, xâm nhập mặn, nước biển dâng, ảnh hưởng tới cuộc sống, sinh kế của 22 triệu người dân. Vùng đất này cũng nơi chiếm 90% sản lượng gạo xuất khẩu, 60% lượng thủy sản của Việt Nam.

Thủ tướng mong các đối tác, nhà đầu tư tiếp tục hỗ trợ, tăng cường đầu tư tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là trong ứng phó biến đổi khí hậu, xây dựng hạ tầng chiến lược, triển khai chương trình 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải để góp phần bảo đảm an ninh lương thực cho thế giới.

Việt Nam cũng đang ích cực ngăn chặn nạn phá rừng, đẩy mạnh trồng rừng, triển khai bán tín chỉ carbon, phát triển điện sinh khối…

Thủ tướng mong muốn và tin tưởng sau diễn đàn này, hai bên sẽ tiếp tục hành động và đạt bước tiến mới trong phát triển kinh tế xanh.