Nhiều cách làm mới

Con Cuông là huyện miền núi của tỉnh Nghệ An. Đây là địa bàn có đông đồng bào DTTS sinh sống, với tỉ lệ hơn 70%. Tuy nhiên, những năm gần đầy, địa phương đang trở thành một trong những điểm sáng về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện ở vùng cao.

Năm 2020, địa phương được giao chỉ tiêu phát triển 628 người tham gia BHXH tự nguyện, nhưng quá trình thực hiện đã đạt vượt kế hoạch với 797 người. Tiếp nối thành công, năm 2021 theo kế hoạch chỉ tiêu là 1.097 người, địa phương đã phát triển được 1.104  người tham gia BHXH tự nguyện.

Ông Nguyễn Ngọc Thắng, Giám đốc BHXH huyện Con Cuông chia sẻ: Dịch Covid-19, việc nâng mức chuẩn nghèo, nhận thức hạn chế, địa bàn cách trở đã ảnh hưởng không nhỏ tới công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH tự nguyện và đối tượng tham gia.

Tuy nhiên, từ sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền huyện, đã đưa chỉ tiêu bao phủ BHXH, BHYT, BHXH tự nguyện vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện,  BHXH huyện Con Cuông cũng đã tham mưu UBND huyện, thành lập ban chỉ đạo phát triển người tham gia BHXH, BHYT cấp huyện.

Đến nay, các xã, thị trấn đã thành lập ban chỉ đạo do Chủ tịch UBND xã làm trưởng ban. Đồng thời, phân công cán bộ chuyên quản, trực tiếp hỗ trợ nhân viên đại lý và báo cáo với cấp ủy chính quyền xã về tình hình phát triển BHXH tự nguyện trên địa bàn. Riêng những xã khó khăn, BHXH huyện Con Cuông phân công lãnh đạo trực tiếp phụ trách.

Để triển khai hiệu quả công tác phát triển BHXH năm 2022, vừa qua ngày 8/5, Cơ quan Bảo hiểm xã hội huyện Con Cuông phối hợp với Bưu điện huyện tổ chức lễ ra quân Tháng vận động triển khai Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế toàn dân năm 2022. Trong ngày đầu ra quân, hai đơn vị Bảo hiểm xã hội và Bưu điện huyện Con Cuông đã vận động được hàng chục người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình. Trong tháng 5, Bảo hiểm XH huyện Con Cuông còn tổ chức tặng sổ BHXH, BHYT cho người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện.

Huyện miền núi 30a Quế Phong cũng đã có nhiều cách làm hay để nâng cao tỉ lệ người tham gia BHXH tự nguyện. Theo đánh giá của BHXH tỉnh Nghệ An, đơn vị Quế Phong là một trong những huyện vùng cao làm tốt việc phát triển số lượng người tham gia BHXH tự nguyện.

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo BHXH huyện Quế Phong thông tin: dù địa bàn miền núi cách trở, nhận thức người dân hạn chế, đời sống còn quá khó khăn, nhưng BHXH huyện đã có nhiều phương thức “bám bản, bám dân” linh hoạt. Trong đó, nổi bật nhất là tổ chức các hội nghị tuyên truyền về chính sách BHXH, BHYT thu hút hàng trăm người tham gia BHXH tự nguyện ngay tại hội nghị, tổ chức nhiều đợt tuyên truyền tại các bản làng…

Lãnh đạo BHXH huyện Quế Phong cũng nhấn mạnh yếu tố quan trọng để thành công, là sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, với cơ quan BHXH trong triển khai chính sách để vừa nâng cao uy tín của ngành BHXH, vừa tăng niềm tin của người dân về chính sách an sinh xã hội.

Năm 2022, huyện vùng cao Tân Kỳ đặt ra chỉ tiêu đạt 23% lực lượng lao động tham gia BHXH. Để đạt được chỉ tiêu hàng năm, huyện đã triển khai nhiều giải pháp với sự đồng lòng, cộng sự vào cuộc của các ngành, tổ chức xã hội, đoàn thể. Điển hình như UBMTTQ Việt Nam huyện Tân Kỳ xác định, phải huy động tất cả các lực lượng xã hội, huy động toàn dân tham gia mua tặng sổ BHXH tự nguyện, thẻ BHYT. Tùy điều kiện mỗi nơi mà các tổ chức, đơn vị tự đặt ra chỉ tiêu cụ thể.

 Riêng các cơ quan đơn vị hành chính, sự nghiệp khối Đảng, nhà nước, lực lượng vũ trang cấp huyện, đề nghị làm gương vận động mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ủng hộ tối thiểu 50.000 đồng/người/năm để mua tặng sổ BHXH tự nguyện, thẻ BHYT cho đối tượng khó khăn và phấn đấu gia đình tham gia BHYT đạt 100% số người trong hộ.

Tuy nhiên, Ban thường trực UBMTTQ Việt Nam huyện Tân Kỳ quy định rõ phương thức hỗ trợ tặng sổ BHXH tự nguyện, thẻ BHYT là: Không mua tặng hoàn toàn mà theo phương thức tặng 50% số tiền đóng hoặc 50% giá trị thẻ; gia đình, cá nhân đóng góp 50% số tiền đóng hoặc giá trị thẻ nhằm tránh trông chờ, ỷ lại, cùng trách nhiệm cộng đồng và từng bước giảm dần tỷ lệ hỗ trợ đến thôi hỗ trợ khi gia đình, cá nhân có điều kiện tham gia. Tuy nhiên, tùy từng điều kiện cụ thể của đối tượng được hỗ trợ cũng như yêu cầu của nhà tài trợ mà các địa phương vận dụng linh hoạt.

Tính đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh Nghệ An có trên 105.000 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm 8,2% số người tham gia BHXH tự nguyện của cả nước. Toàn tỉnh có 11 huyện/thị xã đạt và vượt chỉ tiêu được giao về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện.Theo đánh giá, Nghệ An tiếp tục là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước về phát triển người tham gia BHXH tự nguyện.

Đáng chú ý, một số huyện vùng cao, có đông đồng bào DTTS, cuộc sống còn nhiều khó khăn, địa bàn cách trở, nhưng tỉ lệ người tham gia BHXH tự nguyện nằm ở tốp đầu của tỉnh, trở thành điểm sáng đáng tự hào. Đó là huyện miền núi Quế Phong, Con Cuông, Tân Kỳ…

Phát triển bền vững

Năm 2022, BHXH Việt Nam giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH tự nguyện tại Nghệ An là 134.900 người, tăng thêm 31.131 người so với cuối năm 2021.

Xác định năm 2022 sẽ có nhiều khó khăn, thách thức trong triển khai nhiệm vụ như: Thu nhập của lao động ở khu vực phi chính thức vốn đã bấp bênh, không ổn định lại chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 kéo dài. Bên cạnh đó, việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn chịu sự tác động lớn của hai chính sách làm giảm số người dân được Ngân sách Nhà nước hỗ trợ đóng BHXH, BHYT đó là Quyết định 861/QĐ-TTg phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 và người dân tại các vùng bãi ngang ven biển không còn nằm trong danh sách được tiếp tục gia hạn thẻ

Để phấn đấu đạt chỉ tiêu được giao, tiếp tục phát triển bền vững người tham gia BHXH tự nguyện,  BHXH tỉnh Nghệ An sẽ triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, trong đó tập trung thực hiện các giải pháp quan trọng như: Chủ động báo cáo, tham mưu các cấp ủy, chính quyền thực hiện tốt Nghị quyết số 102/NQ-CP ngày 03/8/2018 của Chính phủ về việc giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH. Xây dựng, ban hành kịch bản phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT trên cơ sở rà soát, phân tích, đánh giá kỹ lưỡng, dự kiến chỉ tiêu đạt được và đặt ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để đạt được chỉ tiêu.

Tiếp tục củng cố và mở rộng hệ thống đại lý thu BHXH, BHYT đảm bảo hoạt động có hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia. Thường xuyên tổ chức đào tạo, trang bị kiến thức, bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp tuyên truyền, vận động, tư vấn về chính sách, pháp luật BHXH tự nguyện cho đội ngũ nhân viên đại lý thu.

Chủ động ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ hệ thống nhân viên đại lý trong việc khảo sát, nắm bắt, phân loại theo độ tuổi người dân cư trú tại địa phương chưa tham gia BHXH để ưu tiên tiếp cận, tuyên truyền, vận động những người có thu nhập ổn định tham gia BHXH tự nguyện.

Định kỳ hàng tháng rà soát, phân tích, cập nhật cụ thể thông tin với từng trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện đến kỳ đóng, và cung cấp danh sách này cho hệ thống đại lý thu để liên hệ, tiếp cận, hạn chế thấp nhất việc người dân không tiếp tục tham gia.

Phát động phong trào trong cán bộ, viên chức toàn ngành và kêu gọi sự giúp đỡ từ các nhà hảo tâm để quyên góp, tặng sổ BHXH tự nguyện. BHYT cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn.

UBND tỉnh Nghệ An giao UBND các huyện, thành phố, thị xã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền đến cán bộ, đảng viên, người lao động và các tầng lớp nhân dân về chính sách BHXH, BHYT; phấn đấu đến hết tháng 5/2022, 100% xã, phường, thị trấn được phổ biến, quán triệt Kế hoạch số 81-KH/TU; tiếp cận với chính sách BHXH, BHYT bằng các hình thức phù hợp. 

Phối hợp cơ quan BHXH xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT; chỉ đạo các tổ chức chính trị xã hội, đoàn thể cấp xã phối hợp với BHXH huyện tổ chức các hoạt động tuyên truyền phù hợp với các nhóm đối tượng tại cơ sở.

Thực hiện cải cách thủ tục hành chính, cải tiến quy trình, thủ tục tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH tự nguyện, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tiếp cận, tham gia và thụ hưởng chế độ.