Lâu nay, để giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết, các cấp, các ngành huyện Con Cuông đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức cho người dân, nhất là thế hệ trẻ. Nhiều cuộc tuyên truyền, vận động đã được khéo léo lồng ghép qua các cuộc họp thôn, bản; qua các hội nghị, gặp mặt tại địa phương; qua sinh hoạt dưới cờ tại các nhà trường…

Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Con Cuông Nguyễn Thanh An thông tin: Thời gian qua, các trường cũng đã kết hợp với chính quyền xã, các tổ chức hội, đoàn thể, các bản, Hội Cha mẹ học sinh tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền cho các em. Tại các buổi sinh hoạt dưới cờ, các trường cũng liên tục tuyên truyền, nhắc nhở các em về tác hại và hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết. 

"Chúng tôi cũng đã đề nghị các trường, các thầy cô tuyệt đối không tham gia vào các đám cưới liên quan đến tảo hôn và hôn nhân cận huyết; đề nghị ngành Công an xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm để nâng cao tính răn đe", ông Nguyễn Thanh An cho hay.

Hiện nay ở các địa phương, vấn đề phòng ngừa và đẩy lùi tảo hôn cũng đang được thực hiện rất quyết liệt. Ông Ngân Viết Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Môn Sơn cho biết: Địa phương đã đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, trong đó giao trách nhiệm các hội, các thôn bản cùng vào cuộc. Các nhà trường cũng đã tổ chức sinh hoạt dưới cờ, cho học sinh cam kết không vi phạm tảo hôn, nhưng tình trạng này chuyển biến vẫn chậm, vẫn có những trường hợp tảo hôn đáng tiếc xảy ra.

Để ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tình trạng này, thời gian gần đây, đặc biệt là từ khi triển khai Tiểu dự án 2, Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG 1719, địa phương có thêm nguồn trợ lực từ tiểu dự án nên những giải pháp, trong đó là tập trung các hoạt động nâng cao nhận thức, đẩy lùi tảo hôn tại huyện Con Cuông đang được thực hiện quyết liệt hơn.

Cụ thể năm 2022, UBND huyện đã tổ chức in 50 băng zôn, xây dựng mới 2 cụm Pano xã Châu Khê và Môn Sơn tuyên truyền về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi; Tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hôn nhân, phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.  Năm 2023, địa phương đã mở hội nghị Tuyên truyền pháp luật về Hôn nhân và gia đình, kỹ năng phòng và giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; Phối hợp với các trường Thôn Sơn, THCS Châu Cam, THCS Mậu Đôn để tổ chức truyền thông nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi về giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Cùng với đó, xây dựng 3 cụm Pano tại 3 xã Lạng Khê, Thạch Ngàn và Bình Chuẩn với nội dung tuyên truyền “Giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Năm 2024 này, Con Cuông tiếp tục xây dựng Kế hoạch số 150/KH-UBND ngày 19/7/2024 về việc: Thực hiện Tiểu dự án 2, Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG 1719 để mở hội nghị Tuyên truyền pháp luật về Hôn nhân và gia đình, kỹ năng phòng và giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; Tổ chức Hội nghị tuyên truyền nhằm hạn chế tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại các địa bàn có tình trạng tảo hôn cao; Xây dựng 3 cụm Pano tại 3 xã Lục Dạ, Cam Lâm, Mậu Đức để đẩy mạnh nội dung tuyên truyền “Giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống…

Trưởng phòng Dân tộc huyện Con Cuông Lương Viết Tùng cho rằng: Những hoạt động tuyên truyền chính là giải pháp để nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy và hành động của mỗi người dân về tảo hôn và hôn nhân cận huyết. Chúng tôi cũng hi vọng, bằng các giải pháp đồng bộ từ tuyên truyền, vận động, ký cam kết, xử phạt… tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết sẽ được đẩy lùi.

Nằm trong các giải pháp phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết, huyện Con Cuông đã đề xuất, kiện toàn cán bộ làm công tác DS/KHHGĐ ở các cấp, đặc biệt là một số cán bộ chuyên trách và cộng tác viên ở cấp cơ sở cho phù hợp với giai đoạn mới hiện nay. Tăng thêm nguồn kinh phí, hỗ trợ xây dựng các mô hình cần thiết; ngăn chặn bạo lực gia đình; tuyên truyền bình đẳng giới trên địa bàn toàn huyện; mở lớp tập huấn để hướng dẫn, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, kỹ năng tuyên truyền, xử lý cho các thành viên Ban phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện.

Tuy nhiên, nhìn từ thực tế công tác ngăn chặn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cho thấy, ngoài đẩy mạnh các hình thức tuyên truyền miệng, bằng sân khấu hóa, bằng nói chuyện chuyên đề và trưng bày các pano, áp phích…; các cấp, các ngành ở địa phương cần đẩy mạnh các giải pháp quyết liệt hơn thông qua hình thức xử phạt các trường hợp vi phạm.  

Bên cạnh đó, các thôn, bản cũng chú trọng xây dựng và nhân rộng mô hình, Câu lạc bộ "Phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống" và "Bản làng không tảo hôn" tại các địa phương trên địa bàn. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, tích cực hướng dẫn, đôn đốc các địa phương thực hiện lồng ghép đưa nội dung phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết trong xây dựng hương ước, quy ước của bản.

Tảo hôn vừa là nguyên nhân, vừa là hậu quả của nghèo đói, thất học và suy giảm chất lượng cuộc sống. Chừng nào vấn nạn này chưa thực sự chấm dứt, thì chừng đó nghèo đói, thất học và suy giảm chất lượng cuộc sống vẫn còn hiện hữu dưới các bản làng./.