Tình trạng tảo hôn đã diễn ra nhiều năm ở xã vùng sâu Ea Kiết, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk, nhưng giờ đây, vấn nạn này đang từng bước được đẩy lùi. Đó là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân thay đổi suy nghĩ, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của ông Hoàng Văn Páo - Người có uy tín buôn Mông.

Xã Ea Kiết có 13 thôn, buôn, trong đó có 3 buôn đồng bào DTTS. Tình trạng tảo hôn chủ yếu xảy ra ở buôn Mông. Buôn Mông được thành lập vào năm 1996. Toàn buôn hiện có hơn 240 hộ với 1.110 khẩu, chủ yếu là đồng bào Mông di cư từ các tỉnh phía Bắc vào sinh sống.

Ông Hoàng Văn Páo - Người có uy tín buôn Mông kể: Năm 1993, một số hộ đồng bào Mông ở phía Bắc di cư vào khu vực lõi rừng thuộc lâm phần quản lý của lâm trường Buôn Ja Wầm phát nương, làm rẫy. Mỗi năm, dân số tăng lên một ít, chẳng bao lâu sau, nơi đây hình thành cụm dân cư hàng trăm hộ và được công nhận đơn vị hành chính, lấy tên là buôn Mông.

Buôn Mông còn nhiều phong tục, tập quán lạc hậu, trong đó, tình trạng tảo hôn diễn ra phổ biến nhất, khiến nơi đây từng trở thành điểm nóng về tảo hôn. Phần vì hoàn cảnh khó khăn, các cháu bỏ học sớm rồi lập gia đình, không kể tuổi tác. Tình trạng lập gia đình sớm, sinh đông con cứ thế diễn ra, đẩy người dân nơi đây rơi vào vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Có những cặp vợ chồng tuổi đời còn rất trẻ, nhưng đã có 2 - 3 con, tay bồng, tay bế. Bây giờ thì khác rồi, bà con dần hiểu rõ và nhận thức được rằng, kết hôn sớm không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn mang đến nhiều hệ lụy nên tình trạng tảo hôn đã giảm đi rất nhiều.

Tương tự, thôn Đại Thành, xã Ea M’droah, huyện Cư M’gar có hơn 90% đồng bào DTTS sinh sống, chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao di cư từ ngoài Bắc vào. Đây cũng từng là nơi xảy tình trạng kết hôn khi chưa đủ tuổi diễn ra phổ biến, thuộc tóp đứng đầu huyện.

Chị Bàn Mùi Khe - Người có uy tín thôn Đại Thành, cùng với cán bộ thôn, buôn, xã, huyện đẩy mạnh tuyên truyền, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Tuyên truyền, vận động người dân bằng nhiều cách, người dân trong thôn thay đổi nhận thức, bỏ phong tục, tập quán lạc hậu, trong đó có nạn tảo hôn.

Ngoài việc tuyên truyền, vận động, Người có uy tín cùng cán bộ thôn, xã còn kiểm tra gắt gao việc đăng ký kết hôn, mạnh tay xử lý, lập biên bản những cặp đôi chuẩn bị cưới mà chưa đủ tuổi. Bám sát cuộc sống của bà con, nên mỗi khi phát hiện trong thôn chuẩn bị có đám cưới mà cô dâu, chú rể chưa đủ tuổi, chị Khe báo cáo với chính quyền địa phương để can thiệp kịp thời. Bây giờ, thôn Đại Thành không còn tảo hôn nhiều như trước, người lớn cũng không còn ép cưới, bọn trẻ ham học hơn, không còn muốn lập gia đình sớm, người sinh con thứ 3 dường như cũng không còn.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy Đảng, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể bám sát đời sống dân cư, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật và vận động người dân mà đến nay tình trạng trạng tảo hôn đã giảm nhiều. Từ năm 2020 đến nay, tình trạng tảo hôn ở cả buôn Mông và thôn Đại Thành giảm rõ rệt.

Ông Nguyễn Đình Hiệp - Chủ tịch UBND xã Ea Kiết nhận định, so với trước đây, tình trạng tảo hôn ở buôn Mông đã giảm đi trông thấy. Để đẩy lùi được hủ tục tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, Đảng bộ xã đã ban hành chuyên đề, tập trung cả hệ thống chính trị thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt là Luật Hôn nhân và Gia đình đến từng hộ dân. Bám sát người dân, nắm bắt tình hình dân cư để kịp thời tuyên truyền, vận động người dân, cương quyết bỏ đi các hủ tục như hôn nhân cận huyết thống, tảo hôn, thách cưới. Cán bộ xã cùng với thôn, buôn đến từng nhà phân tích để người dân hiểu về hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, giải thích để họ hiểu kết hôn khi chưa đủ tuổi là vi phạm pháp luật...