Từ ước mơ “viển vông”...

Chiều tháng 7, Quảng Trị nắng đổ vàng như rót mật, bên con đường Hồ Chí Minh huyền thoại có một ngôi nhà nằm lấp ló dưới những hàng cây. Ngôi nhà ấy nằm đối diện con đường vào Nghĩa trang Liệt sĩ Quốc gia Trường Sơn, được làm từ hơn 300 vỏ các loại bom, pháo và hàng ngàn kỷ vật chiến tranh đã được dựng lên từ cách đây mấy tháng và vẫn đang trong quá trình hoàn thiện. Thấp thoáng dưới bóng cây, ông Trần Công Chức (54 tuổi, sống tại thôn Nam Sơn, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) trầm ngâm lau chùi, sắp xếp lại từng kỷ vật chiến tranh trong ngôi nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn này.

Ông Chức thủ thỉ, rằng mình vốn là một người con sinh ra và lớn lên trên mảnh “đất lửa” Quảng Trị. Cuộc đời ông cũng trải qua những mất mát của chiến tranh. Ngay từ lúc chỉ mới ngoài 30 tuổi, ông đã ấp ủ sưu tầm những quả bom thời chiến tranh còn sót lại để thực hiện xây dựng nhà trưng bày… bằng bom đạn. Có lẽ, chẳng ai nghĩ rằng người đàn ông với ước mơ viển vông ấy đã dần thực hiện được niềm nguyện ước của mình về ngôi nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn ấy. Trong hai cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc, Quảng Trị được ví như túi bom, là vùng “đất lửa”. Mỗi người dân Quảng Trị ngày ấy phải gánh chịu nhiều tấn bom đạn trút xuống từ quân địch. Ông Chức bảo, khắp đất nước này đâu đâu cũng phải hứng chịu những nỗi đau chiến tranh, nhưng có lẽ “đất lửa” Quảng Trị là nơi hứng chịu nhiều bom đạn nhất, bởi đây là giới tuyến của những ngày chia ly Nam - Bắc.

Mấy mươi năm qua, thấu hiểu mất mát của đời người và cả sự khốc liệt của chiến tranh, ông Chức luôn mong muốn làm việc gì đó để góp chút sức mọn của mình cho hòa bình và chí ít cũng để những thế hệ sau biết và hiểu hơn sự kinh hoàng của chiến tranh, sự mất mát của dân tộc Việt Nam. Hơn 20 năm qua, ông đã dày công sưu tầm kỷ vật chiến tranh. “Khi nghe ở đâu có một món đồ kỷ vật nào đó, tôi đều tìm tới nơi, miễn sao có thể thu lượm được. Đến nay, bộ sưu tập có cả ngàn kỷ vật như bom, đạn, tăng võng, súng đạn… có thể làm sống dậy những năm tháng hào hùng, những ngày tháng mất mát đau thương mà đầy bi hùng của dân tộc trong hành trình thống nhất đất nước!”, ông Chức bộc bạch.

Đến ngôi nhà ký ức

Đã có hàng nghìn phế liệu chiến tranh được ông Chức sưu tầm từ các vùng núi sâu, dòng sông hay từ những cửa hàng thu mua phế liệu, nhưng nhiều nhất phải kể đến là các loại bom, pháo, đạn cối mà quân Mỹ đã rải xuống vùng đất Quảng Trị. Năm 2019, ông Chức đã chuẩn bị để xây dựng khu vực nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn này. Thế nhưng, dịch bệnh Covid-19 đã khiến ông phải hoãn lại niềm ấp ủ của mình.

Đầu năm 2023, ông cùng những người bạn tâm huyết đã quyết định thực hiện ý tưởng về nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn của mình. Trên diện tích gần 300 m2, ông Chức đã sử dụng những vật liệu là đạn, bom, pháo... để dựng nhà. Căn nhà làm hoàn toàn bằng bom được xây dựng trên một phần đất rộng chừng 10.000 m2 thuộc xã Linh Trường, huyện Gio Linh. Mỗi trụ cột có từ 4 - 6 vỏ bom, vỏ đạn kết nối với nhau bằng cách hàn xì kết dính, kết nối với nhau có trọng lượng lên tới cả tấn. Ở dưới là các vỏ bom tấn, tạ. Càng lên cao, kích thước vỏ bom càng nhỏ dần. Phía trên, mái nhà được lợp bằng lá cọ vừa mộc mạc, vừa mát mẻ.

Số vỏ bom, đạn pháo còn lại được ông Chức trưng bày quanh ngôi nhà và sắp tới ông sẽ làm hàng rào xung quanh ngôi nhà bằng vỏ bom. Khi ngôi nhà hoàn thiện, ông đưa toàn bộ gia tài kỷ vật vô giá mà ông đã dày công thu thập hơn 20 năm qua vào trưng bày. Bên trong nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn này, ông Chức trưng bày hàng ngàn kỷ vật chiến tranh, cùng tranh ảnh, trình chiếu phim tài liệu… để khách tham quan có cái nhìn tổng thể về cuộc chiến tranh vĩ đại của dân tộc.

Ông Chức bộc bạch, ông đã bỏ tiền mua đất và chọn khu vực gần Nghĩa trang Trường Sơn để xây dựng ngôi nhà mong ước từ vỏ bom, vỏ đạn, bởi đây là nơi thiêng liêng. “Nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn này là nơi các Cựu chiến binh có dịp ghé thăm, nhìn lại những kỷ vật chiến tranh để hoài niệm một thời gian khổ, hy sinh vì độc lập dân tộc. Thế hệ trẻ đến thăm nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn để hiểu thêm về sự ác liệt của chiến tranh. Tôi muốn đây là nơi tìm đến của những người đã sống và chiến đấu trong chiến tranh, những người trẻ tuổi muốn tìm hiểu lịch sử. Mọi người tìm đến để yêu thêm lịch sử và đất nước Việt Nam. Tôi muốn thế hệ mai sau hiểu sâu sắc và luôn tri ân công lao của ông cha ta đã đổ xương máu để giành độc lập tự do. Hiểu sự ác liệt của chiến tranh để yêu chuộng hòa bình...”, ông Chức chia sẻ.

Ngoài việc ngôi nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn được xây dựng nên từ hàng trăm quả bom và phế liệu chiến tranh khác, khuôn viên của khu vực này còn có những kiến trúc khác như bếp Hoàng Cầm, các khu vực tham quan khác. Nơi này không bán vé tham quan, không đặt nặng đến lợi nhuận, mà nhằm phục vụ người dân, nhất là các Cựu chiến binh, thân nhân liệt sĩ khi đến viếng Nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn. Ông Chức mong muốn, khi đến đây, mọi người hiểu hơn về cuộc chiến tranh bằng những dấu tích sót lại, để thấu hơn về những gian khổ trong kháng chiến để đi đến thắng lợi.

Ông Hồ Văn Hầu - Chủ tịch UBND xã Linh Trường cho biết, khi ông Chức làm hồ sơ xin cấp phép xây dựng, chính quyền địa phương đã kiểm tra và xét thấy đủ điều kiện để xây dựng nhà xây từ vỏ bom, vỏ đạn này nên tạo điều kiện hết sức. Xã đã phối hợp với phòng ban liên quan của huyện kiểm tra, hướng dẫn làm các thủ tục theo đúng quy trình, quy định. Đồng thời chính quyền địa phương hy vọng đây sẽ là một địa điểm lịch sử để người dân cả nước có thể tìm hiểu thêm về sự khốc kiệt của chiến tranh, cũng như sự hy sinh của các cán bộ, chiến sĩ để đất nước được độc lập mãi mãi.