Lễ kỷ niệm được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với điểm cầu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Thủ đô Hà Nội và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Dự Lễ kỷ niệm có: Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh; Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân; đại diện các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo bộ, ban, ngành đoàn thể Trung ương cùng điểm cầu từ cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài.

Về phía quốc tế có: Tổng Giám đốc Tổ chức UNESCO Audrey Azoulay; Trưởng Phái đoàn ngoại giao, Đại sứ Palestine tại Việt Nam Saadi Salama; đại diện các cơ quan, tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh nêu rõ: Năm 1987, Đại hội đồng UNESCO đã ra Nghị quyết số 24C/18.65 về kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nghị quyết khẳng định Người “là một biểu tượng kiệt xuất về quyết tâm của cả một dân tộc, đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam, góp phần vào cuộc đấu tranh chung của các dân tộc vì hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ xã hội” và “là hiện thân của những khát vọng của các dân tộc trong việc khẳng định bản sắc dân tộc của mình và tiểu biểu cho việc thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau”.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhận xét, vào thời điểm đó, Việt Nam đứng trước vô vàn khó khăn. Việc UNESCO vinh danh Chủ tịch Hồ Chí Minh có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là nguồn cổ vũ, động viên tinh thần lớn lao, tiếp thêm sức mạnh để cả dân tộc Việt Nam quyết tâm, chung sức, đồng lòng khắc phục khó khăn, vượt qua mọi thử thách, thực hiện thắng lợi các mục tiêu đề ra. Kết quả, sau hơn 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay".

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đối với dân tộc Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị Lãnh tụ thiên tài, Anh hùng giải phóng dân tộc, Người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, Nhà ngoại giao lỗi lạc, là khởi nguồn cho niềm tin tất thắng của cuộc đấu tranh vì độc lập dân tộc và phồn vinh của nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam giành những thắng lợi vĩ đại, vẻ vang, tiêu biểu là: Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945, mở ra kỷ nguyên độc lập cho dân tộc; hai cuộc kháng chiến chống chủ nghĩa thực dân, thống nhất đất nước. Tư tưởng của Người cũng chính là nền tảng để Việt Nam bước vào sự nghiệp Đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Đối với nhân dân thế giới, Chủ tịch Hồ Chí Minh là người bạn thân thiết, mẫu mực, thủy chung; là biểu tượng của khát vọng hòa bình, đấu tranh chống áp bức, bất công; là sứ giả của hòa bình, của đoàn kết, hữu nghị, hợp tác và phát triển giữa các dân tộc trên thế giới. Người không chỉ là "Anh hùng giải phóng dân tộc", đã truyền cảm hứng, cổ vũ cho các dân tộc bị áp bức, khát khao tự do, đứng lên đánh thắng chủ nghĩa thực dân cũ và mới, mà còn là "Nhà văn hóa kiệt xuất", là hiện thân sinh động về việc coi trọng, gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, tôn trọng sự khác biệt, đa dạng và thúc đẩy sự hiểu biết, đoàn kết. Như một số chuyên gia từng nhận xét: Cả diện mạo của Nguyễn Ái Quốc toát lên sự lịch thiệp và tế nhị. Từ Nguyễn Ái Quốc tỏa ra một nền văn hóa, có lẽ là một nền văn hóa của tương lai. Hay “Chỉ có ít nhân vật trong lịch sử trở thành một bộ phận của huyền thoại ngay từ khi còn sống và rõ ràng Hồ Chí Minh là một trong số đó”.

Vì lẽ đó, nhiều năm qua, với tình cảm yêu mến, kính trọng, bạn bè quốc tế đã tổ chức nhiều hoạt động tưởng niệm, nghiên cứu, tìm hiểu về thân thế, sự nghiệp và tôn vinh những phẩm chất cao đẹp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trên khắp năm châu đều có những trường học, con đường, công viên, bảo tàng, tượng đài mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, những tác phẩm văn học, thơ ca, thước phim tư liệu… về Người đã, đang được chia sẻ, lan tỏa rộng rãi. Các hoạt động trên đã góp phần tăng cường sự kết nối, hiểu biết, đoàn kết, hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam với các nước trên thế giới.

Nhớ về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhắc lại câu thơ mà Nhà thơ Tố Hữu đã viết vào đúng ngày 6/9 cách đây 53 năm: "Yêu Bác, lòng ta trong sáng hơn". "Yêu Bác" chính là học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác một cách thực chất, thường xuyên, sáng tạo và khoa học.

Tại Lễ kỷ niệm, bà Audrey Azoulay, Tổng Giám đốc Tổ chức UNESCO cho biết, vào năm 1987, Tổ chức UNESCO mới có 155 thành viên, nhưng nay đã là 193 thành viên. Ở thời điểm đó, UNESCO đã xét quyết định vinh danh hai lãnh tụ là Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ Jawaharlal Nehru với những giá trị trường tồn của di sản mà hai danh nhân này để lại cho thế giới.

Theo bà Audrey Azoulay, di sản lớn nhất Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại chính là việc Người đã có tầm nhìn đúng đắn về giáo dục đối với toàn dân. Hiện nay, việc kế thừa và phát triển một cách hiệu quả nhất di sản tốt đẹp này của Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là sự hợp tác hiệu quả giữa UNESCO và Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị về bản sắc văn hóa dân tộc. Một lần nữa, bà Audrey Azoulay khẳng định cam kết, bằng những thành tựu hợp tác trước đó, UNESCO sẽ tích cực hơn nữa trong hợp tác với Việt Nam thời gian tới.

Nhân dịp này, cuốn sách song ngữ: “Tình cảm của nhân dân thế giới với Chủ tịch Hồ Chí Minh” cũng được ra mắt với sự chào đón nồng nhiệt của những người dân yêu mến, kính trọng Người.

* Chiều cùng ngày, Hội thảo quốc tế: “Di sản Hồ Chí Minh đối với nhân loại” đã được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với hai phiên: Di sản Hồ Chí Minh đối với nhân loại; Các hoạt động lan tỏa di sản Hồ Chí Minh.