Là người gắn bó với cây bơ, anh Huỳnh Ngọc Tư sống tại thôn 10, xã Ea Ktuar, huyện Cư Kuin (Đăk Lăk) dẫn chúng tôi đến bên những cây bơ trưởng thành trong vườn với chi chít từng chùm quả trên cành. Cách đó không xa là những cây bơ lần đầu tiên ra trái bói nhưng cũng chen chúc những quả, hứa hẹn một mùa bội thu.
Anh Tư chia sẻ: “Năm nay, thời tiết ở Tây Nguyên tương đối thuận lợi nên hầu hết các cây bơ đều cho hoa, thời điểm hoa nở không gặp mưa phùn nên tỷ lệ đậu quả rất cao. Với 3 sào cà phê tôi trồng xen canh 150 cây bơ cho thu hoạch năm thứ 6, năm trước trung bình mỗi cây cho thu khoảng 2,5-3 tạ quả. Năm nay, lượng quả đậu nhiều như thế này tôi đoán trung bình mỗi cây phải đạt 4-5 tạ quả. Hy vọng giá bơ sẽ cao như năm trước”.
Cũng như anh Tư, bà Đào Thị Hòa, phường Tân Hòa, TP. Buôn Ma Thuột (Đăk Lăk) không dấu hết niềm vui khi dẫn chúng tôi thăm vườn bơ hơn 30 cây lần đầu tiên bói quả, quả đậu nhiều chi chít từng chùm lủng lẳng trên cành. Sợ cây bị kiệt, bắt buộc bà phải cắt bỏ bớt lượng quả đi.
Bà Hòa tâm sự: “Vườn bơ của tôi trồng được trên 4 năm, năm nay tuy nhiều cây mới ra quả bói nhưng lượng quả đậu trên 90%. Với lượng quả đậu nhiều như vậy thì sản lượng bơ quả sẽ cao. Hy vọng sẽ có một mùa bơ bội thu”.
Ông Phạm Quang Mười, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cư M’gar (Đăk Lăk) cho biết: “Để cây bơ đậu quả thì yếu tố thời tiết là vô cùng quan trọng. Thời tiết vừa qua được xem là thuận lợi, trời nắng không gặp mưa nên quá trình thụ phấn được diễn ra thuận lợi. Điều này là yếu tố quyết định tới tỷ lệ đậu quả của cây bơ”.
Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ thì hiện nay trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên cây bơ đã chiếm diện tích khoảng trên 10.000ha, trong đó Đăk Lăk được đánh giá là tỉnh có diện tích trồng bơ lớn nhất cả nước khoảng gần 5.000ha bơ với sản lượng cung cấp ra thị trường hơn 40.000 tấn/mùa. Vào mùa chính vụ có khoảng 126 vựa bơ, trong đó các địa phương có diện tích bơ nhiều là các huyện: Ea Kar, Krông Năng, Cư M’gar (chiếm hơn 50% diện tích toàn tỉnh), ngoài ra các huyện Buôn Đôn, Cư Kuin, Krông Păc, Krông Na… bơ cũng đang bắt đầu cho thu hoạch.
Đi dọc các con đường ở Tây Nguyên, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước những vườn bơ sai trĩu, từng chùm chi chít quả lấp ló trước những vòm lá. Hy vọng bà con nông dân nơi đây sẽ đón nhận một mùa bơ vui, bù lại các loại nông sản khác như hồ tiêu, cao su đang gặp nhiều khó khăn...
Theo các chuyên gia ngành Nông nghiệp thì việc trồng bơ không nhất thiết phải chuyên canh, bà con nông dân có thể trồng xen canh trong vườn cà phê, cách làm này giúp nhà vườn tăng hiệu quả kinh tế trên cùng một diện tích đất, vừa có thu nhập ở nhiều thời điểm mà không ảnh hưởng đến cà phê. Cây bơ tiếp nhận ánh sáng ở tầng cao, khai thác dinh dưỡng ở tầng sâu hơn, cây bơ còn che bóng, chắn gió phù hợp cho cà phê (ưa ánh sáng tán xạ), rất phù hợp trong việc phát triển cây cà phê bền vững.
BÁ THĂNG