Đây là dịp để tôn vinh di sản với sức sống mãnh liệt và tri ân những nỗ lực bền bỉ của cộng đồng, các nghệ nhân trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản. Đồng thời, đây cũng là dịp thúc đẩy trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thế hệ và thực hành di sản trong đời sống đương đại.

Keng Loóng là một trong những sinh hoạt văn hóa dân gian nổi bật của cộng đồng người Thái ở huyện Mai Châu, gắn với đời sống của bà con từ rất lâu đời.

Trong sản xuất nông nghiệp và cả các nghi lễ, tín ngưỡng, phong tục của đồng bào đều sử dụng đến Loóng. Nghệ thuật múa Keng Loóng dân tộc Thái trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân, đặc biệt trong các dịp lễ hội như: Lễ mừng cơm mới, Lễ Xên bản, Xên mường, Lễ Chá chiêng, Tết Nguyên đán... góp phần nuôi dưỡng cốt cách, tâm hồn của người Thái ở huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình.

Tháng 11/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định về việc đưa tập quán xã hội và tín ngưỡng Keng Loóng của người Thái huyện Mai Châu vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội “Xên Mường” dân tộc Thái huyện Mai Châu là lễ hội dân gian truyền thống, là nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng rất quan trọng đối với cộng đồng dân cư trong địa bàn huyện.

Việc tổ chức Lễ hội “Xên Mường” nhằm cầu mong thần nước phù hộ cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt, mọi nhà no ấm, bản làng yên vui. Thông qua việc tổ chức Lễ hội “Xên Mường” nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quảng bá, giới thiệu lịch sử và tiềm năng văn hóa, du lịch của huyện Mai Châu, góp phần xây dựng đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh và tạo không khí vui tươi phấn khởi nhân dịp đầu xuân Giáp Thìn năm 2024.

Lễ hội Xên Mường bao gồm phần lễ và phần hội. Trong đó, phần lễ diễn ra trang nghiêm với sự tham gia của người chủ tế - ông Mo tiến hành mo, khấn hành lễ cầu và rước kiệu về miếu thờ ông Tướng Sứ tại xóm Chiềng Châu, xã Chiềng Châu.

Ngay sau phần lễ, người dân và du khách được hòa mình vào không gian lễ hội với nhiều hoạt động phong phú, đặc sắc như: Tham quan và thưởng thức món ăn độc đáo, sản vật đặc trưng của các địa phương tại các gian hàng ẩm thực; giao lưu văn nghệ, kéo co, ném còn và cùng vui hội trống chiêng.

Lễ hội “Xên Mường” đậm đà tính nhân văn sâu sắc, đồng thời góp phần phát triển du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới, là thông điệp giới thiệu về tiềm năng du lịch quê hương Mai Châu nhiều cảnh quan sông hồ, hang động, núi rừng kỳ vĩ, môi trường, khí hậu trong lành, con người hiền hòa, mến khách...