Trái tim thôi thúc trên hành trình tìm kiếm
Hàng chục năm qua, dấu chân của các chiến sĩ của Đội K72 đã đến khắp các tỉnh, thành từ Kratie đến Kôngpôngthom, Vương quốc Campuchia. Các anh phải thường xuyên băng rừng, lội suối, vào những nơi “rừng thiêng nước độc” để tìm các phần mộ liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại nước bạn Campuchia đưa về với đất mẹ.
Đội K72 có hơn 30 cán bộ, chiến sĩ, giàu kinh nghiệm hành quân, được lựa chọn từ các đơn vị chiến đấu. Bao nhiêu năm rong ruổi đường rừng, hành quân qua đèo, qua suối chủ yếu bằng đường bộ, nên khi hành quân tìm kiếm liệt sĩ, nhiều chiến sĩ không nhấc nổi đôi chân mình.
Hơn 10 năm làm nhiệm vụ tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ, với bao gian nan, vất vả, Thiếu tá Nguyễn Như Hà, Đội K72, đã thấm nhiều sương gió. Mùa khô thì khan hiếm nước nên các chiến sĩ phải thường xuyên uống nước suối, nhiều khi phải chắt chiu từng giọt nước đọng lại trong các khe suối, hốc đá, thân tre… để uống.
“Tôi nhớ có lần anh em hành quân vào khu vực Brap So, thuộc huyện Snuol, tỉnh Kratie, nước ở đây tràn trề, nhưng đục ngầu như nước gạo, đun sôi cũng không trong, nấu cơm không chín. Lúc ấy anh em khát đến khô cổ, đợi mãi đến màn trời tối mới được đồng đội tiếp tế”, Thiếu tá Hà tâm sự.
Theo Thiếu tá Hà, có những lần đi vào rừng gặp giông bão, tối khuya không về kịp đành nán lại trong rừng. Đêm đến muỗi nhiều như ong, vắt lẩy bẩy kín đất, không anh em nào dám rời khỏi võng. Những cơn sốt rét hành hạ đến tím tái thân người là chuyện thường xuyên đối với chiến sĩ qui tập hài cốt liệt sĩ.
Mỗi lần xuất quân, với chiến sĩ Đội K72 là một lần ra trận. Hành trang chất đầy súng đạn, cuốc xẻng, võng, gạo và những đồ vật không thể thiếu cho việc cất bốc mộ liệt sĩ như: hương đèn, cồn rửa, túi đựng hài cốt...
Đại úy Đỗ Ngọc Thẻ, 38 tuổi, là người chiến sĩ dạn dày kinh nghiệm, với hơn 12 năm cùng Đội tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ gặp biết bao khó khăn, hiểm trở.
Đại úy Thẻ kể, có những buổi hành quân trên cung đường đồi dốc, băng rừng, lội suối hàng chục km cả ngày mới tới khu vực tìm kiếm liệt sĩ. Vào tới nơi phải đương đầu với rắn rết, thú dữ, vắt, ve rừng, ngập muỗi. Mùa nắng thì thời tiết nắng nóng phải chuyển sang làm ban đêm, rồi giông bão bất chợt ập tới bất cứ lúc nào.
Có những lần lội bộ 3-4 ngày đường rừng, khi đi gần đến nơi, thì lương thực đã cạn, nếu quay về lấy, thì mất thời gian nên anh em lại động viên nhau ăn rau rừng; hoặc bắt cá dưới sông suối, khe rạch làm bữa ăn lót bụng qua ngày. Mùa khô suối không có nước, phải cắt cây rừng tìm từng ngụm nước uống.
“Gian nan là thế nhưng vì trái tim thôi thúc, vì nhiệm vụ thiêng liêng, cao cả của Tổ quốc giao phó, anh em đều bằng mọi giá vượt qua trên tinh thần, và hy vọng sớm đưa các anh về lòng đất mẹ”, Đại úy Đỗ Ngọc Thẻ chia sẻ.
Đưa đồng đội về với đất mẹ
Thiếu tá Nguyễn Như Hà, vẫn nhớ như in lần tìm được hơn 10 hài cốt liệt sĩ ở khu vực Kô Đếch thuộc tỉnh Kratie. Sau khi có nguồn tin báo về khu mộ tập thể của các liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam, cả đội hành quân qua Campuchia.
Đến khu vực Kô Đếch, khu mộ chung này là một bãi đất trống. Khoanh vùng xong, cả đội tập trung đào bới, tìm kiếm. Lần thứ nhất không thấy. Lần thứ hai cũng không. Lần thứ ba, lần thứ tư, thứ năm…tiếp tục đào bới vẫn không có kết quả. Nhưng bằng linh cảm, các chiến sĩ vẫn tìm, vẫn đào, mãi đến lần thứ 10, thì tìm thấy được phần mộ để đưa về đất mẹ.
Suốt 20 năm qua, chỉ cần có nguồn tin nơi các anh hùng liệt sĩ nằm xuống, Đội K72 lại lên đường sang nước bạn tìm kiếm, dù chỉ là những mẩu xương, kỷ vật để đưa về. Có những nguồn tin chỉ báo, có các phần mộ liệt sĩ trong rừng, Đội K72 vẫn lại lần theo dấu vết cây rừng đi tìm.
“Có những gốc cây bị chặt ngang gốc, nay cây mọc chồi trở lại, chứng tỏ ngày xưa bộ đội chặt cây để chôn cất đồng đội. Còn trên mặt đất phẳng, chúng tôi lần tìm theo các mô đất nhô lên hoặc trũng xuống. Khi đào khảo sát, nếu phát hiện các luồng đất sỏi, đất khác màu thì khu đó có phần mộ”, Thiếu tá Nguyễn Như Hà chia sẻ.
Các anh đã ra trận, chiến đấu, hi sinh vì nhiệm vụ thiêng liêng. Chúng tôi những chiến sĩ không phải xông pha nơi bom đạn, khói lửa của chiến tranh, nhưng phải có trách nhiệm thiêng liêng và cao cả là tìm lại phần xương cốt mà các anh để lại nơi chiến trường Camphuchia, đưa về đất mẹ, Thiếu tá Vũ Văn Thọ, đội phó Đội K72 tâm sự.