Đại hội có sự tham dự của Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương Triệu Tài Vinh; Quyền Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Nguyễn Mạnh Dũng; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Nguyễn Văn Sơn; Phó Bí Thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Giang Thào Hồng Sơn. Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Giang; lãnh đạo tỉnh Hà Giang qua các thời kỳ; lãnh đạo các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị xã hội của tỉnh.
Cùng dự Đại hội còn có Đoàn đại biểu UBND, Ban Dân tộc các tỉnh: Tuyên Quang, Thái Nguyên, Cao Bằng, Lạng Sơn, Lào Cai. Đặc biệt là sự góp mặt của 250 đại biểu chính thức là các cá nhân tiêu biểu, xuất sắc người DTTS có nhiều đóng góp đối với công tác dân tộc, chính sách dân tộc và xây dựng khối Đại đoàn kết toàn dân tộc.
Báo cáo chính trị tại Đại hội cho thấy, sau 5 năm thực hiện Quyết tâm thư Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Hà Giang lần thứ III, năm 2019, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc trong tỉnh không ngừng được nâng cao.
Các chương trình, chính sách dân tộc và 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021 - 2025 được triển khai thực hiện nghiêm túc; nguồn lực đầu tư hỗ trợ của các chương trình, chính sách dân tộc đã góp phần quan trọng làm thay đổi bộ mặt nông thôn miền núi.
Kết quả đạt được từ triển khai hiệu quả các chương trình dự án, chính sách dân tộc và đặc biệt là 3 Chương trình MTQG cho thấy, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào DTTS số giảm bình quân 5,99%; các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn giảm trên 6%/năm. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực: Tỷ trọng khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản năm 2021 là 31,47% ước giảm xuống còn 28,14% năm 2024; tỷ trọng khu vực công nghiệp, xây dựng tăng năm 2021 là 22,13% ước tăng lên 24,01% năm 2024; Tỷ trọng khu vực thương mại, dịch vụ năm 2021 là 40,75% ước tăng lên 42,66% năm 2024; Tỷ trọng thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm năm 2021 là 5,65% ước giảm xuống 5,19% năm 2024. Tổng sản phẩm bình quân đầu người tăng trưởng khá và ổn định qua các năm, ước năm 2024 đạt 40,2 triệu đồng, tăng 34,9% so với năm 2020.
Chất lượng giáo dục vùng DTTS và miền núi được nâng lên; quy mô trường, lớp các bậc học ở vùng đồng bào DTTS ngày càng mở rộng. Các địa phương thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, không để dịch bệnh lớn xảy ra trên địa bàn.
Công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc được quan tâm. Quốc phòng, an ninh được giữ vững; Đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh luôn đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vươn lên, tham gia tích cực trong công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị và khối Đại đoàn kết toàn dân tộc.
Đại hội Đại biểu các DTTS tỉnh Hà Giang lần thứ IV, năm 2024 đặt mục tiêu đến năm 2029, tỷ lệ giảm nghèo đa chiều hằng năm bình quân đạt 4%/năm. Trong đó, tỷ lệ nghèo đa chiều đồng bào DTTS giảm bình quân 5%/năm. Đảm bảo hộ nghèo, hộ cận nghèo là người DTTS được hưởng đầy đủ các chính sách về y tế, giáo dục, đào tạo nguồn nhân lực và đầu tư về kết cấu hạ tầng thiết yếu để phát triển kinh tế - xã hội; Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 65%; Tỷ lệ bảo hiểm y tế đạt 98,2%; Phấn đấu 100% thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm thôn.
Từ các nguồn lực 3 Chương trình MTQG, tỉnh Hà Giang phấn đấu đến năm 2030 lũy kế có 100 xã và 2 huyện đạt chuẩn Nông thôn mới; Tỷ lệ trường học đạt chuẩn quốc gia đạt trên 75%; Số bác sĩ đạt 12 bác sĩ/vạn dân; Số giường bệnh duy trì đạt 45,7 giường/vạn dân; Tỷ lệ sử dụng nước sạch, nước hợp vệ sinh của dân cư thành thị đạt 100%, ở nông thôn trên 98%.
Tại Đại hội, các đại biểu đã tập trung thảo luận, trao đổi những kinh nghiệm hay, những bài học quý, thống nhất mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp chủ yếu nhằm tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân tộc và chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh.
Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Nông Thị Hà bày tỏ vui mừng trước thành tựu trên các lĩnh vực đời sống kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi. Thứ trưởng cũng khẳng định, Đại hội là một sự kiện có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, một biểu tượng đặc biệt về khối Đại đoàn kết gắn bó “keo sơn” giữa các dân tộc Việt Nam.
Thứ trưởng Nông Thị Hà nhìn nhận, Hà Giang là mảnh đất vùng cao cực Bắc của Tổ quốc với 19 dân tộc anh em cùng sinh sống, một tỉnh biên giới giữ vị trí trọng yếu trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ lúc bình minh dựng nước, tỉnh Hà Giang đã trải qua những năm tháng lịch sử đấu tranh giành độc lập, đồng bào các DTTS tỉnh Hà Giang đã cùng cả nước nêu cao tinh thần đoàn kết, anh dũng chiến đấu, lập nên nhiều chiến công hiển hách. Trong hòa bình, đồng bào các dân tộc tỉnh Hà Giang đã luôn nỗ lực phấn đấu xây dựng tỉnh Hà Giang, từ điểm xuất phát thấp, hàn gắn vết thương chiến tranh, từng bước trở thành tỉnh văn minh, phát triển trong khu vực và cả nước.
“Trong 5 năm thực hiện Quyết tâm thư Đại hội Đại biểu các DTTS lần thứ III giai đoạn 2019 - 2024, Đảng bộ, chính quyền tỉnh Hà Giang đã có những chủ trương đúng đắn về phát triển kinh tế - xã hội đối với vùng DTTS, triển khai thực hiện toàn diện các chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước được đồng bào các DTTS hưởng ứng”, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Nông Thị Hà đánh giá.
Theo Thứ trưởng Nông Thị Hà, những thành tựu đạt được của tỉnh trong thực hiện Quyết tâm thư của Đại hội Đại biểu các DTTS lần thứ III rất đáng tự hào, là quyết tâm chính trị và sự chỉ đạo, lãnh đạo quyết liệt của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp và sự nỗ lực, vượt khó vươn lên của Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Hà Giang.
Thay mặt Ban Cán sự Đảng và Lãnh đạo UBDT, Thứ trưởng Nông Thị Hà trân trọng ghi nhận và chúc mừng những kết quả đã đạt được của Đảng bộ, chính quyền và quân dân các dân tộc trong tỉnh thời gian qua. Đặc biệt biểu dương sự cố gắng nỗ lực của đồng bào các DTTS đã chung sức, đồng lòng phát huy tiềm năng, thế mạnh vùng DTTS và miền núi, góp sức cùng Nhân dân cả nước trong công cuộc đổi mới, phát triển và bảo vệ đất nước hiện nay.
Phát biểu tại Đại hội, ông Nguyễn Mạnh Dũng, Quyền Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang bày tỏ tin tưởng, 250 đại biểu tiêu biểu đại diện cho trên 90 vạn đồng bào DTTS của 19 dân tộc trong tỉnh có mặt ở đây luôn khắc cốt, ghi tâm lời dạy của Bác Hồ; mỗi đại biểu sẽ là những tấm gương sáng để người dân, cộng đồng noi theo, là hạt nhân tích cực lan tỏa, truyền cảm hứng góp phần xây dựng khối Đại đoàn kết các dân tộc vững mạnh hơn.
Theo Quyền Bí thư Tỉnh ủy Hà Giang Nguyễn Mạnh Dũng, Đại hội Đại biểu các DTTS hôm nay là sự kiện có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, nhằm đánh giá kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc giai đoạn 2019 - 2024, triển khai kế hoạch giai đoạn 2024 - 2029. Là dịp ghi nhận, biểu dương những công lao, đóng góp của đồng bào các DTTS trong sự nghiệp phát triển chung của tỉnh và của đất nước. Là biểu tượng sức mạnh, lan tỏa, truyền cảm hứng để tiếp tục xây dựng, vun đắp truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết, thống nhất của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, cùng nhau chung sức, đồng lòng vượt qua những khó khăn, thách thức, xây dựng quê hương Hà Giang ngày càng phát triển.
Dịp này, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Nông Thị Hà đã thay mặt lãnh đạo UBDT tặng Bằng khen cho 06 cá nhân và trao tặng Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp phát triển các dân tộc" cho 05 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc. Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang trao tặng Bằng khen cho 06 tập thể và 10 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc thời gian qua.
Hà Giang là một tỉnh thuộc vùng núi phía Bắc của Tổ quốc, có đường biên giới tiếp giáp nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Toàn tỉnh có 127 xã khu vực III, 2 xã khu vực II, 64 xã khu vực I, với 1.353/ 2.071 thôn bản là ĐBKK. Có 34 xã, thị trấn biên giới, 123 thôn, bản biên giới.
Toàn tỉnh có trên 90 vạn người, với 19 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm 87,7%. Trong đó, dân tộc Mông chiếm 34,4%; kế đến là dân tộc Tày chiếm 22,5%; dân tộc Dao chiếm 14,8%; dân tộc Kinh chiếm 12,3%; dân tộc Nùng chiếm 9,5%, còn lại là các dân tộc khác. Trên địa bàn có dân tộc còn gặp nhiều khó khăn gồm: Phù Lá, La Chí, Mông. Đặc biệt là 05 dân tộc còn có khó khăn đặc thù gồm: Pu Péo, Bố Y, Cờ Lao, Lô Lô, Pà Thẻn.