Những món quà vô giá cho sự hồi sinh

“Một cuộc đời ra đi, nhiều cuộc đời ở lại”, câu nói trở thành lẽ sống của nhiều người khi quyết định hiến dâng một phần cơ thể cho y học sau khi qua đời. Từ nghĩa cử cao đẹp ấy, nhiều cuộc đời tưởng như tắt hy vọng sống được tái sinh. Trái tim và những bộ phận mô, tạng... là món quà vô giá của sự sống mà những người hiến tặng mô tạng trước khi qua đời để lại, hằng mong cứu sống người bệnh chờ tạng hiến ở khắp nơi.

Mới đây, vào đầu tháng 7, chàng trai khỏe mạnh Đ.V.Th (32 tuổi, trú lại Lương Sơn, Yên Lập, Phú Thọ) không may bị tai nạn giao thông khi đang trên đường đi làm về. Khi biết Th. không thể qua khỏi, với sự vận động của Đơn vị tư vấn và điều phối ghép tạng, Trung tâm Ghép tạng - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, gia đình đã đồng ý hiến tạng của Th. để hồi sinh sự sống cho những người bệnh nặng. Chàng trai trẻ ấy ra đi nhưng đã giúp 4 cuộc đời khác được hồi sinh, khi giúp một bệnh nhân suy tim, giãn cơ tim 13 năm được cứu sống tại Bệnh viện Trung ương Huế, giúp cho 2 bệnh nhân ghép thận và 1 bệnh nhân ghép gan tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

“Tuy một mà hai. Bây giờ tôi không chỉ sống cho riêng mình, mà sống có trách nhiệm với người đã khuất khi họ hiến dâng một phần thân thể giúp tôi duy trì sự sống này”, anh T.V.G, người vừa được ghép tạng thành công từ trái tim của chàng trai Phú Thọ bộc bạch.

Những nỗ lực của các y bác sĩ là rất lớn, nhưng điều không thể thiếu đó là sự hiến tặng của một cuộc đời đã ra đi để những cuộc đời khác được sống lại.

“Tôi muốn hiến tạng con để cứu những người bị bệnh nặng đang nằm chờ chết, để họ được sống khỏe mạnh như bao người khác. Cứu được họ, tôi mừng lắm. Giống như con tôi còn sống trên cõi đời này!”, một người mẹ ở Phú Yên đã bộc bạch như thế.

Có một câu chuyện mà các cán bộ tại Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia chia sẻ về người mẹ của một người hiến tạng, khi con trai bà mất, bà được các bác sĩ gọi vào phòng riêng để nói chuyện về việc hiến tạng. Ban đầu, bà phản đối. Nhưng rồi, câu nói của các bác sĩ cứ luẩn quẩn trong đầu bà suốt hôm đó: “Nếu phần tạng của anh hiến tặng thì một phần cơ thể của anh ấy sẽ vẫn sống trong những người khác, anh ấy không vĩnh viễn mất đi, không tan vào tro bụi...”. Nghe như thế, bà đã nén nỗi đau và ký quyết định đồng ý hiến tạng của con trai mình. Trái tim, 2 quả thận và 2 giác mạc của con trai bà lập tức được ghép cho 3 người trọng bệnh đang cận kề cái chết và 2 người bị hỏng giác mạc. 

Theo quy định của Luật Hiến ghép tạng, các y bác sĩ không thể cung cấp liên lạc và thông tin của người cho tạng và người nhận tạng. Nhưng rồi, người mẹ ấy đã có cơ duyên gặp được cả 5 người nhận một phần thân thể con trai bà. Có 1 người lớn tuổi thì gọi bà là “chị”, 4 người còn lại đều tình nguyện gọi bà là “mẹ”. Bà gặp được cả 5 người là bà thỏa nguyện, giờ tuy không còn con trai nhưng 5 người còn lại đều thay nhau gọi điện cho bà mỗi ngày. Họ cùng hẹn ước sẽ cùng lo lắng cho bà và gia đình bà như chính gia đình của mình.

Điều kỳ diệu của sự sống

Có một điều đáng kể, đó là sự thay đổi nhận thức của nhiều người về việc hiến tạng. Quan điểm sống, văn hóa và phong tục ở nhiều nơi vẫn cho rằng người quá cố cần được nguyên vẹn thân thể. Việc mổ xẻ để lấy đi một phần thân thể khi qua đời là việc đụng chạm vào góc khuất của tâm linh và cả tâm lý của những người thân. Thế nhưng, con số thống kê từ Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia, thì năm 2014 mới chỉ có 265 người đăng ký hiến tạng, nhưng đến cuối tháng 6/2023, số người đăng ký hiến tạng đã tăng lên hơn 73.000 người.

Thời gian qua, nhiều cá nhân tìm đến Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia để đăng ký hiến mô, tạng, trong số những người đến đăng ký hiến ghép mô tạng có nhiều lứa tuổi, trình độ và nghề nghiệp khác nhau. Hầu hết các bộ phận tạng được hiến đều được Đơn vị điều phối nhanh chóng triển khai từng giây từng phút cứu sống nhiều bệnh nhân trong cơn thập tử nhất sinh. Có trường hợp tạng hiến giúp tái sinh từ 4 - 7 cuộc đời khác. 

Nếu trước đây chỉ là các bệnh viện lớn như Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội), Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Chợ Rẫy (TP. Hồ Chí Minh) mới có thể thực hiện được kỹ thuật ghép tạng thì đến nay nhiều cơ sở y tế, bệnh viện tuyến tỉnh như: Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An cũng đã làm chủ kỹ thuật ghép tạng, cứu sống người mắc bệnh hiểm nghèo. 

Theo thống kê của Bộ Y tế, số ca ghép tạng tại Việt Nam có sự gia tăng đáng kể từ 283 ca (năm 2014) lên 1.004 ca (năm 2022), đến nay cả nước đã thực hiện thành công khoảng 7.500 ca ghép tạng các loại.

Có những ca ghép tạng xuyên việt, khi bộ phận tạng của người hiến được đưa ra khỏi cơ thể, thì những trái tim, gan, thận, phổi... lập tức được chuyển tới người bệnh đang chờ đợi một cách nhanh nhất có thể. Mỗi lá đơn đăng ký hiến mô, tạng đã viết lên dòng chảy văn hoá mới, đó là dòng chảy văn hoá tận hiến của người dân Việt Nam. Đây là hình ảnh cho thấy cuộc sống vẫn lan toả những điều tốt đẹp. 

Nhiều bệnh viện, nhiều địa phương vẫn có những cuộc gặp gỡ, tri ân những người hiến tạng để dành sự sống cho người khác. Và những thân nhân của người hiến tạng, có lẽ họ vẫn còn một niềm tin vào sự tốt đẹp và sự tồn tại của người thân mình, dẫu ở trong cơ thể một người khác. Chắc hẳn ở bên kia thế giới, những người hiến tạng đang mỉm cười vì họ đã cứu sống, đã hồi sinh được nhiều cuộc đời. Đáp lại tấm chân tình ấy, những người may mắn được ghép tạng đều tâm niệm một đời “sống thật tốt, thật khỏe” bởi họ đã được hồi sinh từ cuộc đời của người khác.