Việc thành lập, tổ chức và hoạt động Quỹ Hỗ trợ, phát triển hợp tác xã, đã kịp thời khắc phục những vướng mắc trong thời gian qua, đặc biệt trong giai đoạn khó khăn từ dịch bệnh Covid-19 tác động tiêu cực. Với nghị định 45/2021/NĐ-CP, chủ yếu tạo điều kiện cho các hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT), Liên hiệp hợp tác xã (LHHTX) và thành viên thuộc các tổ chức này, có điều kiện tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi, vượt qua giai đoạn khó khăn để vững bước đi lên.

Một cánh cửa cởi mở hơn

Trao đổi với báo chí, ông Phạm Công Bằng, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển Hợp tác xã cho biết, Nghị định 45/2021/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định 45) ngày 31/03/2021 của Chính phủ ban hành đánh dấu bước phát triển mới với Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam, cũng như hệ thống Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX.

Những điểm mới của Nghị định 45 về Quỹ phát triển HTX cho phép không chỉ các HTX, LHHTX, THT mà còn cả các thành viên được tiếp cận với nguồn vốn vay ưu đãi. Do tình hình của dịch Covid-19 diễn ra phức tạp, nhiều HTX mới vẫn chưa thể thành lập, cộng thêm thông tin khó khăn, lẫn tình hình giao thương bị ngăn trở, nông sản “treo” kệ nên nhiều HTX và thành viên gặp khó khăn không nhỏ.

Đại dịch Covid-19 (nhất là làn sóng dịch thứ 4), tác động rất nặng nề đến các doanh nghiệp cũng như HTX, THT. Với HTX thì mức độ ảnh hưởng có phần nặng nề hơn, bởi đây là nơi có nguồn lực yếu, dễ bị tổn thương, khả năng chống chịu kém. Vậy nên cần có 1 cơ chế cởi mở hơn, để các thành viên HTX có cơ hội tiếp cận với nguồn vốn, không chỉ để vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn có thể tiến hành tái sản xuất ngay lập tức.

Theo ông Phạm Công Bằng, Nghị định 45 về Quỹ phát triển HTX có những điểm mới nổi bật như (1) Đã thống nhất về cơ chế, tăng cường liên kết hệ thống, hoạt động gọn nhẹ, các Quỹ đều hoạt động độc lập và tự chịu trách nhiệm; (2) Quy định vốn điều lệ Quỹ địa phương tối thiểu 20 tỷ đồng; (3) Mở rộng đối tượng cho vay đến thành viên HTX, thành viên THT; (4) Các Quỹ cho vay cả vốn ngắn, trung và dài hạn; (5) điều kiện cho vay thông thoáng hơn; (6) Có cơ chế mở rộng huy động vốn thị trường; (7) Xác định cơ chế quản lý và thẩm quyền quản lý Quỹ cụ thể.

Trong đó, điểm mới nhất đáng được quan tâm về Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam là, nếu như theo cơ chế cũ, Quỹ chỉ cho vay với đối tượng là HTX, LHHTX và chỉ cho vay đầu tư để hình thành nên tài sản cố định, trong khi nhu cầu vay vốn của thành viên HTX, THT cũng rất lớn và bức thiết. Bởi trong hoàn cảnh dịch bệnh Covid-19, không ít các HTX, THT và thành viên thuộc tổ chức bị ảnh hưởng nặng nề. hàng hóa tồn kho, thông tin trì trệ, không thể thông quan…

Nghị định 45 xuất hiện giải quyết kịp nỗi bức bách của các thành viên HTX, THT khi giờ đây, bà con cũng có thể trực tiếp tham gia vay vốn ưu đãi để tái sản xuất.

Bên cạnh đó, Nghị định 45 còn giới hạn cho vay, với 1 khách hàng không quá 15% vốn điều lệ thực có. Với trường hợp cho vay với 1 khách hàng và người liên quan, thì giá trị vốn vay có thể đạt con số 25%.

Hoàn thiện kế hoạch hỗ trợ

Theo chỉ đạo của Thường trực Liên minh HTX Việt Nam, Quỹ HTX Việt Nam (Quỹ Trung ương), ngoài việc hoàn thiện quy chế theo Nghị định 45, thì việc hỗ trợ cho Liên minh HTX các tỉnh, Thành phố trong việc thành lập các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX – chuyển đổi mô hình cho các Quỹ địa phương (đã thành lập) hoạt động theo quy định của Nghị định 45, cũng là điều cần khẩn trương thực hiện.

Để có thể nhanh chóng thực hiện nhiệm vụ trên, Ban chấp hành Liên minh HTX Việt Nam ban hành kế hoạch 351/KH – LMHTXVN ngày 08/06/2021 nhằm triển khai Nghị định số 45. Theo đó, phân loại để hướng dẫn nhiều tỉnh chưa thành lập Quỹ được biết, còn với những tỉnh đã thành lập Quỹ thì các bước triển khai như thế nào, thời gian ra sao được Liên minh quy định rất cụ thể.

Đồng thời thành lập Tổ hỗ trợ, tư vấn hỗ trợ về việc triển khai Nghị định số 45. Tổ này đồng thời kết hợp với Quỹ phát triển HTX nhằm một mục tiêu duy nhất – trợ giúp các tỉnh sớm thành lập được Quỹ của riêng mình. Quỹ HTX Việt Nam sẽ dự thảo hệ thống các văn bản, thông qua đó hướng dẫn Liên minh HTX và các Quỹ tỉnh, thành phố thực hiện Nghị định số 45. 

Sau đó, các văn bản dự thảo này lại thông qua Tổ hỗ trợ, tư vấn triển khai Nghị định số 45, tiếp tục hoàn thiện để trình Thường trực Liên minh HTX thông qua, cuối cùng gửi cho Liên minh HTX các tỉnh, thành phố. Mục tiêu quan trọng vẫn là, đảm bảo tiến độ lẫn chất lượng, tuân thủ đúng quy định của Nghị định 45 sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, giúp bà con sớm an tâm tái sản xuất.