Lợn chết hàng loạt chưa rõ nguyên nhân

Ngày 9/11, nhân một chuyến công tác trên địa bàn xã Nậm Khao (huyện Mường Tè, Lai Châu), phóng viên nhận được phản ánh của người dân về đàn lợn giống mới được cấp đã bỏ ăn và số lượng lợn chết đang tăng dần. Đồng thời, lợn của dân cũng nhiều con bỏ ăn và chết chưa rõ nguyên nhân.

“Lợn nhà tôi vừa được cấp mấy hôm đã chết rồi, còn lại lợn mẹ mới đẻ đang cho con bú thì giờ đang bỏ ăn, chỉ nằm rúc đầu vào đống rơm thôi”, chị L.T.P bản Xám Láng (xã Nậm Khao) cho biết.

Cũng trong ngày 9/11, phóng viên báo Dân tộc và Phát triển đã làm việc với ông Lò Văn Hùng - Trưởng bản Xám Láng. Được biết, trong vòng 15 ngày đầu sau khi lợn được đưa về bản, đã có tổng 59/140 con lợn giống của 38/70 hộ dân mới cấp đã chết; còn số lượng lợn của dân chết chưa được thống kê.

Tại bản Láng Phiếu (bản Nậm Khao cũ - PV), xã Nậm Khao, phóng viên ghi nhận được danh sách trong vòng 15 ngày đầu tiên, có khoảng hơn 20 con lợn giống mới cấp đã chết. Ngoài ra có một số con lợn của dân bản nuôi cũng đã chết chưa rõ nguyên nhân.

Trưởng bản Xám Láng Lò Văn Hùng cho biết: “Ngày 26/10, người ta mang lợn đến cấp cho 70 hộ dân, ai nhận lợn cũng được ký vào danh sách, tổng cộng bản này có 140 con lợn giống mang về nuôi. Từ ngày 1/11, tức là sau khi cấp lợn 4 ngày, có một số con chết, nhiều con thì bỏ ăn, người ta bảo chỉ những con chết trước 15 ngày (tính từ ngày cấp lợn) thì được bù, còn nếu chết sau 15 ngày thì không được bù, nên tôi chỉ ghi sổ những con chết trước 15 ngày thôi. Còn lợn của dân chết có con to nhất là khoảng 70 - 80 kg, con nhỏ thì mới sinh cũng chết nhiều, nhưng vì không nói là bù hay hỗ trợ gì, nên tôi không ghi lại. Gia đình nhà tôi cũng bị chết hơn chục con rồi”.

Thống kê số lượng lợn chết đến ngày 5/12, tại bản Xám Láng là 390 con, ở bản Láng Phiếu là 28 con bao gồm cả con giống mới và lợn của dân.

Theo thông tin của người dân, khi lợn chết, cơ quan chức năng cũng đã đến 2 bản để lấy mẫu xét nghiệm, tuy nhiên đến cuối tháng 11 chưa thấy thông báo kết quả dịch bệnh.

“Sau khi lợn chết, chúng tôi đã báo về xã, họ cho người lên rắc vôi và phun thuốc được 2 lần, rồi lấy mẫu đi xét nghiệm, đến nay chưa thấy thông báo nguyên nhân và cũng không có thêm biện pháp gì”, anh L.V.C một hộ dân bản Xám Láng lo lắng nói.

Đàn lợn không biết từ đâu mà có

Trao đổi với phóng viên về dự án cấp con giống cho bà con người Cống ở xã Nậm Khao, ông Lý Văn Khung - Trưởng phòng Dân tộc huyện Mường Tè cho biết: "Theo Quyết định 1719 của Chính phủ, chúng tôi có lập kế hoạch thực hiện dự án hỗ trợ con giống lợn đen bản địa nhưng chưa ban hành, do chưa có hướng dẫn cụ thể, còn đàn lợn của xã Nậm Khao đang hỗ trợ cấp cho dân, chúng tôi không nắm được là thuộc dự án nào”.

Sau đó, phóng viên được giới thiệu đến làm việc với Phòng Nông Nghiệp và Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội (TB&XH) huyện Mường Tè để tiếp tục tìm hiểu về dự án hỗ trợ sản xuất này, cũng nhận được câu trả lời rằng dự án hỗ trợ sản xuất này không biết từ đâu mà có. 

“Trong Chương trình mục tiêu quốc gia do phòng quản lý không có dự án nào liên quan đến hỗ trợ sản xuất cho xã Nậm Khao”, lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Phòng TB&XH huyện Mường Tè cho hay.

Trao đổi trực tiếp với lãnh đạo xã Nậm Khao, ông Chang Văn Hân - Chủ tịch UBND xã cho biết: “Cuối tháng 10 vừa qua, xã triển khai Tiểu dự án 1, thuộc Dự án 9 trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi theo Quyết định 1719 của Chính phủ. Nội dung dự án hỗ trợ phát triển sản xuất kinh tế, dự án hỗ trợ phát triển chăn nuôi gia súc, cụ thể là hỗ trợ lợn giống cho đồng bào người Cống, thuộc nhóm dân tộc rất ít người trên địa bàn”.

Được biết, tháng 8 vừa qua, UBND huyện Mường Tè đã ban hành Quyết định về việc giao dự toán Trung ương năm 2022 thực hiện 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo đó, UBND xã Nậm Khao là chủ đầu tư của Tiểu dự án 1 về hỗ trợ sản xuất, với tổng số tiền là 1,02 tỷ đồng dành cho những hộ nghèo trong nhóm dân tộc có khó khăn đặc thù của địa phương.

“Dự án hỗ trợ lợn đen giống địa phương cho bà con đồng bào dân tộc Cống thuộc diện khó khăn, của 2 bản Láng Phiếu và Xám Láng, với tổng số 296 con dành cho 148 hộ. Trong đó, bản Láng Phiếu được cấp 156 con dành cho 78 hộ, bản Xám Láng được cấp 140 con dành cho 70 hộ; mỗi hộ dân được cấp 2 con, mỗi con có trọng lượng trên dưới 20 kg. Giá lợn tính theo giá thị trường là 150.000 đồng/kg”, Chủ tịch xã Nậm Khao Chang Văn Hân cho biết.

Tuy nhiên, đến nay dự án chưa có hồ sơ đầy đủ, bao gồm cả hồ sơ thẩm định dự án, kế hoạch thực hiện, quyết định lựa chọn nhà thầu hay quyết định chỉ định thầu…

“UBND xã đã đồng ý cho đơn vị cung ứng cấp trước giống lợn trên địa bàn và bảo  đảm tổ chức thực hiện nghiệm thu, vì hiện nay dự án đang trong quá trình phê duyệt, chưa có hướng dẫn cụ thể. Do đó, những bản kế hoạch và quyết định liên quan đều chưa có”, ông Chang Văn Hân, Chủ tịch xã cho biết.

Cũng trong thời điểm giữa tháng 11, Ban Dân tộc tỉnh Lai Châu có đoàn kiểm tra giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn huyện Mường Tè, tuy nhiên, trên báo cáo của huyện này, không nêu chi tiết các Tiểu dự án đã giao về các xã đã và đang thực hiện như thế nào. Phải chăng vì dự án đang trong quá trình phê duyệt nên đoàn kiểm tra giám sát không biết để đánh giá.

Báo Dân tộc và Phát triển tiếp tục  tìm hiểu và thông tin đến bạn đọc trong bài viết tiếp theo.