“Người phán xử” của buôn

Không chỉ tuyên truyền bà con trong buôn thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, già Y Om còn là “người phán xử” tham gia các cuộc hòa giải trong buôn.

Già cùng tổ hòa giải cơ sở tổ chức phân tích, giải quyết nhiều vụ việc mẫu thuẫn trong buôn về hôn nhân, gia đình, xích mích hàng xóm đến tranh chấp đất đai... Không ít vụ việc khó, già vận dụng linh hoạt kiến thức pháp luật và phong tục, tập quán để giải quyết êm đẹp. Uy tín của già Y Om cứ như thế lan truyền đến nhiều buôn làng và ngày càng có nhiều nơi mời già đi hòa giải.

Già Y Om bảo: Để hòa giải thành công vụ việc, già đưa ra những lý lẽ hợp tình, hợp lý, vận dụng cả luật tục và quy định của pháp luật vào việc phân xử. Quan trọng nhất là nắm rõ sự tình, mấu chốt của vụ việc để phân tích thì khả năng thành công của việc hòa giải mới cao. Những năm qua, già được nhiều buôn làng trong và ngoài huyện mời tham gia hòa giải. Mỗi vụ việc già đều tìm hiểu kỹ lưỡng, tỉ mỉ, tìm hiểu các điều khoản, quy định của pháp luật và luật tục của cộng đồng, địa phương. 

Mới đây, già Y Om vừa được mời đến xã Ea Kao, Tp.Buôn Ma Thuột hòa giải vụ việc mẫu thuẫn trong hôn nhân, gia đình. Sau khi tìm hiểu hai bên, già phân tích phải trái, mọi hiểu lầm được hóa giải, vợ chồng xóa bỏ nghi ngờ, hứa hẹn chung sống hòa thuận với nhau.

Bao năm qua, già Y Om không nhớ nổi mình đã hòa giải, giải quyết bao nhiêu vụ việc trong và ngoài huyện. Già bộc bạch: Trong buôn mình có rất nhiều vụ việc mẫu thuẫn gia đình, già đã hòa giải thành công, giúp rất nhiều cặp vợ chồng hàn gắn tình cảm, tập trung làm ăn, vun vén gia đình.

Tiết lộ “bí quyết” hòa giải nhiều vụ việc mẫu thuẫn, tranh chấp thành công, già Y Om nói: Ngoài kiến thức pháp luật, am hiểu luật tục, một trong những điều quan trọng trong hòa giải nữa là người hòa giải phải khéo léo vận động, dùng lời lẽ có tình, có lý thì mới thuyết phục được người dân. Người làm nhiệm vụ hòa giải phải tìm hiểu cặn kẽ, kỹ lưỡng, tường tận từng tình tiết phát sinh mâu thuẫn hoặc tranh chấp rồi mới phân tích, đưa ra hướng giải quyết. Khi các bên hiểu rõ bản chất vấn đề, mâu thuẫn, hiềm khích của người dân mới được hóa giải. Qua mỗi vụ hòa giải, già rút kinh nghiệm, tìm hiểu thêm kiến thức pháp luật ghi chép cẩn thận các quy định, điều khoản pháp luật vào sổ tay, tích lũy được vốn kiến thức pháp luật nhất định. Qua đó vận dụng khéo léo, linh hoạt giải quyết các vụ việc hòa giải.

Dân tin, dân quý

20 năm được cộng đồng người Ê Đê buôn Ê Căm suy tôn, chính quyền công nhận Người có uy tín, già Y Om được người dân trong buôn nể trọng, tin tưởng. Mọi việc xảy ra, bà con trong buôn không ngần ngại chia sẻ với già để già phân tích đúng sai, phải trái.

Được dân tin, dân quý, nhiều năm qua già Y Om còn được giao thêm trọng trách Chị hội trưởng Chi hội Người cao tuổi, Tổ trưởng Tổ vay vốn của buôn Ê Căm. Mỗi cương vị có nhiệm vụ, trọng trách khác nhau, già khéo léo lồng ghép các nhiệm vụ để đạt hiệu quả công việc cao nhất.

Già Y Om bày tỏ: Làm tổ vay vốn, hàng tháng già đến nhà các hộ dân thu lãi vay vốn ngân hàng chính sách. Mỗi lần như vậy già kết hợp tuyên truyền, vận động bà con thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chăm lo phát triển kinh tế, giữa gìn an ninh trật tự, xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh… Nhiều năm nay, trong buôn không có tình trạng gây mất an ninh trật tự, tình trạng thanh niên chạy xe lạng lách nay cũng không còn nữa.

Buôn Ê Căm có gần 600 hộ, trong đó đồng bào dân tộc Ê Đê chiếm 1/3 số hộ. Người dân sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, nhưng rẫy, ruộng ít nên đời sống còn khó khăn.

Trước đây, trong buôn hay xảy ra các vụ việc gây mất an ninh trật tự, mâu thuẫn, xích mích. Tổ hòa giải, Người có uy tín Y Om đã phân xử thành công nhiều vụ việc, góp phần giúp địa phương giải quyết những phát sinh ngay tại cơ sở, giữ gìn an ninh trật tự, thắt chặt tình làng nghĩa sóm, chung tay xây dựng buôn làng bình yên.

Theo Phòng Dân tộc huyện Krông Ana, toàn huyện có 28 Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Thời gian qua, huyện Krông Ana phát huy tốt vai trò của Người có uy tín trên mọi lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa vùng đồng bào DTTS. Đội ngũ Người có uy tín trên địa bàn huyện thực sự là “cánh tay” nối dài của Đảng, Nhà nước trong công tác vận động quần chúng.