Quản lý danh thắng như trò đùa?

Như Báo Dân tộc và Phát triển đã thông tin, Danh thắng quốc gia núi Kim Sơn thuộc địa phận làng Hang, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc. Nơi đây được ví như chốn bồng lai tiên cảnh vì có vị trí địa lý thuận lợi, cách di sản thế giới Thành nhà Hồ 25 km, cách thành phố Thanh Hoá 40 km.

Dù danh thắng Kim Sơn chỉ cách UBND xã Vĩnh An chưa đầy 1 km nhưng hàng loạt công trình trái phép được dựng lên trong một thời gian dài. Cụ thể, trong khu danh thắng hiện có 3 căn nhà sàn, mỗi căn rộng 130 m2 (trong đó 1 căn đã hoàn thiện, 2 căn đang xây dựng); một nhà hàng khung sắt lợp mái cọ diện tích 450 m2; một nhà bếp rộng 60 m2; 7 nhà xây tường gạch có diện tích mỗi căn là 24 m2 (3 căn đã hoàn thiện); khu vệ sinh 200 m2... Tất cả các hạng mục này đều xây “chui”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, từ năm 2017, UBND huyện Vĩnh Lộc đã kêu gọi Công ty Cổ phần quy hoạch và Kiến trúc Việt Nam vào lập quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo khu danh thắng Kim Sơn, với diện tích là 173,5 ha. Quy hoạch tổng thể chi tiết đang trong quá trình trình UBND tỉnh phê duyệt.

Trong thời gian chờ đợi tỉnh phê duyệt, UBND xã Vĩnh An có giao cho gia đình ông Trịnh Văn Thành trông coi và ông Thành có cam kết không làm ảnh hưởng tới cảnh quan danh thắng. Tuy nhiên, ông Trịnh Văn Thành đã không tuân thủ; từ tháng 7/2019, ông Thành đã xây dựng hàng loạt công trình xây dựng xâm hại nghiêm trọng vùng lõi danh thắng quốc gia Kim Sơn.

Ngày 9/9/2019, UBND huyện Vĩnh Lộc mới biết sự việc và tiến hành kiểm tra nhưng UBND huyện Vĩnh Lộc cũng chỉ yêu cầu dừng thi công, trả lại nguyên trạng cho danh thắng, không đưa ra một hình thức xử lý vi phạm hành chính nào.

Đến ngày 26/2/2020 (tức 5 tháng sau), UBND huyện Vĩnh Lộc tiến hành kiểm tra lần 2 thì các công trình sai phạm của hộ ông Thành không hề bị tháo dỡ, vẫn tồn tại, thậm chí ngày 27/2, nhiều hạng mục vẫn đang tiếp tục cho xây dựng.

Không yêu cầu tháo dỡ vì không có chế tài?

Trao đổi với phóng viên, ông Nghiêm Văn Vinh, Phó Chánh Thanh tra - Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Thanh Hóa cho biết, việc báo chí phản ánh là đúng thực tế vì khu vực này chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

“Xây dựng khi chưa có phép là sai rồi, chúng tôi đã lên kiểm tra. Trước mắt, yêu cầu dừng thi công, chỉ đạo UBND xã, huyện tăng cường quản lý, sau đó Sở sẽ làm báo cáo với Bộ VHTT&DL, UBND tỉnh xin ý kiến xử lý vì đây là danh thắng cấp quốc gia”- ông Vinh nói.

Cũng theo ông Vinh, lý do Sở không yêu cầu tháo dỡ vì không có chế tài, quy định nào nói những công trình xây dựng trái phép là phải tháo dỡ. Sau đó, ông Vinh viện dẫn theo Khoản 2, Điều 24, Nghị định 158 xử phạt lĩnh vực này không yêu cầu tháo dỡ mà tùy vào tình hình thực tế để áp dụng biện pháp cho phù hợp.

“Hướng của Sở sẽ xin ý kiến Bộ và UBND tỉnh, trước mắt dừng tháo dỡ để chờ tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết, nếu sau khi có quy hoạch chi tiết hạng mục nào phù hợp thì giữ lại, còn sai quy hoạch thì yêu cầu tháo dỡ”- ông Vinh cho biết thêm.

Phó Chánh Thanh tra Sở VHTT&DL tỉnh Thanh Hóa cũng khẳng định, để xảy ra sai phạm trên, trách nhiệm chính thuộc về UBND xã Vĩnh An và UBND huyện Vĩnh Lộc, những đơn vị được giao trực tiếp quản lý danh thắng.

“Huyện Vĩnh Lộc đã phát hiện sự việc từ tháng 9/2019, nhưng không báo cáo Sở. Để xảy ra sự việc này, trách nhiệm của UBND huyện Vĩnh Lộc và xã Vĩnh An phải làm báo cáo giải trình, xử lý trách nhiệm”- ông Vinh khẳng định.