Ông Trần Hoàng Tuấn - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết: Tỉnh Quảng Ngãi luôn tự hào là nơi đầu tiên phát hiện ra Văn hóa Sa Huỳnh, là nơi có địa danh mà nền văn hóa mang tên, cũng là trung tâm của Văn hóa Sa Huỳnh - 1 trong 3 nền văn hóa cổ phát triển rực rỡ trên đất nước Việt Nam trong thế giao thoa, tương tác với Văn hóa Đông Sơn ở vùng đồng bằng Bắc bộ và Văn hóa Óc Eo ở vùng Đông Nam Bộ.

Có thể nói, Quảng Ngãi là “cái nôi” của Văn hóa Sa Huỳnh với hàng loạt di tích tiền Sa Huỳnh và Sa Huỳnh đã được nghiên cứu, như: Long Thạch, Bình Châu, Gò Văng, Núi Sứa, Gò Quách, Gò Quê, Tịnh Thọ, Xuân Phổ, Gò Kim, Xóm Ốc, Suối Chình… Nói đến Văn hóa Sa Huỳnh là người ta nghĩ đến những khu mộ chum rộng lớn với các chum gốm to, nhỏ, cao được dùng để lưu giữ phần xác của con người khi về thế giới bên kia, là nói đến những đồ trang sức bằng thủy tinh, bằng mã não rất độc đáo;… những đồ gốm này đều được trang trí hoa văn đẹp và tinh xảo.

Gắn liền với văn hóa Sa Huỳnh còn có đầm An Khê và lạch An Khê. Đây là đầm nước ngọt lớn nhất tỉnh Quảng Ngãi, nằm ở vùng ven biển thuộc xã Phổ Khánh và phường Phổ Thạnh, một di sản thiên nhiên - một đầm nước ngọt đặc biệt có giá trị và là một bộ phận hữu cơ của hệ sinh thái Sa Huỳnh, mang lại những điều kiện cần thiết cho cuộc sống của cư dân địa phương, góp phần hình thành và phát triển nền Văn hóa Sa Huỳnh cổ.

Di tích gồm 6 địa điểm được khoanh vùng bảo vệ gồm: Địa điểm Long Thạnh hay còn gọi là Gò Ma Vương, thuộc thôn Long Thạnh 2, phường Phổ Thạnh; địa điểm Phú Khương thuộc thôn Phú Long, xã Phổ Khánh; địa điểm Thạnh Đức thuộc thôn Thạnh Đức 2, phường Phổ Thạnh; quần thể di tích Chămpa gồm có: Tháp Núi Một, tháp Gò Đá, cầu Đá, miếu Champa, bia ký Vũng Bàng, hệ thống giếng Champa gồm 12 giếng, con đường xếp đá cổ, hệ thống mương dẫn nước cổ; địa điểm Đầm An Khê và lạch An Khê - sông Cửa Lỗ thuộc xã Phổ Khánh.

Việc Di tích Văn hóa Sa Huỳnh được Thủ tướng Chính phủ công nhận Di tích quốc gia đặc biệt là niềm vinh dự lớn và cũng là trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi trong việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy giá trị đặc biệt của di tích. “Để tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về những giá trị của di tích, thu hút khách tham quan du lịch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới, tôi kêu gọi các cấp ủy đảng, chính quyền và đồng bào các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi hãy chung sức, đồng lòng gìn giữ, bảo vệ và phát huy giá trị của di tích Văn hóa Sa Huỳnh, để di tích này mãi mãi là niềm tự hào, là tài nguyên quý báu của Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi”, ông Tuấn bày tỏ.

Tham dự và phát biểu tại buổi lễ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Văn Liêm - Ủy viên Hội đồng di sản văn hóa quốc gia cho rằng: Trong thời gian tới, để đưa di tích Văn hóa Sa Huỳnh trở thành Di sản văn hóa thế giới, tỉnh Quảng Ngãi cần triển khai có hiệu quả các giải pháp nhằm bảo tồn, tôn tạo và phát huy di sản Văn hóa Sa Huỳnh gắn với phát triển du lịch.

“Đặc biệt quan tâm đến việc quản lý, bảo tồn và phát huy di tích Văn hóa Sa Huỳnh; giữ gìn và phát huy các giá trị xung quanh khu vực đầm An Khê về tri thức dân gian, về ẩm thực, nghề truyền thống đúng với bản sắc văn hóa dân tộc và địa phương, tiến tới xây dựng hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới”, ông Liêm nhấn mạnh.