Hiện nay, bà con ở nhiều bản tái định cư đã có cuộc sống ổn định, cùng nhau đoàn kết xây dựng quê hương mới giàu đẹp.
Chúng tôi đến thăm các bản tái định cư thủy điện Hòa Bình ở vùng cao xã Mường Do, huyện Phù Yên khi sương mờ còn bảng lảng trên khắp các mảnh nương, sườn đồi, vấn vít trên những giàn chanh leo trĩu qủa. Năm nay, bà con các bản tái định cư ở đây có một cuộc sống sung túc hơn khi mô hình chanh leo liên kết giữa huyện Phù Yên và Công ty Nafoods Tây Bắc với 30,5ha đã cho quả. Với giá bán bình quân 15.000 đồng/kg, được Công ty thu mua tại vườn, mô hình trồng chanh leo của bà con đang trở thành nguồn thu nhập chính.
Ông Lường Văn Xuân, bản Han 2 là một trong những người thực hiện mô hình cây chanh leo đầu tiên của bản với diện tích khoảng 5.000m2 (được chuyển đổi từ diện tích trồng ngô) chia sẻ:“ Thu nhập từ cây chanh leo hơn cây ngô gấp từ 3-4 lần. Một vụ ngô chỉ được 15 triệu đồng thôi, còn chanh leo từ đầu năm đến giờ tính ra tiền được 40 triệu đồng. Cái khó của bà con là vốn. Mong Nhà nước quan tâm hỗ trợ cho vay vốn để chúng tôi mở rộng diện tích”.
Cũng như gia đình ông Xuân, gia đình chị Tân cũng mạnh dạn chuyển đổi khu vườn rộng 6.000m2 từ trồng ngô sang trồng cây chanh leo. Sau vụ thu hoạch đầu tiên, số tiền gia đình chị thu về cao gấp 3 lần so với trồng ngô. Nhưng điều làm gia đình chị Tân vui nhất là quả chanh leo làm ra đến đâu đều được Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc bao tiêu đến đó, không giống như sản phẩm ngô trước đây giá bán rất bấp bênh. Vì thế bà con rất yên tâm sản xuất.
Bản Han 2, xã Mường Do có 96 hộ và 455 nhân khẩu. Đây là bản di dân tái định cư Thủy điện Hòa Bình từ xã Tường Hạ, huyện Phù Yên lên đây sinh sống từ năm 1989, do vị trí địa lý, tập quán sản xuất còn nặng về tự cung, tự cấp nên đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn. Triển khai mô hình trồng cây chanh leo từ tháng 4/2017, bản có 35 hộ tham gia trồng 17ha. Từ hiệu quả mang lại sau vụ thu hoạch đầu tiên, năm 2018 bản có thêm 15 hộ đăng kí tham gia mô hình.
Trên những mảnh nương, thửa ruộng của bà con nhân dân xã Mường Do, những cây trồng kém hiệu quả đã và đang dần được thay thế bởi cây chanh leo xanh tốt. Và sản phẩm chanh leo ở đây đã được xuất khẩu ra nước ngoài, đánh dấu bước chuyển mình lớn trong nhận thức của bà con nông dân, từ sản xuất truyền thống, sang sản xuất theo đúng quy trình kỹ thuật.
Trong những lô hàng chanh leo xuất khẩu sang thị trường châu Âu cuối năm 2017 của Công ty Cổ phần Nafoods Tây Bắc có 350kg quả chanh leo được lựa chọn từ các mô hình trồng chanh leo tại xã Mường Do. Đây là điều kiện thuận lợi để huyện Phù Yên mở rộng diện tích chanh leo lên khoảng 100ha trong năm 2018, phấn đấu đến năm 2020 diện tích mở rộng lên khoảng 300ha. Từ đó, mở ra hướng đi mới, tạo nên sự chuyển mình mạnh mẽ trên khắp các bản mường tái định cư Thủy điện Hòa Bình ở vùng cao Mường Do.
THÚY HÀ