Nhiều vướng mắc

Vấn đề các HTX nông nghiệp đang bức xúc hiện nay, đó là thực hiện chính sách thuế sử dụng đất. Theo Luật Đất đai, phần diện tích sân phơi, nhà kho phục vụ sản xuất nông nghiệp không bị tính thuế, nhưng trên thực tế các HTX vẫn phải nộp thuế cho phần này.

Nhiều năm liền, các HTX kiến nghị đòi lại quyền lợi của mình nhưng các cơ quan quản lý lại dựa vào những căn cứ pháp lý riêng khi thực hiện. Ông Võ Văn Dị, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phú (huyện Tây Hòa), cho biết: Từ năm 2013, HTX thực hiện chuyển giấy chứng nhận đăng ký đất đai từ giao đất không thu tiền sử dụng đất sang thuê 50 năm theo Luật Đất đai 2013. Trong tổng diện tích HTX chuyển đổi đã được Văn phòng Đăng ký đất đai (sở Tài nguyên-Môi trường) ghi rõ từng loại đất, gồm 620m2 đất nhà kho vật tư nông nghiệp, 6.000m2 đất trụ sở, hội trường, sân phơi, vườn ươm cây giống, làm mô hình khuyến nông. “Hàng năm, HTX phải nộp thuế trên dưới 10 triệu đồng cho việc thuê đất, chúng tôi có kiến nghị gửi tới ngành thuế vì theo luật, những loại đất này đều được miễn thuế. Tuy nhiên, bên thuế không chấp nhận mà chỉ giảm 50%”, ông Dị chia sẻ thêm.

Cần thực hiện tốt hơn các chính sách hỗ trợ, phát triển các HTX. (Trong ảnh: Cán bộ HTX hướng dẫn xã viên chăm sóc lúa)

Các HTX vận tải cũng đang bị thiệt, vì là đơn vị đứng ra thu hộ thuế nhưng lại không được hưởng quyền lợi. Theo ông Nguyễn Diễn, Giám đốc HTX Vận tải khách du lịch Yên Phú (TP.Tuy Hòa), hàng năm, HTX đứng ra thu cho cơ quan thuế từ 400-500 triệu đồng. Trước đây, HTX được trích lại một ít để trả công cho những cán bộ đi thu thuế. Nhưng nay, Cục Thuế tỉnh không trích lại nữa, đồng thời giao việc thu này cho đơn vị khác. “Trong khi HTX là đơn vị truyền thống làm công việc này hàng chục năm nay, chưa xảy ra bất kỳ sự cố nào. Cục Thuế tỉnh nên tạo điều kiện để HTX có thêm kinh phí duy trì hoạt động quản lý”, ông Diễn kiến nghị.

Ngoài ra, nhiều HTX phản ánh về những bất cập trong việc thu lệ phí môn bài, thuế giá trị gia tăng. Một số đơn vị, doanh thu hàng năm dưới 500 triệu đồng nhưng phải nộp thuế môn bài cao và các dịch vụ công ích phục vụ cộng đồng như kinh doanh rác thải nhưng vẫn phải đóng thuế.

Cần tiếng nói chung

Trao đổi về vấn đề này, ông Công Văn Lãnh, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Thuế tỉnh Phú Yên cho biết: Theo quy định tại khoản 1, Điều 4, Thông tư 302 của Bộ Tài chính hướng dẫn về lệ phí môn bài, thì mức thu lệ phí môn bài đối với các HTX không căn cứ vào doanh thu hàng năm mà căn cứ vào vốn điều lệ ghi trong giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc ghi trong điều lệ của HTX.

Đối với hoạt động thu gom rác thải tại các HTX, tại khoản c, điểm 1, Điều 2 Thông tư 78 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, thì HTX hạch toán, tự chủ tài chính thực hiện các hoạt động thu gom rác thải có thu phí vệ sinh thì khoản thu này là doanh thu của đơn vị. HTX phải kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định. Với diện tích sân phơi, nhà kho… phục vụ sản xuất, cơ quan thuế không thu tiền sử dụng đất; các HTX bị thu thuế đều là những HTX kinh doanh dịch vụ.

Ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, chia sẻ: Nếu theo quy định pháp luật thì các cơ quan đã làm đúng nhưng riêng vấn đề tiền thuê đất, cơ quan thuế và Sở Tài nguyên-Môi trường cần xem lại để quyền lợi của các HTX không bị ảnh hưởng. Bởi các HTX không hoạt động thuần nông nghiệp nên chi tiết từng dịch vụ, từng thửa đất cho mỗi hoạt động khó có thể rạch ròi; điều này cũng gây khó cho cơ quan thuế khi đưa ra căn cứ tính thuế.

Từ thực tế cho thấy, cách hiệu quả nhất để giải quyết dứt điểm vấn đề này, là các bên liên quan cần phối hợp trong việc rà soát lại từng dịch vụ và toàn bộ diện tích đất tại các HTX; phân định rõ đâu là dịch vụ công ích, đâu là dịch vụ kinh doanh, đâu là phần đất phải đóng thuế và không phải đóng thuế. Từ đó tìm ra tiếng nói chung để đảm bảo quyền lợi giữa các bên.

LÊ PHƯƠNG