Phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM, trước hết là phát triển du lịch nông nghiệp - loại hình du lịch chủ yếu dựa trên nền tảng của hoạt động, không gian sản xuất nông nghiệp với quan điểm phát triển bền vững về môi trường sinh thái và văn hóa. Bản chất loại hình du lịch này đó là thu hút du khách đến với các khu vực sản xuất nông nghiệp, thông qua hoạt động nông nghiệp, khách du lịch có cơ hội trải nghiệm, giải trí, rèn luyện thể lực và tinh thần, gần gũi với thiên nhiên. Đây là hoạt động vừa góp phần thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm và gia tăng giá trị cho sản phẩm nông nghiệp, vừa góp phần tăng thu nhập cho người nông dân.
Theo số liệu thống kê, trong tổng thu nhập của người dân nông thôn hiện nay, thu nhập từ sản xuất nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 27%, thu nhập từ các hoạt động sản xuất phi nông nghiệp và dịch vụ chiếm 73%.
Thời gian qua, hoạt động du lịch gắn với nông nghiệp, nông thôn đã được đầu tư khai thác tại nhiều địa phương, hình thành hệ thống sản phẩm du lịch phong phú, đặc thù trải dài từ Bắc tới Nam. Nhiều sản phẩm du lịch mang đặc trưng văn hóa sinh thái nông nghiệp vùng, miền độc đáo, chất lượng, đã được khai thác một cách bài bản, có định hướng, đáp ứng nhu cầu tham quan, trải nghiệm của du khách. Bên cạnh các loại hình du lịch truyền thống thì các loại hình du lịch, như: trang trại đồng quê, miệt vườn, trải nghiệm làm nông dân, sinh thái,… đã phát triển mạnh trong thời gian gần đây.
Một số tour du lịch đã trở thành thương hiệu để thu hút du khách trong và ngoài nước, điển hình như: Tour một ngày làm nông dân cho du khách nước ngoài ở làng rau Trà Quế, Hội An (Quảng Nam); tour du lịch miệt vườn sông nước Cửu Long; tour thưởng ngoạn phong cảnh ruộng bậc thang mùa lúa chín ở vùng cao tại Mù Cang Chải, Sapa, Pù Luông, Mai Châu; tour du lịch nông nghiệp công nghệ cao ở Đà Lạt...
Tại Hội thảo, đại biểu các bộ, ngành trung ương, các địa phương đều thống nhất cho rằng việc phát triển du lịch gắn với xây dựng NTM là bước đi đúng cần được nhân rộng trong quá trình triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM. Qua đó, từng bước nâng cao thu nhập cho người dân vùng nông thôn, khu vực miền núi; góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng thời gian tới, các bộ ngành, địa phương cần có nhận thức đầy đủ, rõ ràng về nội hàm du lịch nông thôn hay du lịch nông nghiệp để làm cơ sở nền tảng trong việc đề xuất, xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực du lịch này.
Về hiện trạng du lịch nông thôn ở nước ta, Phó Thủ tướng chỉ rõ, đã có nhiều mô hình, cách làm hay. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng làm du lịch nông thôn tự phát. Để du lịch nông thôn phát triển cần phải quan tâm đến lợi ích cộng đồng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, du lịch nông thôn không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn phải giữ gìn văn hóa, bảo vệ môi trường. Phát triển du lịch nông thôn cần hài hòa giữa phát triển du lịch với xây dựng NTM.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị các địa phương cần chủ động phối hợp với các bộ, ngành, các đơn vị tư vấn đánh giá tiềm năng, lợi thế. Đồng thời, quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, thực hiện liên kết vùng nhằm khai thác tiềm năng thế mạnh để phát triển du lịch nông thôn. Tránh tình trạng làm theo phong trào, hiệu quả kinh tế mang lại không cao.
TRỌNG BẢO