Phát biểu ý kiến kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, 2 tuyến cao tốc này có chiều dài hơn 150km có ý nghĩa rất quan trọng, huyết mạch kết nối hai tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, kết nối vùng Đồng bằng sông Hồng, kết nối liên vùng, kết nối quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc; góp phần đóng góp vào hoàn thành 3.000km cao tốc vào năm 2025 và 5.000km cao tốc vào năm 2030, mở ra không gian phát triển mới cho 2 tỉnh. 2 tuyến cao tốc này cũng đi ra các địa danh lịch sử, nơi Bác Hồ về nước ở Cao Bằng, nơi diễn ra Chiến dịch Đông Khê, ải Chi Lăng…

Thủ tướng khẳng định 6 yêu cầu, đó là: Nghị quyết của Đại hội lần thứ XIII của Đảng, mệnh lệnh trái tim của mỗi chúng ta; quyết tâm của khối óc, kỳ vọng của Nhân dân, yêu cầu của sự phát triển, kết nối hai nền kinh tế; trách nhiệm của mỗi chúng ta với Nhân dân và với đất nước.

Thủ tướng yêu cầu phải coi trọng thời gian, trí tuệ, sự quyết tâm, quyết liệt, tự lực, tự cường, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của cả khu vực doanh nghiệp, người dân để thực hiện. Khi đã thống nhất thì "chỉ bàn làm, không bàn lùi"; Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến thì các bộ, ngành, địa phương phải chấp hành, tìm đầu ra, vận dụng sáng tạo trong điều kiện cụ thể, không được “đá đi đá lại”, “không được thiếu trách nhiệm”. Đây là đổi mới tư duy vì nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân và doanh nghiệp. Chúng ta đổi mới để bay cao, sáng tạo để vươn xa, hội nhập để phát triển; không được tham ô, tham nhũng, không lợi ích nhóm; phải làm với tinh thần trách nhiệm, vì cái tâm của mình.

Qua thị sát, Thủ tướng hoan nghênh 2 tỉnh Cao Bằng, Lạng Sơn rất quyết tâm, quyết liệt. 2 Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng Ban Chỉ đạo công trình, “đúng vai, thuộc bài”, không vướng gì về quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; huy động sức mạnh tổng hợp của doanh nghiệp, người dân. Trên thực tế, công việc được triển khai tích cực, công trình đã lên hình hài, giải phóng mặt bằng cơ bản là xong.

Thủ tướng hoan nghênh các nhà đầu tư, nhà thầu "vượt nắng, thắng mưa, không thua bão gió”, làm việc "3 ca, 4 kíp", tranh thủ thời gian không mưa bão để đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt là có 4 hầm đang triển khai thi công tích cực. Đề nghị nhà đầu tư bố trí thêm máy móc hiện đại.

Thủ tướng cảm ơn Nhân dân trong vùng dự án đã nhường đất ở, đất canh tác, nơi thờ tự… cho công trình.

Thủ tướng nêu rõ, các nhà đầu tư, các nhà tư vấn giám sát cơ bản đang triển khai đồng loạt trên công trường, đề nghị xây dựng lại đường găng tiến độ để triển khai nhanh hơn, bảo đảm chất lượng công trình; đề nghị các chủ thể liên quan, hai địa phương chỉ đạo với tinh thần đã quyết rồi thì "chỉ bàn làm, không bàn lùi", ai không làm thì đứng sang một bên để người khác làm. Với tinh thần "vượt nắng, thắng mưa không thua bão gió”, làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm, hệ thống chính trị phải vào cuộc để bảo đảm hoàn thành sớm so tiến độ.

Cấp ủy lãnh đạo, chính quyền phải vào cuộc, Nhân dân phải đóng góp tham gia giải phóng mặt bằng; Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị, xã hội tham gia cùng Nhân dân, các nhà thầu, nhà đầu tư, huy động lực lượng quân đội, công an, thanh niên, phụ nữ.

Thủ tướng đề nghị Quân khu 1, lực lượng công an nghiên cứu hỗ trợ các công việc phù hợp của dự án; không để các nhà thầu cô đơn trên công trường. Tiến tới, nay mai triển khai dự án đường sắt tốc độ cao cũng phải huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, chứ nếu bình bình thì chúng ta sẽ tụt hậu, không vượt qua bẫy thu nhập trung bình.

Thủ tướng đề nghị các nhà thầu dự án mời thêm các nhà thầu địa phương tham gia dự án với các công việc phù hợp, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, nâng cao năng lực của các nhà thầu địa phương với tinh thần cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn, nhận thức và hành động; cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng và phát triển; cùng chia sẻ niềm vui, hạnh phúc, niềm tự hào và lợi ích.

Trong quá trình thực hiện vừa phải bảo đảm tiến độ năm 2025 thông tuyến từ Cao Bằng đến Cà Mau. Cùng với đó, phải bảo đảm chất lượng cao, vệ sinh môi trường; chăm lo đời sống Nhân dân trong vùng Nhân dân.

Về vấn đề tín dụng, Thủ tướng hoan nghênh các ngân hàng đã đồng hành với các nhà đầu tư; Thủ tướng giao nhiệm vụ hai ngân hàng VPBank, Tienphong Bank – đơn vị tài trợ cho 2 dự án cao tốc, với vai trò là một thành tố, chủ thể của đất nước, làm ăn có lúc lỗ lãi, vấn đề là hiệu quả, có cái phải hy sinh vì nhiệm vụ chính trị, vì sự phát triển đất nước; hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và Nhân dân.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cho Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc và Ngân hàng Nhà nước chủ trì mời 2 ngân hàng cùng các bộ, ngành, cơ quan liên quan xử lý các vấn đề liên quan trong tháng 11/2024. Đây là trách nhiệm, lương tâm của chúng ta.

Theo Thủ tướng, bao thế hệ đã hy sinh để có được độc lập, tự do như ngày hôm nay, do đó khi dân tộc cần, đất nước cần thì phải sẵn sàng. Mặc dù không phải là ngân hàng thương mại nhà nước nhưng là công dân Việt Nam, nằm trong hệ thống ngân hàng, nằm trong sự chỉ đạo của Chính phủ cho nên, không thể tính toán khi nhận nhiệm vụ.

Thủ tướng yêu cầu phải xử lý vấn đề này trong kỳ họp Quốc hội này, vận dụng sáng tạo các quy định, không né tránh, không đùn đẩy. Các bộ, ngành cũng phải theo tinh thần này.

Liên quan vấn đề cửa khẩu thông minh, vừa qua, trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, hai Thủ tướng đã thống nhất vấn đề này, do đó Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh biên giới phía Bắc phải mạnh dạn làm, không phải thí điểm nữa mà phải mở rộng để làm. Tỉnh Lạng Sơn phải làm cửa khẩu thông minh với 14 làn đường đúng như chỉ đạo.

Về nguồn tài chính, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính cân đối toàn bộ số tiền 780 tỷ đồng trong nguồn dự phòng năm 2024, đây vừa là nhiệm vụ phát sinh, vừa là nhiệm vụ an ninh quốc phòng, đối ngoại chứ không phải là nhiệm vụ đơn thuần.

Lạng Sơn phải chịu trách nhiệm không để xảy ra tham nhũng tiêu cực, phải làm đúng quy định; các bộ, ngành phải làm hết trách nhiệm, không đùn đẩy, né tránh; không thờ ơ, vô cảm với các khó khăn, vướng mắc của người dân, doanh nghiệp, địa phương. Khó khăn phải tháo gỡ, khó ở đâu tháo gỡ ở đó, vướng ở cấp nào, cấp đó tháo gỡ.

Thủ tướng yêu cầu, về giai đoạn 2 năm 2026 dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh, cần đầu tư theo hình thức PPP và theo phương án 2 với 4 làn xe hoàn chỉnh. Trưởng đoàn Quốc hội 2 tỉnh phải có ý kiến với Chủ tịch Quốc hội về vấn đề này để tháo gỡ.

Về vấn đề rút ngắn thời gian thu phí, về nguyên tắc, Thủ tướng đồng ý vì đây là nơi khó khăn, do đó chúng ta phải xem xét đưa vào quy định mới; bên cạnh đó, các cơ quan phải có trách nhiệm chứng minh; ngân hàng đã cam kết là phải thực hiện. Vốn nhà nước, tư nhân, nhà đầu tư phải giải ngân cùng lúc mới làm được.

Về cửa khẩu thông minh, phía Trung Quốc mở 14 làn thì ta cũng phải mở 14 làn; giao Tập đoàn Viettel phụ trách vấn đề kết nối dữ liệu; các bộ, ngành cân đối lại nguồn dự phòng năm 2024.

Thủ tướng nhấn mạnh lại thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán, tinh thần trách nhiệm có ý nghĩa quan trọng, do đó yêu cầu các chủ thể liên quan đều phải thể hiện tinh thần này để chúng ta cùng nhau đoàn kết, thống nhất, nắm tay nhau vượt qua khó khăn, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của đất nước.