Báo cáo tại buổi làm việc, ông Phan Đức Cường - Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên cho biết, trong thời gian qua, các chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện đảm bảo theo yêu cầu của Trung ương. Các chương trình, dự án, chính sách được triển khai đã góp phần vào việc thực hiện hoàn thành các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội của tỉnh, đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân từng bước được ổn định.

Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức triển khai thực hiện đầy đủ, đồng bộ về công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND các huyện, thành phố tổ chức rà soát, xác định đối tượng, địa bàn thụ hưởng và nhu cầu đầu tư, hỗ trợ các nội dung, Tiểu dự án, Dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719) trình UBND phê duyệt giao danh mục và phân bổ nguồn vốn để tổ chức triển khai thực hiện.

Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên cũng tham mưu ban hành Quyết định phê duyệt, Kế hoạch thực hiện chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh; tham mưu ban hành văn bản chỉ đạo triển khai công tác tổ chức Đại hội Đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV năm 2024. Đến nay, 8/8 huyện, thành phố của tỉnh đủ điều kiện đã hoàn thành việc tổ chức Đại hội theo chỉ đạo của Trung ương.

Nhờ nguồn lực từ các chính sách cho vùng đồng bào DTTS của Đảng và Nhà nước, cơ sở hạ tầng thiết yếu của địa phương đã được đầu tư xây dựng và ngày càng hoàn thiện. Hiện, 100% xã đã có đường ô tô đến trung tâm xã; trên 99% xóm có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; 100% xóm có điện lưới quốc gia, 100% số hộ được sử dụng điện lưới từ các nguồn, trong đó trên 99,6% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia.

Các địa phương vùng đồng bào DTTS của tỉnh đã triển khai thực hiện tốt kế hoạch sản xuất nông nghiệp năm 2024. Ngành Nông nghiệp tiếp tục được duy trì tăng trưởng ổn định, cơ cấu ngành Nông nghiệp tiếp tục dịch chuyển theo hướng tích cực, chuyển đổi sang cơ cấu cây trồng, vật nuôi có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao gắn với lợi thế của địa phương.

Chất lượng giáo dục vùng DTTS được nâng cao; văn hóa các dân tộc tiếp tục được bảo tồn và phát huy, bước đầu gắn với phát triển du lịch. Cả 5 huyện vùng DTTS và miền núi có nhà văn hóa thể thao cấp huyện; 63,17% xóm có nhà sinh hoạt cộng đồng; 40% thôn có đội văn hóa, văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên, có chất lượng…

Ngoài những kết quả đạt được, việc thực hiện chính sách dân tộc vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, xuất phát điểm thấp; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đồng bộ; trình độ dân trí giữa các vùng không đồng đều; tình hình thời tiết không thuận lợi đã tác động lớn đến việc tổ chức thực hiện các chính sách dân tộc.

Quá trình tổ chức triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 vẫn còn một số nội dung có sự chồng chéo, chưa rõ ràng, thống nhất giữa các văn bản hướng dẫn... gây ảnh hưởng đến công tác triển khai thực hiện và tiến độ giải ngân nguồn vốn Chương trình. Đội ngũ cán bộ quản lý, theo dõi Chương trình ở địa phương, nhất là cấp cơ sở phải kiêm nhiều mảng công việc hoặc thường xuyên biến động, chưa nắm rõ được các quy định nên còn lúng túng trong tổ chức thực hiện.

Tại buổi làm việc, Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên đã kiến nghị Ủy ban Dân tộc sớm trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh Chương trình MTQG 1719. Theo đó, từ nay đến năm 2025, mở rộng đối tượng, phạm vi thực hiện cho phù hợp với nhu cầu thực tế và các khó khăn vướng mắc gặp phải trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện để các bộ, ngành có cơ sở điều chỉnh giải quyết các khó khăn, vướng mắc về mặt cơ chế trong thực hiện một số nội dung/tiểu dự án/dự án của Chương trình; sớm xây dựng phần mềm kiểm tra, giám sát, đánh giá để thực hiện Tiểu dự án 3 - Dự án 10. 

Về công tác Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024 trên địa bàn tỉnh, ông Trần Quang - Cục trưởng Cục Thống kê tỉnh Thái Nguyên -  thông tin, vấn đề này được tỉnh Thái Nguyên đặt là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu. Và hiện nay đang tổ chức theo kế hoạch trên toàn địa bàn tỉnh.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Nông Thị Hà đánh giá cao những kết quả đạt được của Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên trong công tác dân tộc, triển khai thực hiện chính sách dân tộc. Ghi nhận những khó khăn của Ban Dân tộc tỉnh, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm cho biết sẽ đề xuất và cùng với các cấp lãnh đạo nghiên cứu để tháo gỡ.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Nông Thị Hà cũng đề nghị Ban Dân tộc tỉnh Thái Nguyên cần tăng cường tham mưu cho lãnh đạo tỉnh đẩy mạnh thực hiện và giám sát thực hiện đầy đủ công tác dân tộc. Đồng thời, tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình MTQG 1719; quan tâm kiện toàn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc; tăng cường phối hợp với các sở, ngành và Trung ương để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc; huy động nguồn lực bên ngoài đầu tư phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi…