Nhọc nhằn giữ rừng

Trước đây, nghề giữ rừng từng là một trong những nghề thu hút đông lượng lao động vào làm việc. Tuy nhiên,những năm gần đây, nhiều người đã xin nghỉ việc, bởi không chỉ lương thấp, vất vả... mà còn đối mặt với nhiều hiểm nguy.

 Vườn quốc gia Chư Mom Ray, với diện tích hơn 56.000 ha rừng, nhưng hiện chỉ có 96 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Mức lương lương bình quân của lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng chỉ từ 3,5 triệu đồng đến 5 triệu đồng/tháng.

Ông Đào Xuân Thủy, Giám đốc Ban quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray cho biết: Theo quy định tại Nghị định 17/2010/NĐ- CP ngày 24/12/2010 của Chính phủ về tổ chức và quản lý hệ thống rừng đặc dụng, quy định định mức bình quân mỗi biên chế bảo vệ rừng phải quản lý đến 500 ha. Đây là con số quá lớn, một người khó có thể quản lý hết được. Ngoài ra, các chế độ, chính sách đối với còn hạn chế, bất cập, ngoài hưởng lương theo quy định, thì lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng không có các phụ cấp liên quan khác.

Tỉnh Kon Tum có tổng diện tích rừng là 632.938 ha (trong đó, rừng tự nhiên 552.287 ha, rừng trồng 80.641 ha); tỷ lệ che phủ rừng là 63,69%. Theo thống kê của Kiểm lâm tỉnh, toàn ngành hiện có 243 người (trong đó, trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng 220 người). Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng của các chủ rừng có 798 người.

Anh Lê Văn Nghĩa, nhân viên Ban quản lý Vườn quốc gia Chư Mom Ray chia sẻ: Chúng tôi thực hiện nhiệm vụ quản lý bảo vệ rừng 24/24h trên địa bàn. Thu nhập hàng tháng khoảng 5 triệu đồng so nhu cầu với giá cả hiện tại cuộc sống của anh em giữ rừng rất khó khăn, thiếu thốn, rất ít có thời gian phụ giúp gia đình chăm sóc con cái. Đặc biệt, vào mùa khô,100% là lực lượng phải ở lại địa bàn không được về thăm gia đình.

Ngoài ra, lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng còn chịu tác động rất lớn của các yếu tố ngoại cảnh (thời tiết, khí hậu); tính chất công việc bảo vệ rừng đòi hỏi phải tuần tra theo dõi, giám sát lâm phần phải thường xuyên, liên tục nhằm phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm. Quá trình tuần tra nhân viên bảo vệ rừng đối mặt với rủi ro tai nạn (sạt lở đất, cây gãy đổ…), đặc biệt là sự chống trả từ phía các đối tượng vi phạm và có nhiều người làm công tác bảo vệ rừng tử nạn.

Nghỉ việc vì áp lực và lương thấp

Cũng trong tình cảnh thiếu hụt nhân viên chuyên trách quản lý bảo vệ rừng, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Ngọc Hồi được giao quản lý hơn 23.400 ha, trải dài trên địa bàn 5 xã của huyện Ngọc Hồi và giáp với biên giới hai nước bạn Lào và Campuchia…nhưng hiện đơn vị chỉ có 46 cán bộ nhân viên và người lao động quản lý bảo vệ rừng. Diện tích nhiều, địa bàn rộng, áp lực công việc nên từ năm 2018 đến nay, đơn vị đã có 4 người lao động làm công tác giữ rừng xin nghỉ việc.

“Mỗi khi nhận đơn của anh em, tôi luôn gặp riêng để lắng nghe tâm sự. Áp lực công việc nghề nào cũng có, nhưng đồng lương phải đáp ứng được tối thiểu nhu cầu cuộc sống. Bởi phía sau họ còn cả trách nhiệm với gia đình. Có anh em nói rằng, họ còn tình yêu nghề nhưng buộc phải lựa chọn để gìn giữ gia đình. Cầm lá đơn xin nghỉ việc của cán bộ của mình mà tôi thấy buồn vô cùng”, ông Trần Ngọc Thanh Vũ, Giám đốc Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Ngọc Hồi, bộc bạch.

Theo số liệu thống kê của Chi Cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum, từ năm 2018 đến tháng 3/2024, toàn tỉnh đã có 403 người làm công tác bảo vệ rừng xin nghỉ việc. Trong đó, Kiểm lâm có 6 người; các Ban quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ 222 người và các công ty Lâm nghiệp 175 người. 

Điều đáng buồn là, không chỉ người trẻ xin nghỉ việc, mà cả những người có nhiều năm gắn bó với rừng cũng từ bỏ nghề mà mình đã gắn bó bấy lâu nay. Thực trạng này khiến ngành Lâm nghiệp tỉnh đang đối diện với nhiều thách thức trong công tác quản lý bảo vệ rừng.

Ông Nguyễn Văn Tiến, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Kon Tum cho biết: Trong công tác quản lý bảo vệ rừng hiện nay gặp rất nhiều khó khăn, hoạt động ở vùng sâu, vùng xa, công tác đấu tranh với các vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp có rất nhiều, đối tượng manh động. Trong khi đó, anh em làm việc 24h/ngày, lương thấp, chế độ đãi ngộ cũng rất thấp, chưa đáp ứng được, chưa tương xứng với công sức và tâm huyết quản lý bảo vệ rừng. 

"Nguyên nhân cốt lõi người giữ rừng bỏ việc là trách nhiệm cao, nhưng đồng lương quá thấp, trong khi đó cho đến nay công việc bảo vệ rừng vẫn chưa được quy định trong danh mục ngành nghề nặng nhọc, độc hại và chưa có chế độ đãi ngộ phù hợp cho lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng. Thực tế khó khăn này đang khiến cho ngành Lâm nghiệp không "giữ" được người  bảo vệ rừng...", ông Tiến cho hay