Cụ thể, từ năm 2019 đến nay, kinh tế - xã hội của huyện tiếp tục phát triển, một số lĩnh vực có sự bứt phá; hầu hất các chỉ tiêu đều đạt và vượt mức kế hoạch đề ra; tổng giá trị sản xuất năm 2023 đạt 2.331 tỷ đồng, tăng 642 triệu đồng so với năm 2019, tốc độ tăng giá trị sản xuất bình quân 12,8%/năm; cơ cấu chuyển dịch theo theo hướng tích cực, giảm dần tỷ trọng nông - lâm - thủy sản và tăng tỷ trọng công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - xây dựng, thương mại - dịch vụ... Hiện nay, ngành nông - lâm - thủy sản chiếm 22,35%, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - xây dựng chiếm 41,42%, thương mại - dịch vụ chiếm 31,22%. 

Năm 2023, thu nhập bình quân đầu người của huyện đạt 30,53 triệu đồng, tăng 2,7 triệu đồng so với năm 2019; tỷ lệ hộ nghèo năm 2023 theo tiêu chí mới 22,5%, tiêu chí cũ năm 2019 là 9,22%. Năm 2023, thu ngân sách đạt gần 117 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương 11,4 tỷ, ngân sách tỉnh 2,7 tỷ, ngân sách huyện 92,9 tỷ, ngân sách xã 9,15 tỷ đồng.

Công tác bảo tồn và phục dựng các giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc được quan tâm thực hiện. Đến nay, toàn huyện có 1 di tích lịch sử văn hóa và di tích cách mạng được xếp hạng cấp quốc gia, là di tích hang Co Phương, xã Phú Lệ; Lễ hội Mường Ca da được công nhận Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Đặc biệt, các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 đang được tập trung triển khai thực hiện, hỗ trợ làm nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo 901 hộ; cấp nước sinh hoạt phân tán cho 2.003 hộ nghèo; xây dựng 20 công trình nước sạch tập trung; đang tổ chức rà soát hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho các hộ nghèo. Tiếp tục xây dựng các công trình thiết yếu tại các thôn, bản đặc biệt khó khăn như: Đường giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, nước sinh hoạt tập trung từ các nguồn vốn thuộc Chương trình giảm nghèo, xây dựng Nông thôn mới và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Đến nay, tỷ lệ đường giao thông đến trung tâm xã được cứng hóa đạt 100%; tỷ lệ thôn có đường giao thông được cứng hóa đạt trên 73%; tỷ lệ dân số sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 93%. Tích cực thực hiện Dự án sắp xếp ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét tại các điểm có nguy cơ lũ quét sạt lở như sắp xếp dân cư tại bản Tang, bản Sạy, xã Trung Thành; bản Lở xã Nam Động.

Bên cạnh đó, Phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới” được địa phương quan tâm đẩy mạnh. Tổng kinh phí huy động thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 đến nay hơn 282 tỷ đồng; nhiều địa phương, Nhân dân tích cực tham gia đóng góp tiền, công sức, cát sỏi, hiến đất xây dựng nông thôn mới. Hiện tại, tổng số tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới của huyện là 149/266 tiêu chí, đạt bình quân 10,64 tiêu chí/xã; xã Nông thôn mới nâng cao là 75/266 tiêu chí, đạt bình quân 5,35 tiêu chí/xã; thôn nông thôn mới tiêu chí, bình quân đạt 635/1.218 tiêu chí/thôn; có 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới và 1 bản đạt nông thôn mới kiểu mẫu (xã Phú Nghiêm, bản Hang, xã Phú Lệ). Toàn huyện có 8 sản phẩm được cấp tỉnh chứng nhận OCOP, tăng 6 sản phẩm so với đầu giai đoạn; trong đó 2 sản phẩm 3 sao huyện cấp chứng nhận.

Tại Đại hội, các đại biểu đã tham luận, đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc trong giai đoạn 2024 - 2029. Đồng thời, thông qua Quyết tâm thư tại Đại hội Đại biểu các DTTS lần thứ IV với nhiều mục tiêu, cụ thể: Phấn đấu đến năm 2029 thu nhập bình quân đầu đạt 60 triệu đồng/người/năm. Thu nhập bình quân đầu người/năm đạt 60 triệu đồng trở lên; Tỷ lệ hộ nghèo dưới giảm hằng năm từ 2,8% trở lên; Không còn hộ ở nhà tạm, 100% hộ ở nhà đạt tiêu chuẩn; 100% hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh;Tỷ lệ đường giao thông thôn, bản được cứng hóa đạt trên 80%;

Tỷ lệ lao động được đào tào nghề trên 80%;100% trường, lớp học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn được xây dựng kiên cố; Tỷ lệ lao động được đào tào nghề trên 80%. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “làm thay đổi, nếp nghĩ, cách làm đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững” và các chương trình, chính sách dân tộc, phấn đấu đến cuối năm 2029 cơ bản không còn hộ nghèo…

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Lê Tiến Lam ghi nhận, biểu dương những thành tích, kết quả mà cấp ủy, chính quyền, cộng đồng các dân tộc huyện Quan Hóa đã đạt được trong thời gian qua, như: Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khá; dịch vụ, thương mại, nhất là du lịch có tốc độ tăng cao so với các huyện miền núi; lĩnh vực văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ; công tác xây dựng nông thôn mới đạt kết quả tích cực; bản sắc văn hóa các dân tộc được bảo tồn và phát huy; đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc trên địa bàn huyện không ngừng được cải thiện, nâng cao.