Cuộc điều tra 53 DTTS tại huyện Lang Chánh (Thanh Hóa) diễn ra từ ngày 1/7 đến ngày 15/8. Nhận thức được mục đích và ý nghĩa quan trọng của Cuộc điều tra này, ngay từ khi Quyết định số 628/QĐ-TCTK ngày 14/7/2023 của Tổng cục Thống kê được ban hành, Chi cục Thống kê huyện Lang Chánh đã khẩn trương triển khai, dồn lực toàn bộ cho chương trình này nhằm đảm bảo cao nhất về tiến độ và sự chính xác về thông tin.

Ông Lê Thế Anh, Chi cục trưởng Thống kê huyện Lang Chánh cho biết: Cuộc điều tra DTTS năm 2024, là cuộc điều tra toàn bộ kết hợp điều tra chọn mẫu. Trong đó, điều tra toàn bộ được thực hiện tại 10 xã, thị trấn gồm: 10 xã, thị trấn thuộc khu vực III, khu vực II. Điều tra chọn mẫu hộ được thực hiện bảo đảm mức độ đại diện đến cấp huyện về một số chỉ tiêu nhân khẩu học của các DTTS nói chung và từng DTTS chủ yếu trong huyện nói riêng. 

Chính vì vậy, Chi cục Thống kê đã hướng dẫn và chỉ đạo các xã, thị trấn thực hiện những công việc quan trọng. Cụ thể, mỗi xã đã tuyển chọn một Tổ trưởng điều tra trực tiếp quản lý công việc của Điều tra viên (ĐTV). Trong đó, ưu tiên Tổ trưởng là công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã hoặc người có khả năng tổ chức làm việc theo nhóm; biết tiếng DTTS, có điện thoại thông minh và đã từng tham gia các cuộc điều tra trong lĩnh vực dân số.

Tiếp đó, các xã tuyển chọn ĐTV, tổng số ĐTV toàn huyện là 19 người, là những cán bộ đủ năng lực và trình độ đáp ứng yêu cầu điều tra, đồng thời có tinh thần trách nhiệm cao, cũng ưu tiên những người biết tiếng DTTS. Đối với Giám sát viên chọn công chức Chi cục Thống kê huyện và phòng Dân tộc huyện.

“Do công tác chỉ đạo, giám sát từ Cục Thống kê được thực hiện bài bản và sự hăng hái, nhiệt tình của đội ngũ ĐTV nên công việc thu thập thông tin tại các địa bàn được thực hiện nhanh gọn và hoàn thành trước thời gian quy định 16 ngày”, ông Lê Thế Anh cho hay.

Cụ thể, tính đến 10h sáng ngày 29/7/2024 toàn bộ các địa bàn điều tra trên toàn huyện đã kết thúc khâu thu thập thập thông tin. Trước tình hình đó, Chi cục Thống kê đã tổ chức nghiệm thu kết quả điều tra của đội ngũ ĐTV cấp huyện, xã và đã hoàn thành công việc nghiệm thu vào ngày 05/8/2024 để tiếp tục bàn giao tài liệu về Cục Thống kê Thanh Hóa đúng theo thời hạn quy định. Lang Chánh là đơn vị được đánh giá cao trong công tác thu thập thông tin.

Là một trong số những ĐTV Cuộc điều tra DTTS của huyện Lang Chánh, chị Ngân Thị Khánh, được giao nhiệm vụ điều tra khu vực bản Năng Cát, xã Trí Nang. Chị Khánh cho biết: Nhận thức được ý nghĩa của Cuộc điều tra, nên chị và các ĐTV ngay khi nhận nhiệm vụ đều nâng cao tinh thần trách nhiệm, dồn lực toàn bộ cho công việc điều tra. 

Trong quá trình điều tra, các ĐTV cũng gặp một số khó khăn đặc thù của các xã miền núi như: Các hộ dân cư ở cách xa nhau và đặc biệt là điều tra chọn mẫu nên thời gian di chuyển từ hộ này đến hộ khác khá lâu. Thời gian diễn ra điều tra lại đúng vào mùa mưa, lũ trên khu vực miền núi nên gây nhiều khó khăn và nguy hiểm trong việc di chuyển cho ĐTV. Tuy nhiên,  nhìn lại hành trình tham gia Cuộc điều tra thu thập thông tin vừa qua, chúng tôi thấy tự hào khi đã vượt qua những khó khăn đó là hoàn thành tốt nhiệm vụ", chị Khánh phấn khởi nói.

Tương tự, chị Trương Thị Ngọc Huyền, ĐTV thị trấn Lang Chánh cho biết: Các ĐTV luôn nhận được sự hướng dẫn, chỉ đạo sát sao từ Cục Thống kê tỉnh và Chi cục Thống kê huyện, đồng thời có sự phối hợp nhiệt tình từ chính quyền cấp xã, cán bộ thôn bản trong công tác tuyên truyền, vận động người dân cung cấp thông tin đảm bảo chính xác cho cuộc điều tra. 

"Ngoài khó khăn đặc thù của huyện miền núi, các chị còn gặp một chút khó khăn khác như phần mềm CAPI và Web điều hành, tác nghiệp được thiết kế khá chi tiết và hiện đại, tuy nhiên khi nhập dữ liệu lại rất nhiều lỗi cảnh báo không đúng thực tế của các địa bàn miền núi cao, hay bắt các lỗi mà không đúng theo thực tế tại địa bàn. Rất may những lỗi này cũng đã được khắc phục kịp thời, giúp chúng tôi về đích đúng kế hoạch”, chị Huyền cho hay.

Đánh giá về kết quả thực hiện Cuộc điều tra về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 DTTS năm 2024 trên địa bàn các huyện miền núi, bà Phan Thị Bích Thảo, Phó cục trưởng Cục Thống kê Thanh Hóa nhìn nhận: Qua kiểm tra thực tế, các ĐTV đều nắm vững địa bàn, thông thạo tiếng dân tộc, việc thu thập thông tin thuận lợi, hiệu quả. 

"Đáng chú ý là, qua số liệu thu thập ban đầu, nhiều vấn đề có liên quan đến đời sống vật chất, tinh thần và văn hóa của các dân tộc đã được làm rõ. Đây là cơ sở để Đảng, Nhà nước có chính sách phù hợp trong phát triển kinh tế, xã hội cũng như bảo tồn và phát huy văn hóa của đồng bào các DTTS”, bà Bích Thảo khẳng định.