Ông Nguyễn Lâm Thành, Phó Chủ tịch Thường trực HĐDT và ông Giàng A Chu, Phó Chủ tịch HĐDT của Quốc hội đồng chủ trì phiên họp. Tham dự phiên họp còn có các Phó Chủ tịch, thành viên HĐDT, đại diện các bộ, ngành liên quan. Về phía Ủy ban Dân tộc có Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Lê Sơn Hải và lãnh đạo một số Vụ, đơn vị tham dự.

Theo báo cáo tóm tắt đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG), địa bàn đầu tư của Chương trình MTQG là 6.516 xã và 594 đơn vị cấp huyện của cả nước. Chương trình đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 có ít nhất 80% số xã của cả nước đạt chuẩn NTM, 50% số huyện, thị xã, thành phố của cả nước hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, 15 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; 60% số thôn, bản, ấp thuộc các xã ĐBKK khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo được công nhận đạt chuẩn NTM theo các tiêu chí NTM do cấp tỉnh quy định.

Về Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025, được thực hiện tại địa bàn khoảng 200 xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo; khoảng 70 huyện nghèo. Chương trình đề ra mục tiêu đến năm 2025, giảm 50% số hộ nghèo so với đầu kỳ, giảm 1,5 triệu người nghèo/năm theo tiêu chí nghèo đa chiều quốc gia, riêng các huyện nghèo duy trì mức giảm 4-5%/năm; 50% số huyện nghèo, 50% số xã ĐBKK vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng ĐBKK. Cùng đó là các giải pháp và tiêu chí nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo việc làm, trợ giúp xã hội bằng các Dự án thành phần.

Tại phiên họp, các đại biểu cơ bản đồng tình, nhất trí với các dự án thành phần của hai Chương trình. Đồng thời, trao đổi, thảo luận, và làm rõ phạm vi, địa bàn, đối tượng thụ hưởng, sự tương thích của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025 so với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030; sự phù hợp, tính khả thi của các dự án thành phần, tính bền vững, cơ cấu nguồn vốn, mức độ hợp lý, khả năng đảm bảo; cơ chế, chính sách bảo đàm, cơ chế thực hiện các chương trình.

Một số ý kiến cho rằng: Cần đưa các xã ĐBKK vùng DTTS là ưu tiên số 1, tránh trùng lặp về thời điểm đầu tư. Coi trọng vấn đề quy hoạch, sắp xếp, ổn định dân cư, cần có đột phá để thay đổi bởi công tác này còn phân tán. Nhận diện rõ những rào cản để đầu tư phù hợp, đồng thời, cần có cơ chế phối hợp, lồng ghép, thông tin, báo cáo, giám sát, khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong tổ chức thực hiện. Cơ chế thực hiện đảm bảo tính thống nhất, nhất quán, chú trọng việc phân cấp cho địa phương để tránh chồng chéo; cần linh hoạt trọng cơ chế sử dụng vốn. 

Phát biểu tại phiên họp, bên cạnh tán thành với các dự án thành phần của hai Chương trình MTQG, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Lê Sơn Hải khẳng định: UBDT sẽ tăng cường phối hợp với các Bộ, ngành để triển khai thực hiện tốt Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch HĐDT của Quốc hội Nguyễn Lâm Thành cho rằng: Cần đặt hai chương trình (Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo và an sinh xã hội bền vững) bên cạnh Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 cho phù hợp, làm thế nào để ba chương trình cài xen nhau hiệu quả. Cân nhắc về phạm vi, đối tượng. Tập trung vào các cơ chế, chính sách mang tính đặc thù, các dự án nhỏ. Về cơ cấu nguồn vốn, cần tính toán lại cho phù hợp, thể hiện vai trò của vốn ngân sách, ưu tập trung đầu tư cho những vùng khó khăn trước. Các chỉ tiêu đặt ra phải đảm bảo phù hợp về chỉ số…

Về Chương trình giảm nghèo, ông Nguyễn Lâm Thành cho rằng, cần lưu ý vấn đề an sinh xã hội, có thể tách đối tượng bảo trợ xã hội ra khỏi mục tiêu giảm nghèo để đảm bảo tính khả thi của chương trình. Trong tiếp cận Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo và An sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025 cần phân cấp, giảm dần bao cấp từ phía Nhà nước, tập trung đào tạo nghề, tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, tạo việc làm, xuất khẩu lao động, đưa ra các khung chính sách để các địa phương có cơ sở thực hiện theo chỉ tiêu phù hợp với điều kiện khả năng, nguồn lực cơ sở.